Averil Cameron
Οι Βυζαντινοί
Εκδόσεις Ψυχογιός
Ένα συμπυκνωμένο βιβλίο για σένα που αγαπάς το Βυζάντιο και την ιστορία, όπως εξελίχθηκε μετά την αρχαιότητα και ως το Μεσαίωνα.
Η συγγραφέας, καθηγήτρια αρχαίας και βυζαντινής ιστορίας στην Οξφόρδη, έχει μελετήσει τόσο καλά και σε βάθος την ιστορική εκείνη εποχή, που εκπλήσσεσαι.
Μόνο η βιβλιογραφία, η αναφορά άρθρων και ο “κατάλογος” των αυτοκρατόρων και πατριαρχών, αναπτύσσονται σε 100 σελίδες στο τέλος.
Εξαιρετική και η μετάφραση του Γιώργου Τζήμα.
Το βιβλίο αυτό δεν μόνο η περιγραφή των ιστορικών γεγονότων και των αυτοκρατόρων. Η ιστορία ολόκληρου του Βυζαντίου αναπτύσσεται σε δύο κεφάλαια του βιβλίου.
Το υπόλοιπα κεφάλαια, περιγράφουν τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία για τη ζωή των κατοίκων, τη στρατιωτική οργάνωση της αυτοκρατορίας, τη διοίκηση των επαρχιών, την παιδεία, τις μεθόδους φορολογίας, τη δύναμη των μοναστηριών και την εκκλησίας, τη χλιδή, τους θησαυρούς και τον πλούτο του Βυζαντίου, τα γραπτά των φιλοσόφων και των ανώτερων κληρικών, την εξέλιξη της γλώσσας, την ανάπτυξη των εμπορικών δραστηριοτήτων, τη χρησιμοποίηση των αιχμαλώτων για οικονομική ανάπτυξη, τη συμβολή του Βυζαντίου στη διαμόρφωση της μεσαιωνικής Ευρώπης.
Ένα βιβλίο που παρουσιάζει την ιστορική, οικονομική, θρησκευτική ζωή των ανθρώπων της βυζαντινής αυτοκρατορίας, σαν ένα ζωντανό οργανισμό, όχι απλά σαν ένα ένδοξο παρελθόν.
Φυσικά, ως δοκίμιο, το βιβλίο περιγράφει και τις άδικες κατηγορίες των Δυτικών, μεταξύ των οποίων και τη σημαντικότερη και σιωπηρή κατηγορία: το Βυζάντιο απουσιάζει από την ιστορία της Ευρώπης, σαν να μην ανήκε στη Δύση.
Διαβάζοντας το βιβλίο της Cameron, εντυπωσιάζεσαι με πολλά από τα στοιχεία που παραθέτει. Προσωπικά διάλεξα να σας παρουσιάσω τα εξής (είτε γιατί τα έμαθα τώρα, είτε γιατί τα θυμήθηκα πάλι):
- Το Βυζάντιο ονομάστηκε εν αγνοία του Βυζάντιο, αφού η ονομασία των Ρωμαίων είναι αυτή που χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι για τον εαυτό τους.
- Άλλωστε, η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία διατηρήθηκε και δεν “κατέρρευσε”, ως το 1453.
- Η ελληνική γλώσσα έγινε επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας, μόνο από την βασιλεία του Ηρακλείου και μετά (7ο αιώνα μ.Χ.)
- Γάμοι, δολοφονίες συγγενών και εγκλεισμοί σε μοναστήρια ήταν συχνή πρακτική μεταξύ των αυτοκρατόρων.
- Τον 6ον αιώνα, η Κωνσταντινούπολη ήταν μια πόλη 500.000 κατοίκων.
- Οι βίοι Αγίων είναι η βασική πηγή πληροφόρησης για την καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο.
- Η διδασκαλία της ρητορικής, υπήρξε ένα συνηθισμένο “μάθημα” μεταξύ των μορφωμένων, συχνά πλούσιων, Βυζαντινών. Η πλειονότητα του πληθυσμού ήταν αναλφάβητη.
- Το 425 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Β’ δημιούργησε το πρώτο πανεπιστήμιο, στο οποίο σπούδαζαν μόνο όσοι νέοι στέλνονταν για σπουδές από τις οικογένειές τους.
- Η τελευταία βυζαντινή πόλη, μετά την Κωνσταντινούπολη που έπεσε στα χέρια των Οθωμανών, ήταν η Τραπεζούντα το 1461.
- Τα μόνα γυναικεία επαγγέλματα της εποχής ήταν η ενασχόληση με τη νηματουργία και την υφαντική. Και πάντα υπήρχαν χορεύτριες και ακροβάτιδες.
- Πολλοί γάμοι προ-συμφωνούνταν για λόγους συμφερόντων, από μικρή ηλικία
Ένα ενδιαφέρον βιβλίο που ζωντανεύει μπροστά σου μια μεσαιωνική αυτοκρατορία. Ζει ακόμα στην καρδιά μας, χάρη και σε αυτό το βιβλίο.
Θα το απολαύσεις!
