Η Ζωοδόχος Πηγή του Μπαλουκλί ή Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα, όπως λέγεται, είναι πηγή από την οποία αναβλύζει ιερό αγίασμα. Βρίσκεται στη Κωνσταντινούπολη, εκεί όπου υπήρχαν τα λεγόμενα παλάτια των πηγών, στα οποία οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες παραθέριζαν την Άνοιξη.

Το όνομά της προέρχεται από την τουρκική λέξη Balık, που σημαίνει ψάρι, πιθανόν λόγω ύπαρξης ψαριών στα νερά της περιοχής. Μια άλλη εκδοχή, για το όνομα είναι η εξής: ένας μοναχός τηγάνιζε ψάρια δίπλα στη πηγή, την ώρα που έμαθε πως οι Τούρκοι πήραν την Πόλη. Εκείνος αμφισβήτησε το γεγονός, και είπε πως θα το πιστέψει μόνο αν πέσουν τα ψάρια που τηγάνιζε στην πηγή. Έτσι κι έγινε, τα ψάρια ζωντάνεψαν κι έπεσαν στο αγίασμα.

Στο σημείο έχουν χτιστεί μοναστήρι και  εκκλησία.

Υπάρχουν δύο εκδοχές για το πώς αποκαλύφθηκε η πηγή:

1. Ο Λέων ο Θράξ, πριν γίνει αυτοκράτορας, συνάντησε έναν τυφλό, που του ζήτησε νερό. Ψάχνοντας για νερό, μιά φωνή του υπέδειξε την πηγή. Όταν ήπιε ο τυφλός το νερό και αυτό έπεσε στα μάτια του θεραπεύτηκε. Όταν αργότερα έγινε Αυτοκράτορας, του είπε μια προφητική φωνή, πως θα έπρεπε να χτίσει δίπλα στην πηγή μια Εκκλησία. Έτσι, ο Λέων έκτισε μια μεγαλοπρεπή εκκλησία προς τιμή της Θεοτόκου, την οποία και ονόμασε Ζωοδόχο Πηγή.
2. Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, ο Ιουστινιανός την ώρα που κυνηγούσε, είδε σε όραμα ένα μικρό παρεκκλήσι και πλήθος λαού μπροστά σε μια θαυματουργική πηγή. Έτσι, έχτισε στο σημείο που είδε το όραμα ένα μοναστήρι. Το μοναστήρι αυτό χτίστηκε με υλικά που περίσσεψαν από την Αγιά Σοφιά.

Κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης ο ναός καταστράφηκε και το αγίασμα καλύφθηκε. Αργότερα όμως επετράπη στους Χριστιανούς να αποκαλύψουν το αγίασμα και να επανιδρύσουν μικρό προσκύνημα.

Σήμερα, στην αυλή της Ζωοδόχου Πηγής, βρίσκονται οι τάφοι των Οικουμενικών Πατριαρχών, με το αγίασμα να βρίσκεται στον υπόγειο Ναό.

Η γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής καθιερώθηκε σε ανάμνηση των εγκαινίων του Ναού. Είναι κινητή γιορτή και πέφτει την Παρασκευή της Διακαινησίμου Εβδομάδας.

Έθιμα

Σύμφωνα με την παράδοση οι γυναίκες χόρευαν τον παραδοσιακό “χορό της τράτας” τη μέρα αυτή.

Στην Καλαμπάκα, μετά την θεία λειτουργία, στήνεται χορός, που τον σέρνει ο Δήμαρχος και τραγουδούν τα «Πουλιάνα».

Φωτό από: romfea.gr