Ο Ελβετός ψυχολόγος Καρλ Γιουνγκ, υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές της σύγχρονης ψυχολογίας και της θεωρίας των αρχέτυπων.

Πίστευε ότι ο εσωτερικός μας κόσμος αποτελείται από το συνειδητό και το ασυνείδητο, το οποίο διαχώριζε σε ατομικό και συλλογικό. Το ατομικό αποτελείται από εμπειρίες, συναισθήματα, αισθήσεις, επιθυμίες, τα οποία έχουμε βιώσει σε κάποια στιγμή της ζωής μας και τα έχουμε ξεχάσει, ενώ το συλλογικό ασυνείδητο αποτελείται από ιδιότητες, αξίες, ένστικτα και συμπεριφορές που δεν τις έχουμε βιώσει, αλλά είναι μια αρχαία κληρονομιά που υπάρχει μέσα μας.

Ο Καρλ Γιουνγκ ανέπτυξε τη θεωρία ότι υπάρχουν 12 αρχέτυπα στο συλλογικό ασυνείδητο που εμφανίζονται μέσα από την τέχνη, τους μύθους, τη θρησκεία και τα όνειρα και επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας και τις αντιδράσεις μας.

Τα 12 αρχέτυπα του Γιουνγκ είναι:

Αρχέτυπα του “Εγώ”

1. Ο Αθώος

• Μότο: Ελευθερία να είναι ο καθένας ο εαυτός του
• Βαθιά επιθυμία: να πάει στον Παράδεισο
• Στόχος: να είναι ευτυχισμένος
• Μεγαλύτερος φόβος: να τιμωρηθεί αν κάνει κάτι κακό
• Στρατηγική: να κάνει τα πράγματα σωστά
• Αδυναμία: κάνει τους άλλους να βαριούνται με την αθωότητά του
• Ταλέντο: πίστη και αισιοδοξία
• Χαρακτηριστικά: ουτοπικός, παραδοσιακός, αγαθός, μυστικιστής, ηθικός, ρομαντικός, ονειροπόλος.

 

2. Το ορφανό

• Μότο: όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι
• Βαθιά επιθυμία: να συνδέεται με τους άλλους
• Στόχος: να ανήκει
• Μεγαλύτερος φόβος: να είναι στο περιθώριο ή να ξεχωρίζει μέσα στο πλήθος
• Στρατηγική: να έχει απλές, καθημερινές αρετές, να είναι προσγειωμένος
• Αδυναμία: χάνει τον αληθινό του εαυτό για να ταιριάζει με το πλήθος
• Ταλέντο: ρεαλισμός, ενσυναίσθηση, ανυπόκριτος
• Χαρακτηριστικά: καλό παιδί, συνηθισμένος, ρεαλιστής, εργατικός, καλός πολίτης, φιλήσυχος γείτονας, σιωπηλή πλειοψηφία.

 

3. Ο Ήρωας

• Μότο: όπου υπάρχει θέληση, υπάρχει τρόπος
• Βαθιά επιθυμία: να αποδείξει την αξία του μέσα από γενναίες πράξεις
• Στόχος: να ασκεί εξουσία για να βελτιώσει την κοινωνία
• Μεγαλύτερος φόβος: αδυναμία, υποχώρηση
• Στρατηγική: να είναι όσο πιο δυνατός και ικανός γίνεται
• Αδυναμία: αλαζονεία, πάντα ψάχνει αφορμή για μάχες
• Ταλέντο: ικανότητα και θάρρος
• Χαρακτηριστικά: πολεμιστής, υπερήρωας, διασώστης, μαχητής, ηγέτης και ταυτόχρονα μέλος της ομάδας

 

4. Ο Αλτρουιστής

• Μότο: αγάπα τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου
• Βαθιά επιθυμία: να προστατεύει και να φροντίζει τους άλλους
• Στόχος: να βοηθάει τους άλλους
• Μεγαλύτερος φόβος: να γίνει εγωιστής και αχάριστος
• Στρατηγική: να κάνει πράγματα για τους άλλους
• Αδυναμία: γίνεται μάρτυρας και θύμα εκμετάλλευσης
• Ταλέντο: συμπόνια και γενναιοδωρία
• Χαρακτηριστικά: άγιος, αλτρουιστής, γονιός, φιλάνθρωπος, υποστηρικτής

 

Αρχέτυπα της “Ψυχής”

5. Ο Εξερευνητής

• Μότο: μην με περιορίζετε
• Βαθιά επιθυμία: η ελευθερία να ανακαλύψει τον εαυτό του εξερευνώντας τον κόσμο
• Στόχος: να ζήσει μια καλύτερη, αυθεντική και γεμάτη ζωή
• Μεγαλύτερος φόβος: να παγιδευτεί, να βολευτεί, να παραμείνει εσωτερικά κενός
• Στρατηγική: ταξίδια, αναζήτηση νέων εμπειριών, απόδραση από την καθημερινότητα
• Αδυναμία: άσκοπη περιπλάνηση, αλητεία
• Ταλέντο: αυτονομία, φιλοδοξία, πιστός στις αρχές του
• Χαρακτηριστικά: ψαγμένος, αυθεντικός, ταξιδευτής, προσκυνητής

