Τζίνα Χονδρού, Ψυχολόγος
Οι Λευκοί Ιππότες είναι άνθρωποι που δημιουργούν σχέσεις με άτομα που έχουν πολλά προβλήματα, πιστεύοντας πως με την αγάπη τους θα μεταμορφωθεί η συμπεριφορά ή η ζωή του συντρόφου τους. Έτσι από βοηθοί στις δυσκολίες μετατρέπονται σε «σωτήρες». Το αποτέλεσμα είναι να γίνονται ελεγκτικοί, παρεμβατικοί, καταπιεστικοί, ή να αγνοούν τις δικές τους ανάγκες.
Γιατί άραγε το κάνουν αυτό; Μερικοί λόγοι μπορεί να είναι:
- Βίωσαν μια πρόσφατη απώλεια ή τραύμα.
- Θέλουν να είναι αρεστοί, νιώθουν υποχρεωμένοι να λύσουν τα προβλήματα, δεν μπορούν να πουν όχι.
- Αποφεύγουν ν’ αντιμετωπίσουν τον εαυτό τους και τα δικά τους προβλήματα, έτσι απορροφημένοι όπως είναι με τη «σωτηρία» ενός άλλου.
- Νιώθουν δυστυχισμένοι, αλλά νιώθουν καλύτερα ρίχνοντας τον προβολέα επάνω σε κάποιον που θεωρούν πιο δυστυχισμένο.
- Είχαν στο στενό τους περιβάλλον πρότυπα κακομαθημένων και χειριστικών ανθρώπων.
- Έχουν γενικά χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Η Mary Lamia & Marilyn Krieger που περιέγραψαν αυτό το σύνδρομο, έβαλαν στο βιβλίο τους “The White Knight Syndrome” τον πολύ εύστοχο υπότιτλο «σώστε τον εαυτό σας από την ανάγκη να σώσετε τους άλλους».
Γιατί όταν οι Ιππότες προσπαθούν μάταια να «σώσουν» κάποιον, γίνονται κυνικοί, κουρασμένοι, απαθείς, αρνητικοί. Ασυνείδητα δηλητηριάζουν και τους άλλους λόγω της γενικευμένης αίσθησης αποτυχίας και των άλυτων δικών τους θεμάτων και σταδιακά χάνουν τον ιδεαλισμό τους και την αίσθηση νοήματος.
Έτσι, τελικά, και ο Ιππότης και ο σύντροφος είναι στην ουσία θύματα. Η μεταξύ τους αλληλεπίδραση έχει αρνητική επίδραση στην ψυχολογία και την σχέση. Ο Ιππότης αποκαρδιώνεται, ο σύντροφος καταπιέζεται κι αντιδρά. Υπάρχει νοσηρή συνεξάρτηση και ενεργειακή αφαίμαξη κι αντί για θετικό αποτέλεσμα, έχουμε παρακμή, χωρισμό και δύσκολη ψυχολογική ανάκαμψη.
Προσέξτε μια σημαντική λεπτομέρεια:
Αν ο σύντροφος τελικά δεχτεί να «σωθεί» και διορθώσει τη συμπεριφορά του, ο Λευκός Ιππότης ΔΕΝ ικανοποιείται, γιατί χάνει το ρόλο του! Έχει ανάγκη την ύπαρξη προβλήματος για να νιώθει χρήσιμος, σημαντικός, ανώτερος, σωτήρας!
Ενώ στην υγιή σχέση και την πραγματική βοήθεια, υπάρχει ανταπόκριση, διαπραγμάτευση, αμοιβαιότητα και τελικά αύξηση της ικανοποίησης και των δύο συντρόφων.
