Ενώ οι περισσότεροι γονείς θέλουν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους με τον καλύτερο τρόπο, πολλές φορές θεωρούν ότι μόνο αυτοί ξέρουν τον καλύτερο τρόπο και μετατρέπονται σε χειριστικούς γονείς που ελέγχουν τα πάντα.

Πόσοι έχουν αισθανθεί ότι οι γονείς τους πάντα τους μείωναν ή ότι δεν τους υποστήριζαν αρκετά. Που κριτίκαραν τις επιλογές τους, τις καριέρες τους, τις σχέσεις τους. Υποστηρίζουν τις βασικές ανάγκες των παιδιών τους αλλά δεν τους αφήνουν περιθώριο να αναπτυχθούν συναισθηματικά μόνοι τους, επιβάλουν αυστηρούς κανόνες και όρια.

Όσο δύσκολο κι αν είναι να αποδεχθείς τέτοιες συμπεριφορές από τους γονείς σου, πριν τους χαρακτηρίσεις σαν απαράδεκτους ή κόψεις κάθε σχέση μαζί τους, προσπάθησε να κατανοήσεις τα κίνητρα ή τις αιτίες πίσω από τη συμπεριφορά τους. Τις περισσότερες φορές μια δύσκολη δική τους παιδική ηλικία ή οι δικοί τους χειριστικοί γονείς, τούς έχουν κάνει να πιστεύουν ότι η χειριστική συμπεριφορά είναι αποδεκτή ή σωστή επιλογή διαπαιδαγώγησης. Δεν βλέπουν στην πραγματικότητα ότι κάνουν κάτι λάθος.

Μπορεί να μεγάλωσαν σε μια οικογένεια που αισθάνονταν αβοήθητοι, χωρίς καμία εξουσία ή δυνατότητα επιλογής, που τα συναισθήματά τους δε γίνονταν σεβαστά. Έως κάποιο σημείο, όλοι οι γονείς εξασκούν κάποιο έλεγχο στα παιδιά τους, έτσι τα προστατεύουν και τους δείχνουν ότι υπάρχουν όρια, βρίσκοντας τον καλύτερο εαυτό τους. Συχνά όμως αυτό ξεφεύγει, γιατί σίγουρα υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο βάζω όρια και στο ελέγχω τα πάντα. Όταν κανείς μπορεί να καταλάβει γιατί υπάρχουν κάποιες συμπεριφορές, είναι πιο εύκολο και να τις αναγνωρίσει.

Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις που μπορούν να σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε χειριστικές συμπεριφορές:

Έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες.

Οι τοξικοί, ελεγκτικοί γονείς βάζουν υψηλούς στόχους και έχουν υπερβολικές προσδοκίες και απαιτήσεις από τα παιδιά τους, συχνά χωρίς να τους δείχνουν το πώς, τον τρόπο να ολοκληρώνουν τους στόχους τους. Περιμένουν συνήθως στη γωνία να κριτικάρουν, να αποδοκιμάσουν, χωρίς να μπορούν να αποδεχθούν την αποτυχία, χωρίς να μπορούν να μάθουν στα παιδιά τους πώς να εκμεταλλευτούν την αποτυχία για να σχεδιάσουν καλύτερα την επόμενη προσπάθειά τους.

Κριτικάρουν υπερβολικά τα πάντα.

Όλοι οι γονείς κάνουν κριτική στα παιδιά τους. Πολλές φορές πιστεύοντας ότι έτσι θα τα αποτρέψουν από το να κάνουν λάθη που θα τους κοστίσουν. Στην πραγματικότητα όμως και όταν γίνεται σε υπερβολικό βαθμό, οδηγεί μόνο σε μειωμένη αυτοπεποίθηση, και σε αδυναμία να αντιμετωπίσουν με επιτυχία αναποδιές στη ζωή ή ακόμα κα τις καταστροφές που ίσως έρθουν.

Ξέρουν καλύτερα ακόμα και από εσάς τι είναι καλύτερο για εσάς.

Έχουν άποψη για το τι να σπουδάσετε, με ποιον να βγείτε, για τους φίλους σας, τα μαλλιά σας, τα ρούχα σας. Και όλα αυτά γιατί είναι οι μόνοι που νοιάζονται για εσάς. Και φυσικά δε θα εγκρίνουν ή αποδεχθούν τίποτα και κανέναν αν δε συμφωνεί με αυτό που θέλουν ή λένε. Παιδιά που μεγάλωσαν με τέτοιους γονείς, αποζητούν πάντα την αποδοχή, την έγκριση ή την κατεύθυνση των άλλων, δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις ή να κάνουν επιλογές και να πάρουν ρίσκα.

Θέλουν να ελέγχουν ή να εγκρίνουν τις σχέσεις και τις γνωριμίες σας.

