Ο ρόλος της τύχης στην απόκτηση μεγάλου πλούτου δεν είναι θέμα μόνο φιλοσοφικής συζήτησης αλλά και πολιτικής.
Αν δεχθούμε ότι ο πλούτος είναι μόνο αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, προσωπικού ρίσκου και εξαιρετικών ιδεών, τότε οι πλούσιοι δεν χρωστούν τίποτα στην κοινωνία για την επιτυχία τους.
Αλλά αν οι πλούσιοι απέκτησαν την περιουσία τους από τύχη ή εκμεταλλευόμενοι τις υποδομές της κοινωνίας (σχολεία που βγάζουν εκπαιδευμένο προσωπικό, δρόμους που μεταφέρουν αγαθά, αεροδρόμια που μεταφέρουν τουρίστες, τραπεζικό σύστημα για χρηματοδότηση κτλ) τότε οφείλουν αρκετά στην κοινωνία με τη μορφή φόρων ή φιλανθρωπικών έργων.
Ο ίδιος ο Obama έθεσε το θέμα στην τελευταία προεκλογική του εκστρατεία με τη φράση «δεν το έχτισες εσύ αυτό» – αναφερόμενος σε σχολεία, γέφυρες και οδικό δίκτυο – ανοίγοντας έτσι τη συζήτηση για το εάν οι πλούσιοι πληρώνουν αρκετά σε φόρους.
Ο συγγραφέας Μάικλ Λιούις, πρώην αστέρι της Γουώλ Στρητ και της επενδυτικής τράπεζας Salomon Brothers, υποστήριξε σε μία ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Princeton, ότι πολύ συχνά η επιτυχία είναι θέμα τύχης και συμπτώσεων. Αυτό όμως είναι κάτι που οι άνθρωποι διστάζουν να το παραδεχθούν, ειδικά οι επιτυχημένοι άνθρωποι. Όσο μεγαλώνουν και πετυχαίνουν περισσότερα, πιστεύουν ότι η επιτυχία τους ήταν κατά κάποιο τρόπο αναπόφευκτη. Δεν αναγνωρίζουν το ρόλο που έπαιξε η τύχη στη ζωή τους, τείνουν να εκλογικεύσουν τα πάντα και πιστεύουν ακράδαντα ότι η επιτυχία τους είναι απόρροια του ταλέντου και της ευφυΐας τους.
Τι λένε όμως οι ίδιοι οι πλούσιοι; Σύμφωνα με μία έρευνα από την εταιρία Spectrem Group, οι πλούσιοι πιστεύουν ότι η σκληρή δουλειά, η μόρφωση και το ρίσκο έπαιξαν πολύ πιο σημαντικό ρόλο στην επιτυχία τους από την τύχη. Ειδικά αυτοί που είχαν πάνω από $ 5 εκατομμύρια υποστήριξαν ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας του πλούτου τους είναι η σκληρή δουλειά. Πάνω από το 90% ανέφερε την καλή μόρφωση και ακολούθησαν οι έξυπνες επενδύσεις, η λιτότητα και το ρίσκο. Μόλις το 50% ανέφερε το γεγονός ότι «ήταν στο σωστό μέρος, το σωστό χρόνο (δηλαδή τύχη)».
Το 79% των επιχειρηματιών και το 64% των στελεχών επιχειρήσεων όμως, αναγνώρισαν το ρόλο της τύχης, αναφέροντας ως βασικό παράγοντα της επιτυχίας τους το γεγονός ότι «ήταν στο σωστό μέρος, το σωστό χρόνο».
Ο οικονομολόγος Ρόμπερτ Φρανκ από το Πανεπιστήμιο του Κορνέλ έγραψε ότι η σκληρή δουλειά και το ταλέντο δεν είναι απολύτως απαραίτητα για την οικονομική επιτυχία. Φυσικά βοηθούν αλλά πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν τεράστια πλούτη χωρίς να δουλεύουν σκληρά ή να έχουν ιδιαίτερο ταλέντο (άφωνες τραγουδίστριες, ατάλαντοι ηθοποιοί, τραπεζίτες που πόνταραν τα χρήματα των πελατών τους σε ομόλογα χρεοκοπημένων χωρών, golden boys οίκων αξιολόγησης που έδιναν ΑΑΑ σε χώρες που χρεοκόπησαν). Για κάθε επιδέξιο που έγινε πάμπλουτος από καθαρή τύχη, υπάρχουν δεκάδες ταλαντούχοι άνθρωποι που δουλεύουν νυχθημερόν, χωρίς να απολαμβάνουν κάποια ιδιαίτερη οικονομική επιτυχία.
Άρα μήπως οι πλούσιοι υποβαθμίζουν το ρόλο της τύχης πίσω από τα τεράστια «εγώ» τους;
Φωτό από: www.sxc.hu