Όντας από τις πιο πειστικές και δυνατές φωνές που μας ανέλυσαν το περιεχόμενο της ελευθερίας, ο Ζαν Ζαν Ρουσσώ μπορεί να μας υπενθυμίσει ορισμένα πράγματα που λόγω καθημερινότητας, ξεχνάμε. Αν δεν καθαρίζουμε κάποια πράγματα, αυτά τότε μαζεύονται και ξεσπούν σε ανύποπτο χρόνο. Ας σκεφτούμε με αφορμή τα λεγόμενα του μεγάλου αυτού στοχαστή, πόσο ελεύθεροι είμαστε τελικά;
Τα βάσανα του “πρέπει” και του “θέλω” ξεκινάνε…από την παιδική ηλικία.
Τα πάντα βρίσκονται στην αρχή της ζωής μας. Από εκεί και μετά, όλα απλώς εξελίσσονται. Υπάρχει μια έννοια λοιπόν που λέγεται «ανατροφή» και εξαρτάται από μια άλλη έννοια, την «κοινωνικοποίηση». Η κοινωνικοποίηση είναι μια επώδυνη, αλλά αναγκαία διαδικασία που περνάμε όλοι οι άνθρωποι και γίνεται βέβαια στα παιδικά χρόνια. Εκεί μαθαίνουμε να διαχωρίζουμε το «πρέπει» και το «θέλω». Διαχωρίζουμε τις υποχρεώσεις από τα δικαιώματα. Άλλα πράγματα θέλουμε να κάνουμε, άλλα πράγματα πρέπει να κάνουμε και έτσι μαθαίνουμε να τα κάνουμε να συγκλίνουν όσο αυτό είναι δυνατό. Η κοινωνικοποίηση λοιπόν, στοχεύει στη γεφύρωση των δύο ρημάτων, του «πρέπει» και του «θέλω». Στη γεφύρωση υποχρεώσεων και επιθυμιών. Τι γίνεται αν επικρατήσει κατά πολύ η αίσθηση του καθήκοντος.
Το να καταπιέζουμε τις ανάγκες μας, είναι δυστυχία.
Οι άνθρωποι είμαστε πολύ παράξενες «μηχανές». Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων που τελικά, αγαπούν την καταπίεση. Γιατί απορούμε; Η καταπίεση συνοδεύεται από έναν έτοιμο και «προκάτ» τυφλοσούρτη, από ένα πλαίσιο κινήσεων. Μέσα σε αυτό, νιώθουμε προσωρινά, ασφάλεια. Ούτε εκατοστό δε θα χρειαστεί να βγούμε έξω από το «κουτί» που μας έχουν δώσει. Αν διατηρούμε τον σεβασμό μας ως προς το πλαίσιο, όλα πάνε καλά. Η διαφορά όμως είναι η εξής: Δεν είμαστε…κουτάβια. Μέσα μας κοιμίζουμε όλες τις επιθυμίες. Είμαστε όντα που έχουν εγγενώς δημιουργηθεί για να κάνουν όνειρα. Να έχουν φιλοδοξίες. Οι υποχρεώσεις έχουν ένα και μόνο νόημα. Να ξέρουμε τα όρια των επιθυμιών μας και να σεβόμαστε και τις επιθυμίες των άλλων. Ο σεβασμός των επιθυμιών των άλλων, δεν σημαίνει απαλοιφή και εξαφάνιση των προσωπικών μας επιθυμιών. Επομένως, το να κάνουμε «ό,τι θέλουμε» δεν είναι εφικτό και σίγουρα δεν μας κάνει ευτυχισμένους. Άλλωστε, έχουμε πλάσει δύο-τρεις χαρακτηρισμούς για να περιγράψουμε όσους λειτουργούν άναρχα. «Καλομαθημένοι», «Κακομαθημένοι», «Ανώριμοι». Σημασία μεγάλη έχει να αποφεύγουμε την τραγωδία, του να βλέπουμε τη ζυγαριά να γέρνει πολύ υπέρ των υποχρεώσεων.
Η ζωή είναι μικρή για συμβιβασμούς.
Ο εγκλωβισμός μας στο «πρέπει» και η, χωρίς όρους, παράδοσή μας σε αυτό, μας στερεί τη δυνατότητα να ευτυχήσουμε. Σίγουρα γνωρίζουμε όλοι μας ανθρώπους που επέλεξαν να κάνουν κάτι στη ζωή τους (από επιλογή επαγγέλματος, μέχρι σχέσης κτλ). Ο «γλυκός ύπνος» που μας χαρίζει η αποδοχή της καταπίεσης, κάποια στιγμή τελειώνει και … τα ξεσπάσματα είναι συνήθως πολύ άσχημα. Συνήθως καταφεύγουμε απότομα στο άλλο άκρο, παλεύοντας να βρούμε ισορροπία. Ας αναρωτηθούμε πόσο ευτυχισμένος είναι ένας άνθρωπος όταν επιδίδεται σε μια ρουτίνα που δεν επέλεξε με βάση την ελευθερία του και την αρέσκειά του; Είναι δυστυχισμένος. Ποτέ δεν είναι αργά να επιλέξουμε αυτό που ζητά η καρδιά μας και ας μην ανησυχούμε, μπορούμε πάνω σε αυτό να δημιουργήσουμε πολλά «πρέπει». Η διαφορά είναι πως αυτά τα «πρέπει» θα μας κάνουν ευτυχισμένους. Ας μην καταπιέζουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας λοιπόν.
Φωτό από: Justdial
