Και φέτος, περνάμε ένα δίσεκτο έτος. Τι είναι, όμως, το δίσεκτο έτος και γιατί θεωρείται κακότυχο;
Δίσεκτο έτος, ονομάζουμε το έτος το οποίο αντί για 365 ημέρες, έχει 1 ημέρα παραπάνω, δηλαδή 366. Σκοπός αυτής της επιπλέον ημέρας είναι να διορθώσει τα σφάλματα του Ιουλιανού ημερολογίου και αργότερα του Γρηγοριανού ημερολογίου που χρησιμοποιούμε σήμερα.
Επειδή η Γη για να κάνει μία πλήρη περιστροφή γύρω από τον Ήλιο χρειάζεται 365, 242199 ημέρες, δηλαδή 365 μέρες και, σχεδόν, 6 ώρες, προκύπτει μια διαφορά μιας μέρας κάθε 4 χρόνια. Αυτή τη διαφορά έρχεται να ισοσκελίσει η επιπλέον μέρα του Φεβρουαρίου (για αυτό, στο δίσεκτο έτος, ο Φεβρουάριος έχει 29 ημέρες).
Γιατί ονομάζονται δίσεκτα;
Η ιστορία ξεκινάει από την Ρωμαϊκή εποχή. Οι Ρωμαίοι αρχικά χρησιμοποιούσαν το ημερολόγιο του βασιλιά Νουμά, το οποίο είχε 12 μήνες, αλλά μόνο 354 ημέρες. Έτσι, με την πάροδο του χρόνου και εξαιτίας της διαφοράς ανάμεσα στο αστρονομικό και το ημερολογιακό έτος, έφτασε κάποια στιγμή που οι Ρωμαίοι είχαν τις χειμερινές τους γιορτές μέσα στο φθινόπωρο.
Τότε, ο Ιούλιος Καίσαρας ανέθεσε στον Έλληνα αλεξανδρινό αστρονόμο Σωσιγένη να δώσει λύση και αυτός πρότεινε να υιοθετήσουν ένα ημερολόγιο, 365 ημερών, στο οποίο κάθε 4 χρόνια θα υπήρχε ένα έτος με μία ημέρα παραπάνω.
Αυτή η μέρα αποφασίστηκε να είναι μία ημέρα “μετά την έκτη μέρα πριν τις Καλένδες“, δηλαδή, 6 ημέρες πριν την αρχή του νέου έτους, που για τους Ρωμαίους ξεκινούσε το Μάρτιο. Έτσι, είχαν 2 φορές την 24η Φεβρουαρίου και αυτή η μέρα ονομάστηκε δις – έκτη, δηλαδή διπλή έκτη μέρα πριν την αρχή του χρόνου. Για αυτό το λόγο το έτος αυτό ονομάστηκε δίσεκτο.
Ο Φεβρουάριος βέβαια, με τα χρόνια κουτσουρεύτηκε, και από 30 μέρες κατέληξε στις 28, αφού έχασε αρχικά μια μέρα γιατί οι Ρωμαίοι ήθελαν απλά να τελειώνει γρήγορα (ήταν μήνας των νεκρών, της εξιλέωσης, γενικά ένας δυσάρεστος μήνας) και αργότερα έχασε μια ακόμα ημέρα, η οποία πήγε στον Αύγουστο, προς τιμήν του ομώνυμου αυτοκράτορα.
Το Ιουλιανό ημερολόγιο, όμως, είχε και αυτό τις αδυναμίες του, αφού έχανε 11 λεπτά κάθε χρόνο και έφτασε το 1582 μ.Χ, η εαρινή ισημερία να συμβαίνει στις 10 Μαρτίου, πράγμα που δημιουργούσε προβλήματα στον καθορισμό του Πάσχα. Τη λύση έδωσε το Γρηγοριανό ημερολόγιο, το οποίο εκτός από την μετονομασία της 5ης Οκτωβρίου σε 15η, εξαίρεσε από τα δίσεκτα έτη, τα έτη των αιώνων, εκτός από αυτά που διαιρούνται με το 4. Δηλαδή το 1900 (το 19 δεν διαιρείται με το 4) δεν ήταν δίσεκτο, ενώ το 2000 ήταν.
Επιπλέον, στους μεταχριστιανικούς χρόνους, η δίσεκτη μέρα, δηλαδή η διπλή 24 Φεβρουαρίου, μεταφέρθηκε στο τέλος και έγινε 29 Φεβρουαρίου.
Γιατί τα δίσεκτα έτη θεωρούνται “γουρσούζικα”;
Ο απλός λαός δεν μπορούσε να κατανοήσει την επιστημονική εξήγηση της μίας επιπλέον ημέρας του δίσεκτου έτους και έδινε υπερφυσικές ιδιότητες σε οτιδήποτε δεν μπορούσε να εξηγήσει. Έτσι, άρχισε να πλάθει διάφορους μύθους και δοξασίες γύρω από τη «δίσεκτη χρονιά». Αυτή η επιπλέον μέρα μέσα στο Φεβρουάριο, ο οποίος είπαμε ήταν ένας θλιβερός μήνας για τους Ρωμαίους, ο μήνας των νεκρών, θεωρούνταν κακό σημάδι. Για αυτό το λόγο καμία μακροχρόνια εργασία δεν ξεκινούσε σε δίσεκτη χρονιά, δεν παντρευόντουσαν, δεν έχτιζαν σπίτια, δεν φύτευαν αμπέλια και πολλά άλλα. Αυτές οι προλήψεις πέρασαν και στην Ελλάδα και για αυτό λέμε ότι τα δίσεκτα έτη είναι δύσκολα κα φέρνουν συμφορές.
Φωτό από: The Conversation
