ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΣΧΕΣΕΙΣ

Η Έξοδος του Μεσολογγίου.

Post by: 21/04/2019 0 comments

Η Έξοδος του Μεσολογγίου, η οποία έγινε τα ξημερώματα της Κυριακής των Βαΐων του 1826, συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα γεγονότα της παγκόσμιας στρατιωτικής ιστορίας.

Το Μεσολόγγι, χτισμένο σε μια θέση με πολλά φυσικά πλεονεκτήματα, ήταν μια πολύ καλά οχυρωμένη πόλη με μεγάλη στρατηγική σημασία, αφού ήταν το δεύτερο πέρασμα για την Πελοπόννησο.

Τα τείχη της πόλης είχαν ενισχυθεί με την οικονομική στήριξη του Λόρδου Βύρωνα και την επίβλεψη του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και του μηχανικού Μιχαήλ Κοκκίνη. Οι πύργοι στα τείχη εξοπλίστηκαν με τηλεβόλα και βομβοβόλα, ενώ η τάφρος γύρω από τα τείχη έγινε βαθύτερη. Μέσα στο Μεσολόγγι υπήρχαν 10.000 άτομα, ανάμεσά τους και γύρω στους 4.000 άνδρες, άριστοι πολεμιστές από την Ήπειρο, το Σούλι και την Αιτωλοακαρνανία.

Η πολιορκία του Μεσολογγίου κράτησε σχεδόν ένα χρόνο. Η πρώτη πολιορκία έγινε τον Απρίλιο έως τον Νο­έμβριο του 1825 από τον Κιουταχή και ήταν μια πανωλεθρία για τους Τούρκους. Οι πολιορκημένοι απέκρουσαν με επιτυχία τα τουρκικά στρατεύματα, ενώ ο Μιαούλης τούς εφοδίαζε με τρόφιμα και πολεμοφόδια, σπάζοντας τον χαλαρό αποκλεισμό, από τη θάλασσα. Οι πολιορκημένοι αγωνιστές μάλιστα, με τη στήριξη του Καραϊσκάκη και άλλων οπλαρχηγών της Ανατολικής Στερεάς, επιτέθηκαν συντονισμένα στον στρατό του Κιουταχή, που αναγκάστηκε να υποχωρήσει.

Η δεύτερη πολιορκία ξεκίνησε στις 12 Δεκεμβρίου 1826 από τον Ιμπραήμ, που είχε σχεδόν καταστείλει την επανάσταση στην Πελοπόννησο και είχε μαζί του 8.000 Τουρκοαιγύπτιους. Έτσι, ο οθωμανικός στρατός έφτασε τους 25.000 άνδρες, Τούρκοι, Τουρκαλβανοί και Αιγύπτιοι, και διέθετε σύγχρονο πυροβολικό, που διοικούσαν Γάλλοι αξιωματικοί.

Η κυβέρνηση Γ. Κουντουριώτη και οι Έλληνες πολιτικοί, απασχολημένοι με τις εκλογές για την Γ’ Εθνοσυνέλευση και τις ίντριγκες, αδιαφόρησαν και δεν έστειλαν έγκαιρα βοήθεια στο Μεσολόγγι. Ο Ιμπραήμ, κατάλαβε όλα τα νησιά της λιμνοθάλασσας, το Βασιλάδι, τον Ντολμά, τον Πόρο και το Ανατολικό. Ο Κιουταχής, όμως, που επιχείρησε να καταλάβει το νησάκι Κλείσοβα, έπαθε πανωλεθρία και αυτό έδωσε μια ανάσα στο πεσμένο ηθικό των πολιορκημένων. Όμως, ο χρόνος για το Μεσολόγγι είχε ήδη αρχίσει να μετράει αντίστροφα. Ο στόλος που έφτασε, με επι­κεφαλής τον Μιαούλη, δεν κατόρθωσε να σπάσει τον εχθρικό κλοιό και έτσι δεν μπόρεσε να εφοδιάσει με τρόφιμα και πολεμοφόδια το Μεσολόγγι.

Η κατάσταση, πλέον, μέσα στην πόλη είχε φθάσει σε οριακό σημείο. Τρόφιμα δεν υπήρχαν και οι πολιορκούμενοι (γυναίκες, παιδιά, τραυματίες, γέροντες και μαχητές) τρέφονταν με φύκια, δέρματα, ποντίκια και γάτες! Οι πολιορκημένοι, εξαντλημένοι από τις μάχες, τις ασθένειες και την έλλειψη τροφής και πολεμοφοδίων και έχοντας ήδη απορρίψει την πρόταση των Τούρκων για παράδοση, αποφάσισαν να επιχειρήσουν έξοδο τη νύχτα της 10ης Απριλίου προς την 11η, Κυριακή των Βαΐων.

Τα χαράματα της 9ης Απριλίου οπλαρχηγοί, πρόκριτοι και ο επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ, συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του Τζαβέλα και αποφάσισαν να εκτελέσουν όλους τους Τούρκους αιχμαλώτους, αλλά και να σφάξει ο ένας την οικογένεια του άλλου, αλλά η απόφαση αυτή αποτράπηκε από τον επίσκοπο Ρωγών. Έτσι, αποφασίστηκε τελικά να μεταφέρουν τους τραυματισμένους αγωνιστές στα πιο οχυρωμένα σπίτια, ώστε να πέσουν πολεμώντας και να μην παρα­δοθούν.