 

6. Ο Επαναστάτης

• Μότο: οι κανόνες είναι για να σπάνε
• Βαθιά επιθυμία: εκδίκηση ή επανάσταση
• Στόχος: να αλλάξει τα “κακώς κείμενα”
• Μεγαλύτερος φόβος: να νιώθει ανίσχυρος ή αναποτελεσματικός
• Στρατηγική: να ανατρέπει, να καταστρέφει, να σοκάρει
• Αδυναμία: γίνεται κακός, περνάει στην παρανομία
• Ταλέντο: ακραία ελευθερία, προκλητικότητα
• Χαρακτηριστικά: επαναστάτης, άγριος, εικονοκλάστης, αντισυμβατικός

 

7. Ο Εραστής

• Μότο: είσαι μοναδικός
• Βαθιά επιθυμία: συντροφικότητα και εμπειρία
• Στόχος: να περιβάλλεται από ανθρώπους και πράγματα που αγαπάει
• Μεγαλύτερος φόβος: μοναξιά, να μην τον αγαπούν
• Στρατηγική: να γίνεται εξωτερικά και εσωτερικά πιο ελκυστικός
• Αδυναμία: χάνει τον εαυτό του στην προσπάθειά του να ευχαριστήσει τους άλλους
• Ταλέντο: πάθος, γοητεία, ευγνωμοσύνη, εκτίμηση, αφοσίωση
• Χαρακτηριστικά: σύντροφος, φίλος, ενθουσιώδης, ομαδικός, φανατικός των απολαύσεων

 

8. Ο Καλλιτέχνης

• Μότο: αν μπορείς να το φανταστείς, μπορείς να το κάνεις
• Βαθιά επιθυμία: να φτιάχνει πράγματα με διαχρονική αξία
• Στόχος: να υλοποιεί τα οράματά του
• Μεγαλύτερος φόβος: η μετριότητα
• Στρατηγική: καλλιτεχνική έκφραση και ικανότητα
• Αδυναμία: τελειομανία, προχειρότητα
• Ταλέντο: δημιουργικότητα, φαντασία
• Χαρακτηριστικά: καλλιτέχνης, καινοτόμος, εφευρέτης, μουσικός, συγγραφέας, οραματιστής

 

Αρχέτυπα του “Εαυτού”

9. Ο Γελωτοποιός

• Μότο: ζεις μονάχα μια φορά
• Βαθιά επιθυμία: να ζει έντονα την κάθε στιγμή
• Στόχος: να διασκεδάζει και να ξεσηκώνει τον κόσμο
• Μεγαλύτερος φόβος: να γίνει βαρετός
• Στρατηγική: παίζει, κάνει αστεία, διασκεδάζει τους άλλους
• Αδυναμία: ελαφρύς, σπαταλάει το χρόνο του
• Ταλέντο: απόλαυση, ζωτικότητα
• Χαρακτηριστικά: κωμικός, τυχοδιώκτης, κατεργάρης, φαρσέρ

 

10. Ο Σοφός

• Μότο: η αλήθεια απελευθερώνει
• Βαθιά επιθυμία: να βρει την αλήθεια
• Στόχος: να καταλάβει τον κόσμο μέσα από την ανάλυση και τη φιλοσοφία
• Μεγαλύτερος φόβος: η άγνοια και η παραπλάνηση
• Στρατηγική: αναζητά τη γνώση και την αυτογνωσία
• Αδυναμία: μπορεί να σκέφτεται για πάντα χωρίς να δρα
• Ταλέντο: σοφία, εξυπνάδα
• Χαρακτηριστικά: ειδικός, δάσκαλος, ερευνητής, σύμβουλος, στοχαστής, φιλόσοφος, μέντορας

 

11. Ο Μάγος

• Μότο: τα πάντα μπορούν να συμβούν
• Βαθιά επιθυμία: να κατανοήσει τους νόμους του σύμπαντος
• Στόχος: να κάνει τα όνειρα πραγματικότητα
• Μεγαλύτερος φόβος: οι ακούσιες αρνητικές συνέπειες
• Στρατηγική: να βρει ένα όραμα και να αφιερώσει τη ζωή του σε αυτό
• Αδυναμία: γίνεται χειριστικός
• Ταλέντο: να βρίσκει λύσεις στις οποίες κερδίζουν όλοι
• Χαρακτηριστικά: οραματιστής, καταλύτης, εφευρέτης, χαρισματικός, ηγέτης, θεραπευτής

 

12. Ο Βασιλιάς

• Μότο: η εξουσία είναι τα πάντα
• Βαθιά επιθυμία: ο έλεγχος
• Στόχος: να δημιουργήσει μια οικογένεια ή κοινωνία που ευημερεί
• Μεγαλύτερος φόβος: το χάος και η καθαίρεση
• Στρατηγική: να ασκεί εξουσία
• Αδυναμία: γίνεται αυταρχικός και συγκεντρωτικός
• Ταλέντο: υπευθυνότητα, ηγεσία
• Χαρακτηριστικά: αφεντικό, ηγέτης, αριστοκράτης, πολιτικός, μάνατζερ, διοικητής