Ο Νat Ware είναι οικονομολόγος που, με την ομιλία του εδώ, θέλει πραγματικά να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο. Γιατί η δυστυχία έχει γίνει της μόδας! Γιατί δε νιώθουμε ποτέ πλήρεις;

• «Σοκαρίστηκα όταν βρέθηκα για πρώτη φορά στην Αφρική και γνώρισα έναν οδηγό ταξί στην Κένυα, τη Σόνια μια ορφανή κοπέλα στη Ρουάντα». Μου έκανε εντύπωση το πόσο ευτυχισμένοι είναι οι άνθρωποι παρά τις ελλείψεις. Αφού μας πει οτι υπάρχει και ο δείκτης ευτυχίας, όπως υπάρχει ο δείκτης του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, θέτει ένα quiz το οποίο γίνεται σε ανθρώπους αλλά και πιθήκους. Έχει να κάνει με την ιεραρχία (μέσω χρηματικών απολαβών, κατάταξης κτλ.) και με την ποσοτικοποίηση που φαίνεται πως προτιμούμε οι άνθρωποι σαν κριτήριο ευδαιμονίας.
• Η έρευνα δείχνει πως δεν μαντεύουμε σωστά το πού βρίσκεται η ευτυχία «Είμαστε πιο πλούσιοι, πιο ευδαίμονες, αλλά λιγότερο ευτυχείς (…) Γιατί λοιπόν ως κυβερνήσεις και κράτη, ως άτομα, δεν μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι; (…) Έχω βρει μια εξήγηση μέσω έρευνας αν και δεν είναι ποτέ εύκολο να απαντήσεις μια ερώτηση όπως το: Γιατί τελικά δυστυχούμε;»
• Ο ομιλητής μας λέει πως έχει να κάνει με τις προσδοκίες που έχουμε, για τα όσα περιμένουμε από τη ζωή. Ζητάμε πολλά και μάλιστα τα έχουμε εντός μας, ως δεδομένα, ως standard. Οτιδήποτε χαμηλότερο από το ψηλό, μας φαίνεται απαράδεκτο. Θίγεται ο εγωισμός μας λοιπόν, μέχρι να εξαφανιστεί τελείως, λόγω της δυστυχίας. Παράδοξο; Έτσι όμως φαίνεται να είναι.
• Οι προσδοκίες μας, σύμφωνα με τον Nat Ware είναι τριών ειδών. Φαντασίας, 2. Προσδοκίες που αφορούν το τι υπάρχει γύρω μας και 3. Προσδοκίες που καλλιεργούνται από βιώματα-εμπειρίες του παρελθόντος. «Όταν έχουμε την τεχνολογία ανεπτυγμένη, όταν έχουμε προεπιλογές-πρότυπα για το τι είναι καλό και αναμένουμε συνέχεια το καλύτερο, τότε η πραγματικότητα στρεβλώνεται(…) Ακόμη και τους πολιτικούς, τους εκλέγουμε με βάση τις προσδοκίες που μας καλλιεργούν». Αυτή είναι η πρώτη μορφή προσδοκίας που μας δυστυχεί.
• Η δεύτερη μορφή προσδοκίας έχει να κάνει με το λάθος σύγκρισης που κάνουμε σε σχέση με τις προσδοκίες των άλλων. Μαζί με το παράδειγμα των χρημάτων που μας δίνει ο οικονομολόγος (σε κάποια γειτονιά τα 50 χιλ. δολάρια είναι πολλά και σε άλλη, είναι λίγα) θυμόμαστε τη φράση του Όσκαρ Ουάϊλντ που έλεγε «Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι γνώμες άλλων».
• Η τρίτη μορφή προσδοκίας που μας οδηγεί σε δυστυχία, είναι το να συγκρίνουμε το παρελθόν (συνήθως το σκεπτόμαστε ως καλύτερο από το σήμερα) με το παρόν μας.
• Ο ομιλητής μάς πηγαίνει μετά στο ζήτημα αναπαραγωγής της δυστυχίας μέσα από τις προσδοκίες. «Μεγαλώνουμε παιδιά δίνοντάς τους τα πάντα (…) οι καλές προθέσεις δεν έχουν πάντα καλά αποτελέσματα (…) Τα παιδιά μετά, αφού έχουν τα πάντα, δυσκολεύονται να έχουν κάτι καλύτερο καθώς ο πήχης βελτίωσης είναι πολύ ψηλός (…) Επίσης τα βάζουμε να πιστεύουν ότι είναι «τρομερά και φοβερά», ότι έχουν μοναδικές ικανότητες.». Με αυτόν τον τρόπο, το άγχος και η πίεση για συνεχείς προσδοκίες, μεγαλώνουν.
• Οι μάχες της φαντασίας με την πραγματικότητα, αν ρέπουν προς τη φαντασία, μας κάνουν δυστυχείς. Οφείλουμε να είμαστε πιο ρεαλιστές αν θέλουμε να είμαστε πιο ευτυχισμένοι. Να αποφεύγουμε τους παραπάνω τρεις τύπους προσδοκιών. Να μπορεί να ταιριάζει ο λογικός τρόπος σκέψης μας με το συναίσθημά μας. Είναι ώρα να σκεφτούμε στα σοβαρά όσα μας λέει ο Nat Ware.