Νάουσα, Βέροια, Φλώρινα. Τρεις πόλεις της Μακεδονίας που εκτός από μοναδική αρχιτεκτονική, πλούσια ιστορία και ιδιαίτερη γαστρονομία έχουν να υπερηφανεύονται πως βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από τα καλύτερα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας.
Βέροια.
Να της αφιερώσεις χρόνο γιατί η πρωτεύουσα της Ημαθίας έχει πολλά να σου αποκαλύψει. Χτισμένη στους πρόποδες του Βερμίου, η Βέροια είναι μια ζωντανή πόλη που κουβαλά αιώνες ιστορίας. Εδώ έφτασε ο Απόστολος Παύλος μεταξύ 50 και 57 μ.Χ. για να κηρύξει το Ευαγγέλιο, στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται σήμερα ένα θρησκευτικό μνημείο, το λεγόμενο “Βήμα του Απ. Παύλου”. Λίγα μέτρα από την πλατεία Ωρολογίου (Ρακτιβάν) στο κέντρο της πόλης, σώζονται οι ρωμαϊκές πλάκες του 1ου αιώνα, πάνω στις οποίες, σύμφωνα με την παράδοση, στεκόταν ο Απόστολος των Εθνών κατά τη διάρκεια του κηρύγματος του ενώ στο περιβάλλοντα χώρο τοποθετήθηκε πρόσφατα ο ανδριάντας του.
Πλάι στον Τριπόταμο, που διασχίζει τη βορειοδυτική πλευρά της πόλης, απλώνεται η Εβραϊκή Συνοικία της Μπαρμπούτας με τα λιθόστρωτα σοκάκια και τα επιβλητικά αρχοντικά. Περίπου πενήντα παλιά σπίτια μακεδονικής αρχιτεκτονικής διατηρούνται μέχρι σήμερα στην εβραϊκή συνοικία – ορισμένα σώζουν ακόμη επιγραφές στα εβραϊκά – και σχηματίζουν ένα κλειστό τρίγωνο με μοναδικά ανοίγματα δύο εισόδους που οδηγούν στη συνοικία. Στην καρδιά της συνοικίας βρίσκεται το πέτρινο κτίριο της Συναγωγής, της αρχαιότερης Συναγωγής της Βόρειας Ελλάδας, με περίτεχνο εσωτερικό διάκοσμο ενώ πίσω από αυτή διασώζεται ακόμη το Μικβέ (θρησκευτικός λουτρώνας). Το ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο συνεχίζεται στη συνοικία της Κυριώτισσας, με λαβυρινθώδη στενά καλντερίμια και αδιέξοδα, ψηλά κτίρια, αρχοντικά και αυλές με ψηλό περίβολο, φέρνουν στο νου τα παραδοσιακά σπίτια της Βαλκανικής του 18ου και 19ου αιώνα. Η συνοικία απαριθμεί πολλές χριστιανικές και βυζαντινές εκκλησίες. Η Κυριώτισσα ακολουθεί το αρχιτεκτονικό στυλ της Μπαρμπούτας με τα σαχνισιά, τους ορόφους με τις έντονες προεξοχές, τα επάλληλα παράθυρα, τους φεγγίτες και τις βαριές πόρτες.
