Έλενα Φερράντε

Η υπέροχη φίλη μου

Εκδόσεις Πατάκη

Μετάφραση Δήμητρα Δότση

Υπέροχο! Μοναδικό! Συγκινητικό! Δυνατό! Νοσταλγικό! Ένα μυθιστόρημα που θα σε ταξιδέψει σε μια αναζήτηση μέσα σου των δικών σου παιδικών χρόνων και της κοινωνίας της εποχής.

• Την καρδιά της ιστορίας αποτελεί το ασύλληπτο βάθος που έχει η φιλία, αλλά και η εκρηκτική δύναμη δύο γυναικών.

• Το μυθιστόρημα “Η υπέροχη φίλη μου” είναι ένα αριστούργημα που διαδραματίζεται στις φτωχογειτονιές της Νάπολης τη δεκαετία του ‘50. Μοιάζει σαν τα βραβευμένα μαυρόασπρα ιταλικά κινηματογραφικά διαμάντια του Ντε Σίκα, του Βισκόντι, του Αντονιόνι, αλλά σε βιβλίο, όχι στην οθόνη.

• Η Έλενα Φερράντε, η συγγραφέας του βιβλίου, γράφει με ψευδώνυμο. Δεν γνωρίζουμε το πραγματικό της όνομα. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι “Η υπέροχη φίλη μου” είναι το πρώτο μυθιστόρημα μια τετραλογίας, πράγμα που σημαίνει ότι άλλα 3 μυθιστορήματα θα ακολουθήσουν την πορεία των ηρώων.

• Αν είσαι γυναίκα, θα ταυτιστείς με τη δύναμη της φιλίας και το χαρακτήρα των δύο βασικών ηρωίδων της Λίλας και της Λενού (ή Έλενας), η οποία αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία.

• Δύο κορίτσια, με αδύνατα πόδια και γδαρμένα γόνατα, μεγαλώνουν μέσα στη φτώχια της δεκαετίας του ’50. Θα τις ενώσουν η δύναμη της ψυχής που έχουν και οι δύο, η αγάπη για το διάβασμα και το όνειρο της προσωπικής ανάπτυξης, της φυγής από το πνιγηρό κατεστημένο της γειτονιάς τους.

• Καθεμιά είναι μοναδική με το δικό της τρόπο. Η μία είναι ένα ασχημόπαπο. Επιθετική και ταλαντούχα, πανέξυπνη και επίμονη, σαν αγόρι, όμως η ομορφιά που την βρίσκει στην εφηβεία και η προσωπικότητά της, θα κάνουν όλα τα αγόρια της γειτονιάς να την κυνηγάνε.

• Η άλλη, είναι πιο εσωστρεφής, επιμελής, με ζήλο, πιο ανεκτική και γι’ αυτό βρίσκει λιγότερη αντίσταση όταν διεκδικεί τα όνειρά της.

• Κάτι σπρώχνει τα δύο κορίτσια να δεθούν η μία με την άλλη σε μια φιλία που αναδεικνύει τις δυνατότητές τους και διευρύνει τα όριά τους. Και οι δύο προσπαθούν να σπάσουν τις αλυσίδες ενός μικρόκοσμου, τα καλούπια του στερεότυπου “γυναίκα”, να ανακαλύψουν τη ζωή και να βρουν τον έρωτα που θα τις απογειώσει.

• Μπροστά στον αναγνώστη, η συγγραφέας ξεδιπλώνει την κοινωνία της Ναπολιτάνικης γειτονιάς του ’50, που αποτελεί το φόντο για την ιστορία, όταν το ψυγείο ή το αυτοκίνητο ήταν όνειρο και πολυτέλεια, αντικείμενα θαυμασμού και σχολίων από τη γειτονιά. Όταν η “τιμή” του κοριτσιού ήταν μέρος του κώδικα τιμής της οικογένειας και ευθύνη του αδελφού-τιμωρού. Η πικρή επίγευση της φτώχειας – της στέρησης, μάλλον – τα κατεστημένα, η βία στις σχέσεις, η άβυσσος στις πολιτικές και κοινωνικές διαφορές, οι συγκρούσεις ανάμεσα στα κοινωνικά στρώματα αλλά και η ανάγκη να ονειρευτείς, να ξεφύγεις, να εξελιχτείς. Άλλοι από τους ήρωες τα καταφέρνουν, άλλοι συμβιβάζονται πριν καν μπουν στην εφηβεία.

• Έχουμε πολλά κοινά σαν Έλληνες με την κοινωνία που περιγράφει στο μυθιστόρημά της η Φερράντε. Οι ήρωες αναφέρονται σαν μέλη οικογένειας, όχι απομονωμένα. Άλλωστε, αυτή δεν ήταν η δομή μιας γειτονιάς; Η οικογένεια του τσαγκάρη, του θυρωρού, του ύποπτου δοσίλογου ή και μαυραγορίτη, η οικογένεια του μαραγκού, της εύθυμης χήρας, του σιδηροδρομικού υπαλλήλου, του μανάβη, του ζαχαροπλάστη… Κάθε οικογένεια και ο ρόλος της. Άλλοι θα σηκώσουν κεφάλι και άλλοι θα μείνουν ταπεινοί, υποταγμένοι στη μοίρα τους.

• Ενώ το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου περιγράφει τα παιδικά χρόνια των δύο βασικών ηρωίδων και των φίλων τους ή συμμαθητών τους, η ζωή που ζουν, με την σκληρότητα, τις συγκρούσεις, τη βία, τη στέρηση δεν έχουν τίποτα κοινό με ένα “παιδικό” βιβλίο. Αντίθετα, καταγράφονται όλα μέσα από το πρίσμα και την ωριμότητα του ενήλικα.

• Θα σε κάνει να αναζητήσεις τα δικά σου παιδικά χρόνια και, μαζί, θα εμβαθύνεις το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο, το οποίο σε διαμόρφωσε ως παιδί. Θα νιώσεις δύναμη και τη δυνατότητα να κάνεις οτιδήποτε, χωρίς να σε φοβίζει το καλούπι της γυναίκας. Θα θαυμάσεις για άλλη μια φορά την ιαματική επιρροή της γυναικείας φιλίας.

• Ανασκόπηση και άντληση δύναμης. Αυτά θα πάρεις από το μοναδικό μυθιστόρημα “Η υπέροχη φίλη μου”.

• Διάβασέ το, και ρούφηξε τα θετικά του μηνύματα. Αριστούργημα!