Μερκούριος Αυτζής

 Ζωή στη στάχτη

Μέρες και νύχτες της Τραπεζούντας

Εκδόσεις Ψυχογιός

Ένα συγκλονιστικό, δυνατό, δραματικό μυθιστόρημα που θα κάνει κάθε Έλληνα να δακρύσει.

Πόσο μάλλον ανθρώπους σαν και εμένα με καταγωγή από τον Πόντο, που έχουν ακούσει αποσπασματικές δραματικές οικογενειακές ιστορίες από την προσπάθεια των Νεότουρκων, σε συνεργασία με Γερμανούς αξιωματικούς, να ξεκληρίσουν τους Έλληνες του Πόντου.

Το μυθιστόρημα «Ζωή στη στάχτη» είναι μια ιστορική καταγραφή της μοίρας των Ελλήνων του Πόντου μέσα από μια αληθινή μαρτυρία. Στο επίκεντρο των γεγονότων, η ευημερούσα οικογένεια του μεγαλέμπορου Ευγένιου Μικρόπουλου με τα 4 παιδιά και τα δραματικά γεγονότα που σημάδεψαν τα μέλη της.

Χτισμένη στην Μαύρη Θάλασσα για δυο χιλιάδες χρόνια, η Τραπεζούντα υπήρξε το διαμάντι της περιοχής με λιμάνι, εύφορα εδάφη, διακομιστικό εμπόριο και, για αιώνες, έδρα της δυναστείας των Κομνηνών. Μέσα στα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία όμως καταρρέει, οι Έλληνες κρατούσαν τα ηνία στο εμπόριο και στην οικονομία, με τα δικά τους ήθη, έθιμα, τη δική τους κουλτούρα, γλώσσα, εφημερίδες και κουζίνα.

Τα μαύρα σύννεφα που άρχισαν να φαίνονται, όλοι τα έβλεπαν, μα δύσκολα τα πίστευαν για αληθινά.

Ηρωίδα του βιβλίου είναι η νεαρή Χρυσαυγή που γνωρίζει την αγάπη στο πρόσωπο του νεαρού Νικηφόρου, παιδικού της φίλου. Όμως η αγάπη τους δεν είναι μια συνηθισμένη αγάπη στρωμένη με ροδοπέταλα. Θα χρειαστεί να περάσει από πολέμους, φωτιές, διωγμούς, λεηλασίες, τον τρόμο του άτακτου στρατού που προσπαθεί να καθαρίσει από τον τόπο τους χριστιανούς. Η δεμένη οικογένεια με τους γονείς, τα αδέρφια της, την ψυχοκόρη τους Σουλτάνα και τον Αρμένιο υπάλληλο θα διασκορπιστεί και θα ενωθεί πολλές φορές, όχι πάντα με αίσιο τέλος.

Ο Χαλίλι, ο οθωμανός ευεργετημένος βοηθός στο μαγαζί, θα προδώσει και όλος του ο φθόνος του θα εκδηλωθεί με διεκδίκηση όσων δεν του ανήκουν. Η σαλή Λεϊλά, κρυφά Αρσενία, προβλέπει τα μελλούμενα και, με κίνδυνο της ζωής της, σώζει καταστάσεις. Ο φίλος του Απόστολου, αδελφού της Χρυσαυγής, ο μουσουλμάνος Ισκεντέρ, θα τον σώσει από την κόλαση των ταγμάτων εργασίας. Ο Αλής, γιος του Αχμέτ Μπέη, που θέλει να κλέψει τη Χρυσαυγή, το πληρώνει με τη ζωή του. Ο οθωμανός χότζας που, τελικά, είναι κρυφοχριστιανός και στο υπόγειο του σπιτιού του κρύβει ολόκληρη χριστιανική εκκλησία, είναι κύρια πρόσωπα της πλοκής.

Όλες οι λεπτομέρειες είναι τόσο ανατριχιαστικές. Αυτό που επιδιώκουν οι Πόντιοι είναι να υπερασπιστούν και να διατηρήσουν την πατρική περιουσία, χωρίς να διαβάζουν σωστά τα σημάδια των καιρών, που τους καλούσε σε φυγή.

Το βιβλίο έχει ενδιάμεσα στη διήγηση εφτά intermezza, που παραπέμπουν στην σύγχρονη και πραγματική αφήγηση, η οποία έγινε το 1980.

Ο συγγραφέας έχει ένα ολοζώντανο τρόπο να περιγράφει τα γεγονότα της μυθοπλασίας-μαρτυρίας και να τα κουμπώνει τέλεια με τα ιστορικά γεγονότα και τις λεπτομέρειες της ζωής στην Τραπεζούντα. Το γράψιμό του είναι αυθεντικό, σε παρασύρει και δεν μπορείς να αφήσεις το βιβλίο. Και πουθενά δεν προσπαθεί να δημιουργήσει ένα επίπλαστο λογοτεχνικό στυλ, γιατί δεν το χρειάζεται. Κάθε λέξη και κάθε περιγραφή έχει συγκινησιακό βάρος και επιβάλλεται στον αναγνώστη.

Το θεωρώ ένα υπέροχο, καλογραμμένο, προσεγμένο μυθιστόρημα που αναδεικνύει το μεγαλείο και την αντοχή της ελληνικής φυλής. Μεταξύ Ηλία Βενέζη και «Αιολικής Γης» και Διδώς Σωτηρίου, με τα «Ματωμένα Χώματα».

Σπουδαίο!

Πηγή: www.vivlio.gr