Η περιοχή Μακαριώτισσας είναι μία από τις χριστιανικές συνοικίες της Βέροιας, η οποία διατηρεί ένα σημαντικό αριθμό από βυζαντινούς και ματαβυζαντινούς ναούς. Στη συνοικία διατηρούνται επίσης παλαιές κατοικίες, οι περισσότερες κτίσματα του 19 ου αι. ή των αρχών του 20ου, που συνεχίζουν τα παραδοσιακά πρότυπα της περιοχής. Σήμερα σε πολλά από αυτά λειτουργούν όμορφα καφέ, μπαράκια και εστιατόρια. Η διατηρητέα περιοχή της Παναγίας Δεξιάς, που αναπτύσσεται παράλληλα με τον Τριπόταμο ποταμό και ακριβώς δίπλα από την κεντρική αγορά της Βέροιας, είναι η λιγότερο συντηρημένη σε σχέση με αυτές της Κυριώτισσας και της Μπαρμπούτας. Παρόλα αυτά είναι, σε κάποια σημεία της, ιδιαίτερα ατμοσφαιρική, καθώς οι αυθεντικές κατασκευές, αλλοιωμένες μόνο από τον χρόνο, τα άδεια και ερειπωμένα σπίτια, οι αυλές γεμάτες άγρια βλάστηση και οι λιγοστές βυζαντινές εκκλησίες που υπάρχουν εδώ, όπως η ομώνυμη εκκλησία της Παναγίας Δεξιάς του 14ου αιώνα χαρίζουν μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Εκτός από την ιστορία και την ατμόσφαιρα, η Βέροια θα σε μαγέψει και με τη γαστρονομία της που μπλέκει ιδανικά την τοπική, την βλάχικη, την μικρασιάτικη και την ποντιακή κουζίνα σε πιάτα όπως το κουκουλωτό με κρέας αρνίσιο, σαρμαδάκια με μαϊντανό, πίτες, ζυγούρι με κυδώνι, φασουλονταβά και βέβαια το φημισμένο γλυκό ρεβανί. Υπάρχουν δύο καλοί λόγοι για να αφήσεις την πόλη. Ο ένας είναι για να επισκεφτείς τον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών, τη σημερινή Βεργίνα, λίγα λεπτά από τη Βέροια για να ανακαλύψεις τη μακεδονική ιστορία σε έναν τόπο που άλλαξε τη παγκόσμια ιστορία. Ο δεύτερος είναι για να απολαύσεις τα χειμερινά σπορ στο Χιονοδρομικό Κέντρο Σελίου.
View this post on Instagram
Το χιονοδρομικό.
Το Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο Σελίου είναι το πρώτο οργανωμένο της χώρας και βρίσκεται σε υψόμετρο 1.530 μ., μόλις 24 χλμ. από τη Βέροια. Λειτουργεί από το 1934, όταν διοργανώθηκαν οι πρώτοι πανελλήνιοι αγώνες χιονοδρομίας. Διαθέτει πολλούς σύγχρονους αναβατήρες για την άνετη και γρήγορη εξυπηρέτηση των σκιέρ, μεγάλη ποικιλία στίβων με πίστες τουριστικής και αθλητικής χιονοδρομίας, παιδικές χαρές και πίστες δρόμων αντοχής με δυνατότητα διεξαγωγής διεθνών αγώνων. Επίσης διαθέτει μονοπάτια ορειβασίας ενώ διασχίζεται από το διεθνές ορειβατικό μονοπάτι Ε4 (τηλ. 23310 49226, www.seli-ski.gr)
Νάουσα.
Δικαιωματικά της ανήκει ο τίτλος της “πρωτεύουσας” των χειμερινών εξορμήσεων αφού έχει στα απόσταση αναπνοής δυο από τα πιο γνωστά χιονοδρομικά κέντρα της χώρας στο Βέρμιο, το Σέλι και τα 3-5 Πηγάδια. Στην πόλη της Νάουσας θα χορτάσεις περπάτημα. Ο ποταμός Αράπιτσα που τη διασχίζει, δημιουργεί υπέροχα καταπράσινα τοπία ιδανικά για ατελείωτα σεργιάνια. Ξεκινώντας από την παλιά πόλη, περπατήστε στις παραδοσιακές συνοικίες των Αλωνιών και της Μπατάνιας. Πλούσια αρχοντικά αλλά και απλά παραδοσιακά μακεδονίτικα διώροφα σπίτια θα σας ανοίξουν ένα παράθυρο στο παρελθόν της πόλης. Κάντε μια στάση στα αξιόλογα μουσεία της: το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται σ’ ένα πανέμορφο ανακαινισμένο αρχοντικό δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, το Λαογραφικό Μουσείο Βλάχων, το οποίο ιδρύθηκε το 1980 από τον σύλλογο Βλάχων Νάουσας, αλλά και το Μουσείο Οίνου και Αμπέλου, που παρουσιάζει την ιστορία της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοπαραγωγής στην περιοχή της Νάουσας από τον 17o αιώνα έως τις μέρες μας.
