Στην αυλή μου φυτρώνει μια δάφνη του Απόλλωνα (ναι, αυτή που βάζουμε στη φακή και στο στιφάδο) που έχει φτάσει σε ύψος τα 20 μέτρα περίπου, αν και θάμνος. Την είχε φυτέψει η γιαγιά Μαρία. Ήταν ένα κουκουτσάκι μαύρο, σαν ελιά στρογγυλή και κανείς μας δε φανταζόταν τότε ότι, όταν θα μεγάλωνε, θα γινόταν τόσο τεράστια. Το χώμα του κήπου έχει πάντα φύλλα της και οι καρποί της βλαστάνουν στα πιο απίθανα σημεία και πρέπει να τα μαζεύω πριν απλωθούν.
Προχθές μια άγνωστη γειτόνισσα μου ζήτησε να την κόψω, για να μη λερώνεται η αυλή της από τα φύλλα που πέφτουν!
Πριν αρκετά χρόνια, μια φίλη είχε μετακομίσει στο ιδιόκτητο διαμέρισμά της και είχε αναλάβει και χρέη διαχειρίστριας. Μου έλεγε ότι στο πίσω μέρος του κήπου της πολυκατοικίας είχε διασωθεί ένα δένδρο που υπήρχε στο οικόπεδο πολύ πριν την ανέγερσή της. Στο δένδρο εύρισκαν καταφύγιο διάφορα πουλιά, που το βασικό τους ελάττωμα ήταν να κελαηδούν το πρωί (τι ασυνήθιστο για πουλιά!). Μια κυρία άλλου διαμερίσματος ζήτησε από τη διαχειρίστρια να κόψει το δένδρο για να μην την ξυπνούν τα πουλιά!
Σαν να πλανάται στην ατμόσφαιρα μια μανία των νεοελλήνων να εξαφανίσουν ο,τιδήποτε θυμίζει ή είναι φύση. Κι από την άλλη, υπάρχει αυτή η τυφλή λατρεία για το μπετόν. Μια πέργκολα θέλουμε να κατασκευάσουμε στο σχολείο για να δημιουργήσουμε λίγη σκιά για τα παιδιά και όλοι όσοι ήρθαν να δώσουν προσφορά μόνο μπετόν έβλεπαν μπροστά τους. Δεν υπήρχαν σιδηροδοκοί, δεν υπήρχαν ξύλινα ή κτιστά υποστυλώματα, μόνο μπετόν!
Οι ψυχολόγοι κατά καιρούς προσπαθούν να δώσουν διάφορες εξηγήσεις του φαινομένου: ότι οι άνθρωποι στα χωριά υπέφεραν με τις λάσπες, με τη σκληρή αγροτική ζωή και δεν θέλουν τίποτα να τη θυμίζει. Λυπάμαι, αλλά δεν φαίνεται ικανοποιητική ερμηνεία. Αν είναι έτσι γιατί το φαινόμενο συνεχίζεται στις νέες γενιές; Γιατί δεν παρατηρείται και σε άλλους λαούς; Γιατί οι μαμάδες παθαίνουν υστερία αν το παιδάκι τους παίξει με τα χώματα ή με τα χαλίκια;
Όμως υπάρχουν έρευνες που αποδεικνύουν ότι τα παιδιά της υπαίθρου που παίζουν με χώματα, κλαδιά, χορτάρια, ζώα και ζωύφια έχουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό και περισσότερα αντισώματα. Εκτός αυτού, έχουν και την ικανότητα να επιβιώνουν μέσα στη φύση, πράγμα που δεν μπορούν να καταφέρουν τα «προστατευμένα» παιδιά των διαμερισμάτων. Το φαινόμενο της απομάκρυνσης από τη φύση και συχνά του μίσους απέναντί της δεν είναι μόνο ελληνικό.
Στην εφημερίδα Καθημερινή δημοσιεύθηκε ένα άρθρο με θέμα το «Σύνδρομο Στέρησης της Φύσης»: «Είναι πράγματι τόσο ανησυχητικό το γεγονός ότι πια τα παιδιά δεν μεγαλώνουν με εικόνες της άγριας φύσης, αλλά με άλλου είδους αναφορές σε αυτήν; Δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι η αλλαγή αυτή οδηγεί σταδιακά σε απόλυτη έλλειψη κατανόησης της φύσης από τα παιδιά και κατά συνέπεια στην έλλειψη σεβασμού απέναντί της, ενώ ορισμένοι επιστήμονες κάνουν ακόμη λόγο για Σύνδρομο Στέρησης της Φύσης (Nature Deficit Disorder).
Ο όρος δεν είναι ιατρικός, αλλά κοινωνιολογικός και η πατρότητά του ανήκει στον κοινωνιολόγο Ρίτσαρντ Λουβ, ο οποίος στο βιβλίο του Last Child in the Woods: Saving our children from Nature Deficit Disorder περιγράφει το υψηλό κόστος της έλλειψης επαφής του σημερινού παιδιού με το φυσικό περιβάλλον, συνδέοντάς την με παθήσεις όπως η υπερκινητικότητα, η παιδική παχυσαρκία και η αύξηση ψυχοσωματικών ασθενειών στα παιδιά.”
Το mail που μου έστειλαν με ολόκληρο το άρθρο κατέληγε στο συμπέρασμα: Βγείτε εκτός των τειχών της τάξης, ακόμη και στο γειτονικό παρκάκι! Αυτό κάναμε με την περιβαλλοντική ομάδα στο σχολείο μου και είχα την εντύπωση ότι άφησα πρώην φυλακισμένους για χρόνια, ελεύθερους στη φύση.
Τα παιδιά έτρεχαν, έπαιζαν, έπιαναν θάμνους, σκαρφάλωναν με απίστευτη ικανοποίηση. Δυστυχώς δεν προλάβαμε να κάνουμε το πικ νικ στο δάσος που τους υποσχέθηκα και μεταφέρθηκε για την καινούργια σχολική χρονιά.
ΥΓ: διαβάστε το άρθρο της Καθημερινής στο link http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_1_07/05/2012_440957
