William H. McNeill

Η μεταμόρφωση της Ελλάδας μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο

Εκδόσεις Παπαδόπουλος

Μετάφραση: Νίκος Ρούσσος

Αυτό το εμβληματικό βιβλίο, είναι ένα διαμάντι που αξίζει να διαβάσουν όλοι οι Έλληνες, αν θέλουν να κατανοήσουν σε βάθος τις μεταπολεμικές εξελίξεις που έγιναν στην Ελλάδα.

Ο Ουίλιαμ Μακνίλ, καναδός ιστορικός και καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγου, στρατεύτηκε το 1941 και η θητεία του τον έφερε στην Ελλάδα την περίοδο 1944-1945, αποσπασμένος στην Αμερικανική πρεσβεία.

Στην Αθήνα, γνώρισε τη μελλοντική του σύζυγο, μια Αμερικανίδα από το Κεντάκυ, που γνώριζε καλά ελληνικά.

• Το βιβλίο του αποτελεί μια ολοκληρωμένη ματιά στη σύγχρονη ιστορία της χώρας μας.. με την αντικειμενικότητα και σε βάθος συνολική παρατήρηση, που κανένας Έλληνας δεν μπορεί να αποδώσει.
  Ο συγγραφέας περιγράφει τις τεκτονικές αλλαγές της Ελλάδας μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, τον εμφύλιο, την Ανασυγκρότηση και την οικονομική ανάπτυξη.
  Κατά την άποψη του συγγραφέα, η μεταμόρφωση της Ελλάδας την περίοδο 1947-1976 απαιτεί το σεβασμό μας.
• Στις σελίδες του βιβλίου του Μακνίλ, ο αναγνώστης γνωρίζει την ιστορία της Ελλάδας μέσα από το ψυχογράφημα των Ελλήνων, όχι μέσα από τα ψυχρά ιστορικά γεγονότα που καταγράφονται με φλεγματικό τρόπο. Ο συγγραφέας αναζητά την πολιτική ιστορία μέσα από μια κοινωνιολογική ματιά. Τα ερμηνεύει όλα μέσα από τη γεωγραφία, τη δημογραφία, τους ανθρώπους και την οικονομική παραγωγή. (Ακόμα και για τον εμφύλιο επικεντρώνεται σε παράγοντες όπως η γεωγραφία, το κλίμα της χώρας, η διαφορά των ορεινών και πεδινών περιοχών και η σημασία του να μπορεί ένας τόπος να μπορεί να θρέψει όλο τον πληθυσμό του).
• Τέσσερα είναι τα βασικά στοιχεία συνοχής της Ελλάδας, σύμφωνα με το συγγραφέα:
  • η ορθόδοξη χριστιανική πίστη
  • η ελληνική γλώσσα
  • η παραδοσιακή πυρηνική οικογένεια
  • το εμπόριο (από την αρχαιότητα) και η ιδιότητα του μεσάζοντα

  Ο ελληνικός πληθυσμός υπήρξε πάντα αγροτικός, με έμφαση τους αγρότες στα πεδινά και τους κτηνοτρόφους στους ορεσίβιους οικισμούς.

  Όλα τα παραπάνω διαμόρφωσαν όχι μόνο τους κατοίκους και τη χώρα μας, αλλά και τις πολιτικές αποφάσεις ή προτιμήσεις των Ελλήνων.

• Ο Μακνιλ διάλεξε 6 ελληνικά χωριά (πεδινά ή ορεινά) και παρακολούθησε τη ζωή και την οικονομική τους πρόοδο επί 30 χρόνια, επισκέφτηκε αυτά τα χωριά και συνομίλησε με τους κατοίκους τους για την επιβίωση τους, το πώς έζησαν τον εμφύλιο και πώς μεταμορφώθηκε η ζωή τους προς το καλύτερο τα 30 μεταπολεμικά χρόνια. Συναντήθηκε με κατοίκους των χωριών και τους πήρε συνεντεύξεις. Με τα χωριά συναντήθηκε το 1947, το 1956, το 1966 και το 1976, που άρχισε να γράφει το βιβλίο.
  Τα 6 χωριά είναι:
  • Ο Κώτας και το νέο Ελευθεροχώρι στη Μακεδονία
  • Η Παλαιά Κόρινθος και η Καρδαμύλη στην Πελοπόννησο
  • Η Κερασιά και ο Λοφίσκος στη Θεσσαλία
• Η διαφορά στον τρόπο ζωής τους οφείλεται πρώτα-πρώτα στο αν το χωριό ήταν πεδινό ή ορεινό (γι’ αυτό διάλεξε αντιπροσωπευτικούς οικισμούς και από τα δύο) και στη συνέχεια σε όλα τα στοιχεία που μεταμόρφωσαν την Ελλάδα τα μεταπολεμικά χρόνια: αρδευτικά έργα, χρήση λιπασμάτων για ένταση καλλιεργειών, μετανάστευση ή εσωτερική μετανάστευση, το ρόλο της προίκας στη διατήρηση της αγροτικής ιδιοκτησίας, τα δάνεια της Αγροτικής τράπεζας, την αγορά ή την ενοικίαση τρακτέρ, την έναρξη της τουριστικής ανάπτυξης.
• Αν και Έλληνες, παρατηρούμε και μείς την Ελλάδα μέσα από προηγούμενες γενιές ανθρώπων και όχι ιδεολογιών ή πολιτικών αποφάσεων. Φυσικά και αυτές επακολούθησαν, όμως κατανοεί κανείς το λαό μας από ένα σύνολο στοιχείων, όχι από τις μεμονωμένες πολιτικές που ακολουθήθηκαν.
• Ένα διαφωτιστικό αριστούργημα που θα σε κάνει να κατανοήσεις και να πονέσεις ένα φτωχό λαό, που έζησε πολλές διακυμάνσεις και πέρασε από πολλές αλλαγές, ακλουθώντας τη νοοτροπία των τοπικών κοινωνιών και κάνοντας βήματα προόδου επί 30 χρόνια.
• Αξίζει να μάθεις για το λαό σου. Είναι must να το διαβάσεις. Υπέροχο! Φανταστικό! Μοναδικό!