Τέλος, κάντε και μια βόλτα στο δημοτικό πάρκο της πόλης, μέσα στο ειδυλλιακό τοπίο που δημιουργούν τα υπεραιωνόβια δέντρα, τα πολύχρωμα λουλούδια και η λίμνη με τα ξύλινα γεφυράκια και τις πάπιες, απολαμβάνοντας την θέα προς τον μακεδονικό κάμπο. Στα πόδια της πόλης υπάρχουν τα ερείπια της περίφημης Σχολής του Αριστοτέλη, στην οποία διδάχτηκε στα νιάτα του ο Μέγας Αλέξανδρος ηθική, πολιτική και φιλοσοφία. Εκτός από το χιονοδρομικό, αξίζει να επισκεφτείτε τη Νάουσα το χειμώνα και ειδικά τις απόκριες για να ζήσετε από κοντά το διάσιμο έθιμο “Μπούλες”. Την μεγαλύτερη ακμή του γνώρισε στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα και φθάνει αναλλοίωτο μέχρι τις μέρες μας. Ξεκινάει την πρώτη Κυριακή της Αποκριάς, συνεχίζεται την Δευτέρα – τα μπουλούκια επισκέπτονται τα σπίτια των μελών τους και γλεντούν, επαναλαμβάνεται την Κυριακή της Αποκριάς (Τυρινής) – στην πλατεία των Αλωνίων γίνεται γλέντι με παραδοσιακούς μεζέδες και το φημισμένο Ναουσαίικο κρασί, συνεχίζεται την Καθαρή Δευτέρα και την Κυριακή της Ορθοδοξίας όπου όλα τα μπουλούκια συναντώνται στην περιοχή Σπηλαίου για να γλεντήσουν με παραδοσιακές πίτες, γλυκά του ταψιού και άφθονο κρασί.
Το χιονοδρομικό.
Το χιονοδρομικό 3-5 Πηγάδια βρίσκεται στη δυτική πλευρά του όρους Βέρμιον σε υψόμετρο 1430 – 2005 μ. και απέχει 17 χλμ. από τη Νάουσα. Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος είναι πάντοτε ανοιχτός κατά τη χειμερινή περίοδο ενώ το άρτιο χιονοδρομικό κέντρο προσφέρει ποικιλία δραστηριοτήτων εκτός από τα χειμερινά σπορ (ορειβασία, πεζοπορία, ορεινή ποδηλασία, αιωροπτερισμό, αλεξίπτωτο πλαγιάς). Ακόμη, έχει καθιερωθεί και ως κέντρο προετοιμασίας πολλών αθλητικών συλλόγων, ομοσπονδιών και εθνικών ομάδων. Οι πίστες, κάθε βαθμού δυσκολίας, ικανοποιούν τις απαιτήσεις για αθλητική και τουριστική χιονοδρομία ενώ με το σύστημα τεχνητής χιόνωσης, εξασφαλίζεται άριστη ποιότητα χιονιού σε όλη τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Θα βρείτε πίστες με όλους τους βαθμούς δυσκολίας και 5 αναβατήρες (τηλ.: 23320 44300/ 44303, www.3-5pigadia.gr).
Φλώρινα.
