Από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές της γενιάς του 1930, ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε στην Μονεμβασιά το 1909. Το 1975 προτάθηκε για Νόμπελ Λογοτεχνίας και τα πιο γνωστά του έργα είναι ”Η Σονάτα του Σεληνόφωτος”, ”Η Ρωμιοσύνη” και ”Ο Επιτάφιος”. Η ζωή του Γιάννη Ρίτσου ήταν τόσο ενδιαφέρουσα όσο και η ποίησή του και μέχρι το 1990 που άφησε την τελευταία του πνοή, δεν έπαψε να αγωνίζεται.
Η οικογενειακή τραγωδία.
Ο Γιάννης Ρίτσος ήταν γιος ενός μεγαλοκτηματία, του Λευτέρη Ρίτσου. Ήταν μόλις 12 ετών όταν έχασε τη μητέρα του και τον έναν αδερφό του, τον Μίμη Ρίτσο από φυματίωση. Ο Γιάννης Ρίτσος είχε άλλες δύο αδελφές, τη Νίνα και την Λούλα.
Το ψευδώνυμό του.
Το 1924 ο Γιάννης Ρίτσος αρχίζει να δείχνει προς τον φιλολογικό και καλλιτεχνικό κόσμο το εκτυφλωτικό ταλέντο του, δημοσιεύοντας ποιήματα στο περιοδικό ”Διάπλαση των Παίδων”. Η οικογενειακή τραγωδία του, τον οδήγησε σε δημιουργικό ξέσπασμα και στην αφοσίωσή του στην ποίηση και στα γράμματα. Εκεί χρησιμοποιεί και το πρώτο του καλλιτεχνικό ψευδώνυμο, το ”Ιδανικόν Όραμα”.
H πτώχευση του πατέρα του.
Δυστυχώς, ο Γιάννης Ρίτσος ήταν πραγματικά άτυχος στην παιδο-εφηβική του ηλικία. Ακόμη δεν είχε ξεπεράσει το σοκ του χαμού της μητέρας του και οι δυσκολίες συνέχιζαν να έρχονται η μια πίσω από την άλλη. Ο πατέρας του πτώχευσε μεταξύ του 1924 και του 1925 και με την αδερφή του τη Λούλα, αναγκάστηκαν να φύγουν για την Αθήνα. Εκεί ο Ρίτσος εργάστηκε ως αντιγραφέας στην Εθνική Τράπεζα προκειμένου να επιβιώσει.
Τα χρόνια της ασθένειας.
Σα να μην έφταναν αυτά, ο έφηβος Γιάννης Ρίτσος προσβλήθηκε από φυματίωση και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις σπουδές του στη Νομική της Αθήνας. Ουσιαστικά, δεν μπόρεσε να φοιτήσει ποτέ. Προσπαθούσε να αναρρώσει από τη θανατηφόρα ασθένεια και τελικά αναγκάστηκε να νοσηλευτεί σε σανατόριο για τρία ολόκληρα χρόνια. Θα χρειαστεί να πάει σε σανατόριο στα Χανιά και από εκεί, να πάει τελικά στο σανατόριο του Αγίου Ιωάννη. Η αδερφή του Λούλα αναγκάστηκε να παντρευτεί και να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ.
Γνωριμίες με διανοούμενους.
Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του στο σανατόριο ”Σωτηρία”, ο Ρίτσος γνωρίζεται με την Μαρία Πολυδούρη αλλά και με άλλους διανοούμενους. Το λογοτεχνικό έργο του και οι ιδέες που μοιράζεται, τον οδηγούν στο να γίνει ενεργό μέλος της αριστεράς. Στα χρόνια του Μεταξά, κάηκαν τα τελευταία αντίτυπα του ”Επιτάφιου”, ο οποίος είχε γραφτεί για την βίαιη καταστολή καπνεργατικής εξέγερσης στη Θεσσαλονίκη.
Του αφιέρωσε στίχους ο Κωστής Παλαμάς.
Ο Γιάννης Ρίτσος ήταν μια σπάνια προσωπικότητα. Η ασθένειά του, οι τραγωδίες που είχε ζήσει από μικρό παιδί αλλά και ο εγκλεισμός του πατέρα του σε ψυχιατρική κλινική, δεν κατάφεραν να σβήσουν το ταλέντο του και τη φλόγα δημιουργίας του. Από τα πολύ σπάνια πράγματα στο χώρο της ποίησης και της λογοτεχνίας, είναι ποιητής να υμνεί άλλον ποιητή σε έργο του. Ο Κωστής Παλαμάς γράφει για το ποίημα του Ρίτσου ”το τραγούδι της αδελφής μου”: ”Γρήγορο αργοφλοίβισμα της γαλάζιας πλάσης, Να παραμερίσουμε για να περάσης”.
Εξορία στη δικτατορία.
Η αγαπημένη του αδελφή Λούλα που τον στήριξε και οικονομικά, αρρώστησε και αυτός ήταν και ο λόγος που ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε το ”το τραγούδι της αδελφής μου”. Η ζωή του Ρίτσου συνέχιζε να είναι ανήφορος, τι και αν μελοποιήθηκε η ”Ρωμιοσύνη” από τον Μίκη Θεοδωράκη, τι και αν ο Γάλλος ποιητής Λουί Αραγκόν τον αποκάλεσε μεγαλοφυΐα και πιο σημαντικό ποιητή του καιρού του. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των Συνταγματαρχών πέρασε εξορία στην Γυάρο, στη Λέρο και σε κατ’ οίκον περιορισμό στο Καρλόβασι. Αρνήθηκε πολλές φορές να συμβιβαστεί με τη Χούντα.
Το έργο του πέρασε στην ιστορία.
Με πάνω από 100 ποιητικές συλλογές, με θεατρικά έργα και πεζογραφήματα, ο Γιάννης Ρίτσος τα τελευταία 15 χρόνια της ζωής του, τιμήθηκε όσο λίγοι στο χώρο του. Βραβείο πήρε και από τον ΟΗΕ για την προσφορά της ποίησής του στην ειρήνη (1986) αλλά είχε ήδη βραβευτεί και με το βραβείο ”Λένιν” το 1976. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο της Λειψίας και το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, του έδωσαν τον τιμητικό τίτλο του επίτιμου διδάκτορα. Πέθανε στις 11 Νοεμβρίου 1990 και άφησε πίσω του μεγάλη κληρονομιά στα ελληνικά και ξένα γράμματα, όμως κυρίως άφησε έναν τρόπο ζωής προς μίμηση, καθώς ούτε οι οικογενειακές τραγωδίες, ούτε η ασθένειά του και οι διάφορες κακουχίες, δεν τον απέτρεψαν από το να γίνει ένας από τους φάρους των γραμμάτων.