Σύμφωνα με το σχέδιο, οι πολιορκημένοι θα έβγαιναν σε 3 ομάδες από τις ξύλινες γέφυρες που έβλεπαν προς τη μεριά της Ναυπάκτου. Οι δύο πρώτες, που βρίσκονταν στα άκρα και αποτε­λούνταν από άνδρες της Φρουράς με επικεφαλής τον Δημήτριο Μακρή και τον Νότη Μπότσαρη, θα έκαναν την έξοδο από τις γέφυρες της «Λουνέτας» και του «Ρήγα», ενώ η τρίτη, η μεσαία ομάδα, που αποτελούνταν από τους Μεσολογγίτες και τα γυναικό­παιδα, θα έβγαινε από τις γέφυρες «Μονταλαμπέρτ» και «Στουρνάρη».

Όμως, το σχέδιο της εξόδου, είτε προδόθηκε, είτε δεν εφαρμόστηκε σωστά κι έτσι οι δυνάμεις του Ιμπραήμ τούς περίμεναν με τα σπαθιά.

Ένα μέρος από τους πολεμιστές της φρουράς, οι οποίοι ήταν σκληροτράχηλοι και μπαρουτοκαπνισμένοι, παρά την πλεονεκτική θέση του εχθρού, κατάφεραν να βγουν πολεμώντας μέχρι τους πρόποδες των βουνών. Εκεί τους περίμεναν περίπου 3.000 Αλβανοί, τους οποίους όμως κατάφεραν να εξουδετερώσουν και μετά από πορεία πολλών ημερών, έφτασαν στα Σάλωνα. Αργότερα, κατάφεραν με πλοία να φτάσουν στο Ναύπλιο.

Τα γυναικόπαιδα, όμως, δεν είχαν την ίδια τύχη. Οι περισσότεροι άμαχοι, επάνω στη σύγχυση, οπισθοχώρησαν στο Μεσολόγγι. Οι Τουρκοαιγύπτιοι, που είχαν εισβάλει από άλλο σημείο της πόλης, άρχισαν τις σφαγές.

Σε πολλά σημεία σημειώθηκαν δραματικές σκηνές: ο δημογέροντας Χρήστος Καψάλης, όταν κυκλώθηκε από τους εισβολείς στο σπίτι του, όπου είχαν συγκεντρωθεί τραυματίες, γέροντες και γυναικόπαιδα, έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη, παίρνοντας μαζί του δεκάδες Τούρκους.

Ο γέροντας Σουλιώτης ιερέας Διαμαντής, που παραφυλούσε στο κανονιοστάσιο, μόλις είδε ότι είχαν συγκεντρωθεί αρκετοί εχθροί, έβαλε φωτιά και ανατινάχθηκε παίρνοντας μαζί του ολόκληρα τάγματα Τούρκων, «εξαγοράσας πολλά ακριβά το ολίγον γεροντικόν αίμα του».

Το τελευταίο ο­χυρό, που κράτησε ως τις 12 Απριλίου, ήταν ο Ανεμόμυλος στον οποίο ανατινάχθηκε ο μητροπολίτης Ρωγών Ιωσήφ, όταν κυκλώθηκε από τους εχθρούς.

Για τις απώλειες των δύο πλευρών υπάρχουν α­ντιφατικές εκτιμήσεις μεταξύ των Ελλήνων και των ξένων χρονικογράφων. Κατά τους Έλληνες, α­πό τους 3.500 άνδρες της Φρουράς σώθηκαν πε­ρίπου 2.000 – 2.500. Κατά τους ξένους, χάθηκαν 3.000 Έλληνες. Γύρω στα 6.000 γυναικόπαιδα αιχμαλωτίστηκαν και πουλήθηκαν στη Μεθώνη και στα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης και της Αλεξάνδρειας. Από τους Τούρκους υπολο­γίζεται ότι χάθηκαν πε­ρίπου 5.000 στρατιώτες.

Η αντίσταση και η έξοδος του Μεσολογγίου, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες και διανοούμενους στην Ευρώπη, ανάμεσά τους και ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, που έγραψε το ποίημα “Ελεύθεροι Πολιορκημένοι”.

Η πτώση του Μεσολογγίου, οδήγησε σε διάλυση της τρίτης εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου του 1826 και στην παραίτηση της κυβέρνησης Κουντουριώτη. Στο εξωτερικό, όμως, αναθέρμανε το φιλελληνικό κίνημα και επιτάχυνε τις διαδικασίες για επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων για την τελική λύση του ελληνικού ζητήματος

Το Μεσολόγγι απελευθερώθηκε στις 11 Μαΐου 1829. Το 1937 αναγνωρίστηκε ως «Ιερά Πόλις» και η Κυριακή των Βαΐων ορίστηκε ως επέτειος της εξόδου.

Η ιστοσελίδα έχει πληροφοριακό χαρακτήρα. Διαβάστε τους όρους χρήσης
Show Buttons
Hide Buttons