Αρχοντική και ρομαντική, η πρωτεύουσα του νομού Φλωρίνης μας προσκαλεί να την περπατήσουμε, να γεμίσουμε χρώματα και μεθυστικές μυρωδιές. Δυνατό χαρτί της και το εξαιρετικό χιονοδρομικό κέντρο σε απόσταση αναπνοής. Αρχή και τέλος της πόλης το ποτάμι, ο Σακουλέβας, που την διασχίζει. Στις όχθες του μεταφερόμαστε νοερά στα αντίστοιχα τοπία του Παρισιού και της Βουδαπέστης. Περπατώντας την Λεωφόρο Ελευθερίας νιώθουμε σαν να είμαστε πρωταγωνιστές σε ταινία του Αγγελόπουλου καθώς οι εικόνες της πόλης με τα εντυπωσιακά κτίρια μας είναι οικείες. Φρόντισε γι’αυτό ο ίδιος ο σκηνοθέτης καθώς το μαγευτικό τοπίο της πόλης αποτέλεσε το σκηνικό στις ταινίες του “Τοπίο στην ομίχλη”, “Ο Μελισσοκόμος” και “Το μετέωρο βήμα του πελαργού”.
Η πόλη από πλευράς αρχιτεκτονικής έχει να επιδείξει χαρακτηριστικά δείγματα των περασμένων αιώνων, νεοκλασικής και μακεδονικής αρχιτεκτονικής, επηρεασμένη από στοιχεία του τοπικού πολιτισμού, ενώ πολλά από τα κτίσματά της ανάγονται στην εποχή της τουρκοκρατίας. Τα νεοκλασικά κτήρια, αρχοντικά της Φλώρινας, δίπλα στις όχθες του ποταμού Σακουλέβα ο οποίος διασχίζει την πόλη, εντυπωσιάζουν τους επισκέπτες και αποτελούν πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες, ζωγράφους και φωτογράφους. Δεν γίνεται να μην κάνεις μια στάση για μερακλίδικο ελληνικό στο “Διεθνές” στη γωνία της Καραβίτη και τη Μ. Αλεξάνδρου. Το ιστορικό και παραδοσιακό καφενείο-ουζερί, που λειτουργεί από την δεκαετία του ’20, υπήρξε σημείο συνάντησης ανθρώπων από όλα τα Βαλκάνια ενώ στους χώρους γύρισε πολλές από τις σκηνές των ταινιών του ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Ψηλοτάβανος χώρος με δάπεδο-σκακιέρα, ηλικιωμένοι πελάτες που παίζουν πρέφα πίνοντας ελληνικό καφέ ή τσίπουρο, δίχως να μιλούν. Σιδερένια τραπέζια, ξύλινες καρέκλες, σόμπα, ένα παλιό κασετόφωνο και ο μεγάλος καθρέφτης συνθέτουν εδώ και δεκαετίες το σκηνικό του.
Το χιονοδρομικό.
Το Πισοδέρι είναι ένα από τα καλύτερα και μεγαλύτερα χιονοδρομικά κέντρα με 9 πίστες για σκι και μια για snowboard, οι οποίες μπορούν να εξυπηρετήσουν όλες τις κατηγορίες των σκιέρ και των snowboarders καθώς και 5 αναβατήρες (3 συρόμενοι και 2 εναέριοι). Στα “ισχυρά σημεία” του χιονοδρομικού κέντρου συγκαταλέγεται το γεγονός ότι βρίσκεται πάνω στον εθνικό δρόμο Φλώρινας – Καστοριάς, κάτι που κάνει την πρόσβαση πιο εύκολη αφού το χειμώνα ο δρόμος πάντα ανοίγει. Η πανοραμική θέα προς την περιοχή των Πρεσπών από τις κορυφές των πιστών είναι ένα ακόμη ατού του χιονοδρομικού κέντρου. Tο χιονοδρομικό κέντρο απέχει 19 χλμ από τη πόλη της Φλώρινας και βρίσκεται σε υψόμετρο 1600- 1900μ. στη διάβαση Βίγλας – Πισοδερίου, μέσα σε ένα υπέροχο δάσος από οξιές, στη συμβολή των βουνών Βέρνου και Βαρνούντας (τηλ.: 23850 45800).
Πηγή: arttravel.gr
