Οι Αλκυονίδες μέρες είναι μια σύντομη περίοδος ηλιοφάνειας και καλοκαιρίας μέσα στην καρδιά του χειμώνα και κάνουν την εμφάνισή τους στο διάστημα ανάμεσα στις 15 Δεκεμβρίου και 15 Φεβρουαρίου, με πιο συνηθισμένη περίοδο τις τελευταίες μέρες του Γενάρη. Οι Αλκυονίδες χαρακτηρίζονται από σχετική άπνοια, ηλιοφάνεια, θερμοκρασίες από 15 έως 20 βαθμούς Κελσίου και καθόλου ή αραιή συννεφιά.
Το όνομα και ο μύθος.
Οι ζεστές αυτές μέρες του χειμώνα ονομάζονται Αλκυονίδες, γιατί, σύμφωνα με το μύθο, είναι οι μέρες που το θαλάσσιο πουλί Αλκυόνη, γεννάει τα αυγά του σε φωλιές στα βράχια πάνω από τη θάλασσα και χρειάζεται καλοκαιρία για να μπορέσει να τα επωάσει. Αυτό, όμως, είναι απλά ένας μύθος, καθώς η Αλκυόνη, όπως όλα τα πουλιά, γεννάει κανονικά την άνοιξη από 5 έως 7 αυγά.
Σύμφωνα με τον αρχαίο ελληνικό μύθο, η Αλκυόνη ήταν κόρη του Αίολου και σύζυγος του Κήυκα. Η Αλκυόνη και ο Κήυκας μερικές φορές αποκαλούσαν ο ένας τον άλλο Δία και Ήρα, κάτι που εξόργισε το Δία. Όταν ο Κήυκας έφυγε για ένα θαλάσσιο ταξίδι, ο Δίας έριξε έναν κεραυνό και βύθισε το πλοίο του με αποτέλεσμα να πνιγεί. Η Αλκυόνη, μόλις έμαθε τα τραγικά νέα, αυτοκτόνησε βουτώντας στα παγωμένα νερά της αγριεμένης θάλασσας. Οι θεοί λυπήθηκαν το ζευγάρι και τους μεταμόρφωσαν στα γνωστά πουλιά. Από τότε, ο Αίολος, για να μπορεί η Αλκυόνη να γεννάει με ηρεμία τα αυγά της, κάθε χρόνο μαζεύει τους ανέμους για 7 ημέρες μέσα στον Ιανουάριο.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η Αλκυόνη ήταν μία από τις επτά Πλειάδες, κόρες του Άτλαντα. Οι Πλειάδες αυτοκτόνησαν από τον καημό τους για την τιμωρία του πατέρα τους, να σηκώνει στους ώμους του τον κόσμο και μεταμορφώθηκαν σε αστέρια. Η Αλκυόνη είναι το πιο λαμπρό αστέρι του αστερισμού των Πλειάδων – γνωστός και ως Πούλια – και μεσουρανεί στα τέλη Ιανουαρίου. Για αυτό και οι μέρες αυτές ονομάζονται Αλκυονίδες.
Το μετεωρολογικό φαινόμενο.
Από μετεωρολογική άποψη, οι Αλκυονίδες είναι ένα φυσικό φαινόμενο που οφείλεται στην εξισορρόπηση των βαρομετρικών πιέσεων μεταξύ της Βόρειας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει κίνηση ψυχρών αέριων μαζών από τον Βορρά προς το Νότο. Επικρατεί μια αντι-κυκλωνική κατάσταση με άπνοια και καλοκαιρία, που έχει ως αποτέλεσμα κάποιες μέρες του χειμώνα να παρατηρείται ηλιοφάνεια και σχετική ζέστη. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι αλκυονίδες μέρες ήταν ένα σταθερό μετεωρολογικό φαινόμενο κατά τον 5ο και 4ο αιώνα προ Χριστού, κατά το διάστημα 15 Ιανουαρίου με 15 Φεβρουαρίου.
Αναφορές από την αρχαιότητα και μεταφορική σημασία της φράσης.
Αναφορές για τις Αλκυονίδες μέρες και τους μύθους που τις συνοδεύουν, υπάρχουν στους “Όρνιθες” του Αριστοφάνη, στο έργο του Αριστοτέλη “Περί ζώων ιστοριών”, στο διάλογο του Λουκιανού “Αλκυών ή περί μεταμορφώσεως”, στις διηγήσεις των Ρωμαίων Οβίδιου και του Υγίνου, καθώς και στις ιστορίες του Ρωμαίου ποιητή Βιργίλιου.
Η έκφραση Αλκυονίδες μέρες, πέρα από το μετεωρολογικό φαινόμενο, χρησιμοποιείται μεταφορικά για να εκφράσει τις ξέγνοιαστες και ανέμελες μέρες. Η έκφραση Halcyon Days χρησιμοποιείται με την ίδια μεταφορική σημασία και στα αγγλικά.
Φωτό από: Groopy / WallpaperSafari