Δεν μπορούν να αποδεχθούν ότι μπορείτε να επιλέξετε σωστά με ποιον θα κάνετε παρέα ή με ποιον θα βγαίνετε. Είναι αδιανόητο για αυτούς να δεχθούν ότι μπορείτε να κάνετε κάτι χωρίς πρώτα να το ελέγξουν ή χωρίς να το έχουν επιλέξει οι ίδιοι. Εάν μάλιστα οι φίλοι σας ή οι σχέσεις σας είναι άνθρωποι που βλέπουν την προβληματική τους συμπεριφορά, τότε ακόμα χειρότερα.

Δεν έχουν ενσυναίσθηση και δεν μπορούν να μπουν εύκολα στη θέση σας.

Ενώ μπορεί να προσφέρουν τις βασικές ανάγκες, αδυνατούν να προσφέρουν απλόχερα αγάπη και αποδοχή, ασφάλεια και εξέλιξη. Λόγω των δικών τους ανασφαλειών ή αδυναμιών να εκφραστούν και να αγαπήσουν άνευ όρων, είναι άκαμπτοι και δύσκολοι στην συναισθηματική έκφραση.

Σας κατηγορούν για τα προβλήματά τους.

Οι τοξικοί γονείς κατηγορούν τα παιδιά τους για τα προβλήματά τους ή τους λένε συνέχεια πόσα θυσίασαν για να τα μεγαλώσουν και πόσα αυτά τους χρωστάνε. Χρησιμοποιούν συναισθηματικό εκβιασμό για να τα χειριστούν. Οι γονείς δε πρέπει ποτέ να ζητούν από τα παιδιά τους να θυσιάσουν ή να κάνουν πράγματα για να ανταποδώσουν ή για τους κάνουν να αισθανθούν καλύτερα.

Σας προσβάλουν ή μειώνουν δημόσια.

Συχνά οι χειριστικοί γονείς δυσκολεύονται να δουν και να αποδεχθούν τα παιδιά τους σαν ξεχωριστές οντότητες και προσωπικότητες. Τα βλέπουν σαν συνέχεια του εαυτού τους. Έτσι τους είναι δύσκολο να τα εκτιμήσουν ή τα αντιμετωπίσουν με σεβασμό και εκτίμηση σαν αυτόνομες προσωπικότητες.

Δεν σέβονται την ιδιωτικότητά σας.

Πιεστικοί γονείς δεν κατανοούν την ανάγκη του προσωπικού χώρου και χρόνου και δε σέβονται την ιδιωτικότητα των παιδιών τους. Δεν μπορούν να αποδεχθούν όρια. Παρακολουθούν τα πάντα και ενώ έως κάποια ηλικία, είναι αποδεκτό να ελέγχουν την πρόσβαση στο ίντερνετ ή στα κοινωνικά δίκτυα, πρέπει και εκεί να κατανοούν ότι υπάρχουν όρια.

Δεν καταλαβαίνουν καν πόσο σας πληγώνουν.

Ενδεχομένως έχουν και οι ίδιοι πληγωθεί από τους δικούς τους γονείς ή τα αδέλφια τους. Κληρονομούν και μαθαίνουν σε αυτόν τον τρόπο διαπαιδαγώγησης. Εάν δεν έχουν μπορέσει να δουλέψουν με τον εαυτό τους και να ξεφύγουν από αυτό, δεν ξέρουν άλλο τρόπο.

Το καλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε στον εαυτό σας είναι να αποδεχθείτε ότι αυτοί είναι οι γονείς σας, δύσκολα έως αδύνατο να αλλάξουν. Δε χρειάζεται να τους κρατάτε κακία, έκαναν και κάνουν το καλύτερο που μπορούσαν με τις συνθήκες που επικρατούσαν. Συζητήστε ανοιχτά μαζί τους εκφράζοντας τι σας ενοχλεί, χωρίς να έχετε υπερβολικές προσδοκίες ότι θα καταλάβουν ή θα παραδεχθούν τα λάθη τους.

Εάν δεν μπορείτε να το αντιμετωπίσετε άλλο, συζητήστε τι σας συμβαίνει και τι αισθάνεστε με ένα φίλο, έναν άλλο συγγενή, με κάποιον κοντινό σας άνθρωπο. Και εάν αισθάνεστε ότι έχει επηρεάσει και τον δικό σας τρόπο συναισθηματικής έκφρασης, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια στο να το χειριστείτε.

Δώστε σημασία στη ζωή σας, στις επιθυμίες σας, κάντε τις δικές σας επιλογές, τα χόμπι σας, τη ζωή σας όπως εσείς νομίζετε. Θα είναι πάντα οι γονείς σας και αυτό δεν αλλάζει. Πάρτε ό,τι καλό μπορείτε από αυτούς και αφήστε πίσω σας τα κακά και αυτά που δεν σας βοηθάνε να εξελιχθείτε και γίνετε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σας που θα μπορούσατε.