Σπάνια θα βρει κανείς εθνικές γιορτές σε κάποια χώρα του κόσμου που να είναι αφιερωμένες σε έναρξη του εθνικού αγώνα. Η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση, αφού γιορτάζουμε στις 28 Οκτωβρίου, την έναρξη του αγώνα μας κατά των Ιταλών και Γερμανών. Στην Ελλάδα, λόγω της ιστορίας μας έχουμε μάθει πολύ καλά τι θα πει θυσία και αγώνας και πως αυτά τα δύο, είναι σπουδαιότερα από τη νίκη. Οι Ιταλοί έχασαν τον πόλεμο πριν πέσει καν κάποια τουφεκιά…Στις 28 Οκτωβρίου 1940, μετά την άρνηση του Μεταξά στους Ιταλούς, οι Έλληνες στρατολογούνταν με χαρά και διαδήλωναν έξω από την ιταλική πρεσβεία. Πώς μάθαμε όμως την ιταλική εισβολή; Πώς μας επέτρεψε μια μοναδική ιστορία να προετοιμαστούμε και να κερδίσουμε τελικά τον πόλεμο;
Οι προσκλήσεις και η δεξίωση της ιταλικής πρεσβείας.
Η Ελλάδα προκαλούνταν να πέσει στην ιταλική παγίδα για πολύ καιρό. Οι Ιταλοί είχαν στείλει κατασκόπους στην Ελλάδα, που είτε υποδύονταν τους Αργεντίνους “περιηγητές”, είτε εργάζονταν σε αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και στις επίσημες διπλωματικές υπηρεσίες της Ιταλίας (πρεσβεία και προξενείο).
Για πολύ καιρό οι ιταλικές εφημερίδες και οι αλβανικές (η Αλβανία είχε γίνει ιταλικό προτεκτοράτο) χλεύαζαν σε κείμενα και σκίτσα την Ελλάδα ενώ έστηναν σκευωρίες ότι Έλληνες σκότωσαν Αλβανό εθνικιστή. Έψαχναν “αφορμή” εισβολής. Ο τορπιλισμός της Έλλης, ήταν ακόμη μια ιταλική πρόκληση, την οποία η Ελλάδα διαχειρίστηκε έτσι ώστε να μην γίνει πόλεμος αλλά και να μην φανεί ως σημάδι αδυναμίας προς την Ιταλία, δηλώνοντας ότι η Έλλη χτυπήθηκε από “ξένα πυρά” χωρίς να προσδιορίζονται. Η Ελλάδα είχε ζητήσει βρετανική βοήθεια και οι Βρετανοί είχαν “βοηθήσει” μόνο ρητορικά, αφού πίστευαν ότι η Ελλάδα θα σαρωθεί από την Ιταλία και η όποια βοήθειά τους θα είναι αναποτελεσματική.
Την 27η Οκτωβρίου 1940, η ιταλική πρεσβεία είχε κάνει δεξίωση για τον γιο του Πουτσίνι στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Την ώρα εκείνη, στη ιταλική πρεσβεία στην Αθήνα, έφθανε σε κομμάτια, το τελεσίγραφο του πολέμου, το οποίο αποκρυπτογραφούσαν οι υπεύθυνοι της πρεσβείας. Ο Ιταλός πρέσβης Γκράτσι το παρέδωσε ξημερώματα στον Μεταξά. Μάλιστα, οι Έλληνες πολίτες είχαν τοποθετήσει καρφιά και πρόκες έξω από την ιταλική πρεσβεία και έσκασαν τα λάστιχα κάποιων συμπολιτών, που είχαν βρεθεί εκεί. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι στην Λυρική Σκηνή παιζόταν το Madame Butterfly προς τιμήν της ελληνοϊταλικής φιλίας.
Ο χρυσός πληροφοριοδότης του Μεταξά.
Το ημερολόγιο του Μεταξά έχει γίνει εδώ και δεκαετίες πηγή ιστορικής έρευνας. Τουλάχιστον για 20 μέρες έγραφε καθημερινά, με αγωνία, φράσεις που εξέφραζαν την αγωνία του για το πότε θα γίνει η ιταλική εισβολή. Ο τότε υπουργός ναυτιλίας Τζίφος, έγραφε πως στο υπουργικό συμβούλιο που έκανε ο Μεταξάς το χάραμα της 28ης Οκτωβρίου, το πρόσωπό του έλαμπε καθώς φαινόταν να τού έχει φύγει ένα μεγάλο βάρος. Ποιος όμως είχε χρυσές πληροφορίες για τις κινήσεις των Ιταλών και πώς τις έμαθε;;
Υπεύθυνος της αντικατασκοπείας της Ελλάδας ήταν ο Σπύρος Παξινός. Ο Παξινός παρακάλεσε μια εύπορη γυναίκα, μέλος μιας οικογένειας με εμπόριο υφασμάτων, να διοργανώσει μια δεξίωση προς τιμήν της ιταλικής πρεσβείας. Ο Παξινός θα έστελνε εκεί κάποιον ιταλομαθή, για να αντλήσει πληροφορίες. Έστειλε λοιπόν τον Ευάγγελο Σπηλιωτόπουλο. Στο κέντρο ”Μαξίμ” που έγινε η δεξίωση, ο Σπηλιωτόπουλος συνοδευόταν από μια γυναίκα, καθ’ υπόδειξη του Παξινού, και την σύστησε ως μνηστή του. Στο τραπέζι ήταν υπολογισμένο να κάτσει ο Σπηλιωτόπουλος, ανάμεσα σε δύο αξιωματικούς της ιταλικής πρεσβείας!
Την στιγμή που ο πρέσβης Γκράτσι κάνει πρόποση στην υγεία του ελληνικού λαού, ο ένας αξιωματούχος που καθόταν δίπλα στον Σπηλιωτόπουλο, ψιθύρισε στον άλλον Ιταλό Αξιωματούχο: “Να δούμε τι θα πει ο ελληνικός λαός τον Οκτώβρη…”. Αφού τελείωσε η δεξίωση, ο Σπηλιωτόπουλος φαίνεται να πίεσε την συνοδό του να συνεχίσουν σε κάποιο άλλο μαγαζί, εκείνη του μίλησε άσχημα και εκείνος τής ανταπάντησε. Εκείνη τον απείλησε ότι θα τον αναφέρει. Όταν, εκείνος γύρισε στην υπηρεσία του, έγραψε την αναφορά όσων άκουσε και μετά πήγε να κοιμηθεί. Ο προϊστάμενός του ο Παξινός, τη διάβασε το πρωί. Καθώς έφτασε στο γραφείο ο Σπηλιωτόπουλος, την επομένη το πρωί, τού αναφέρει ο Παξινός πως τον ζητάει στο γραφείο του ο Μεταξάς. Ο Σπηλιωτόπουλος φοβήθηκε ότι τον ήθελε για το επεισόδιο με την κοπέλα. Όμως το μόνο που ήθελε ο Μεταξάς ήταν να τον ευχαριστήσει για την προσφορά του!