Ας δούμε τρεις τύπους Λευκού Ιππότη:
- O συμπονετικός
Είναι βαθιά ενοχικό κι ανασφαλές άτομο. Φοβάται τη συναισθηματική απόσταση και τον αποχωρισμό. Στενοχωριέται όταν η παρέμβαση του εκλαμβάνεται ως κριτική ή καταπίεση. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να δείξει πόσο χρήσιμος και καλός σύντροφος είναι και αγχώνεται μήπως ο σύντροφός του στρεσαριστεί ή αποτύχει, έτσι προσπαθεί να προλάβει ή να διορθώσει άμεσα τα λάθη – βέβαια τα «λάθη» δεν έχουν τελειωμό, γιατί αλλιώς τι θα έχει να διορθώνει…
- Ο καταφρονεμένος
Νιώθει ντροπή, ανεπάρκεια, φόβο εγκατάλειψης, περιφρόνηση για τον εαυτό του και τους άλλους. Γι’ αυτό θέλει να εισπράττει αγάπη κι εκτίμηση και να είναι ο καλύτερος εραστής, ο πιο επιδέξιος, ο πιο έξυπνος κ.λπ. Έχει τεράστια ανάγκη επιβεβαίωσης, την οποία μερικές φορές βρίσκει κι έξω από τη σχέση με απιστίες! Είτε θέλει δίπλα του έναν λαμπερό σύντροφο, είτε εξιδανικεύει, είτε επιλέγει άτομα με κάποια μειονεξία – το κρυφό κίνητρο είναι να τον θαυμάζουν. Έχει όμως συναισθηματικό κενό που δεν γεμίζει κι έτσι μονίμως μένει ανικανοποίητος και απογοητευμένος.
- Ο τρομοκράτης
Ήταν ίσως κακοποιημένος ή παραμελημένος ως παιδί. Έτσι δεν ανέπτυξε υγιείς δεξιότητες, αλλά συμπεριφορές χειριστικές, ναρκισσιστικές, προσβλητικές. Θέλει να δημιουργεί ντροπή και φόβο στους άλλους. Μπορεί να φέρεται σαν τραμπούκος, για να νιώσει προσωρινά δυνατός, ξεχωριστός και ν’ αντισταθμίσει το γενικευμένο συναίσθημα μειονεξίας και την ντροπή που ο ίδιος ένιωθε κάποτε.
Όλα αυτά δεν είναι πάντα σταθερά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός ανθρώπου. Μπορεί να είναι προσωρινές συμπεριφορές (π.χ. μετά από έναν πρόσφατο τραυματικό χωρισμό). Αν κάποιος λοιπόν δεν είναι έτσι σε μεγάλο μέρος της πορείας του στη ζωή και τις σχέσεις, δεν έχει βέβαια Σύνδρομο Λευκού Ιππότη.
Ούτε είναι πάντα κακό να προσπαθούμε να βοηθήσουμε, αρκεί να υπάρχει κοινή συμφωνία, γενναιοδωρία, αμοιβαιότητα, όχι πίεση, έλεγχος κι επίκριση.
Ο καλός σωτήρας είναι πραγματικά περήφανος για τις επιτυχίες του συντρόφου του, ενώ ο «Λευκός Ιππότης» νιώθει να απειλείται από αυτές!
Καλύτερα λοιπόν να διοχετεύουμε ενέργεια στο χτίσιμο υγιών ισότιμων σχέσεων. Όπου υπάρχει αλληλοκατανόηση και αλληλοβοήθεια, χωρίς ορμητικούς – τέλειους «λευκούς ιππότες» και αβοήθητους – ανεπαρκείς συντρόφους.
Η Τζίνα Χονδρού είναι αδειούχος ψυχολόγος, έμπειρη ψυχοθεραπεύτρια και εκπαιδεύτρια, με ιδιαίτερη αγάπη σε κάθε διαδικασία αυτογνωσίας, μάθησης, έκφρασης, κοινωνικοποίησης.
Τα τελευταία 20 χρόνια συνδυάζει κλινική και εκπαιδευτική εργασία, δίνοντας έμφαση σε μια ολιστική και εξατομικευμένη προσέγγιση.
Ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη βελτίωση της ψυχοσωματικής υγείας, τη ψυχοβιολογία, τις γνωστικές διεργασίες και τη μελέτη των διαπροσωπικών σχέσεων.
Σε ένα εναλλακτικό σύμπαν, θα ήταν… ίσως πάλι ψυχολόγος, αλλά πάντα θετική, δοτική και “σε σχέση”!
Τζίνα Χονδρού
Διεύθυνση: Ελπίδος 7, Αγία Παρασκευή, Τηλ.: 6974071425
Φωτό από: www.thehollywoodnews.com