Η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της UNESCO στις 8 Σεπτεμβρίου του 1965, κατά τη διάρκειας της Συνόδου της Τεχεράνης κι έκτοτε γιορτάζεται κάθε χρόνο από το 1966 την ημερομηνία αυτή.
Ένας στους πέντε ενήλικες είναι αναλφάβητος, εκ των οποίων τα 2/3 είναι γυναίκες. Επίσης, περίπου 67 εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε σχολείο με αποτέλεσμα να μην τους δίνεται η ευκαιρία να μάθουν ανάγνωση και γραφή.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι σημαίνει να είσαι αναλφάβητος; Ο ΟΗΕ ορίζει ως αναλφαβητισμό την αδυναμία να διαβάσει ή να γράψει κανείς μια απλή πρόταση σε οποιαδήποτε γλώσσα. Η Ελλάδα θεωρεί αναλφάβητο όποιον δεν έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του στο εξατάξιο δημοτικό σχολείο.
Η πραγματικότητα όμως είναι αρκετά πιο σκληρή από τους ορισμούς. Υπάρχει μια ξεκάθαρη σχέση ανάμεσα στον αναλφαβητισμό και τις φτωχές χώρες, όπως επίσης και των προκαταλήψεων εις βάρος των γυναικών, αν λάβουμε υπόψη μας ότι ανάμεσα στις χώρες με το χαμηλότερο ποσοστό αλφαβητισμού, συγκαταλέγονται ο Νίγηρας και το Μάλι.
Ο αλφαβητισμός αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα, εργαλείο της προσωπικής ενδυνάμωσης και ένα μέσο για την κοινωνική και ανθρώπινη ανάπτυξη. Οι μετέπειτα εκπαιδευτικές ευκαιρίες εξαρτώνται άμεσα από την παιδεία. Ο αλφαβητισμός είναι το επίκεντρο της βασικής εκπαίδευσης όλων και είναι απαραίτητος για την εξάλειψη της φτώχειας, τη μείωση της παιδικής θνησιμότητας, την ελεγχόμενη αύξηση του πληθυσμού, την επίτευξη της ισότητας των φύλων και τη διασφάλιση της αειφόρου ανάπτυξης, της ειρήνης και της δημοκρατίας. Η εκπαίδευση εξοπλίζει τα παιδιά με δεξιότητες για την δια βίου μάθησή τους και τους δίνει τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν στη ζωή τους.
Το πρόβλημα του αναλφάβητου ξεκινάει από την στιγμή που δεν μπορεί να συμπληρώσει μόνος του μια υπεύθυνη δήλωση, με αποτέλεσμα να μην είναι ποτέ κύριος του εαυτού του, συνεχίζεται με το να μην είναι σε θέση να διαβάσει απλές οδηγίες φαρμάκων, να αγνοεί τη χρήση προφύλαξης κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής – σύνηθες φαινόμενο στις τριτοκοσμικές χώρες και τελειώνει με το να είναι αναγκασμένος να ζει στο περιθώριο.
Ο εκούσιος αναλφαβητισμός (με τη συγκατάθεση των αντρών) στις χώρες, όπου η γυναίκα θεωρείται υποδεέστερη του άντρα, συνεχίζει να αποτελεί όπλο της θρησκείας και τους συστήματος, όλα δομημένα από άντρες, για να μην της δίνει την ευκαιρία να διεκδικήσει αυτά που της ανήκουν.
Σε ένα παράλληλο σύμπαν, όπου κάποιοι έχουν πατήσει τα τριάντα και δεν έχουν δουλέψει ποτέ, πολλοί περισσότεροι ξεκινάνε να δουλεύουν, κάτω από αντίξοες συνθήκες, από την ηλικία των 5 ετών και δεν θα έχουν ποτέ δικαίωμα στην εκπαίδευση.
Τo φετινό θέμα της Παγκόσμια Ημέρα Γραμματισμού είναι «Προώθηση της πολυγλωσσικής εκπαίδευσης: Αλφαβητισμός για αμοιβαία κατανόηση και ειρήνη». Υπάρχει μια επιτακτική ανάγκη να αξιοποιηθεί η μετασχηματιστική δύναμη του αλφαβητισμού για την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης, της κοινωνικής συνοχής και της ειρήνης. Στον σημερινό κόσμο, όπου η πολυγλωσσία είναι κοινή πρακτική για πολλούς, η ενδυνάμωση των ανθρώπων μέσω της υιοθέτησης μιας προσέγγισης στον αλφαβητισμό και την εκπαίδευση που βασίζεται στην πρώτη γλώσσα και είναι πολυγλωσσική, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για τα γνωστικά, παιδαγωγικά και κοινωνικοοικονομικά της οφέλη. Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει στην προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης και σεβασμού, ενώ ταυτόχρονα εδραιώνει τις συλλογικές ταυτότητες και τις κοινές ιστορίες.
Αν νομίζετε ότι δεν είναι δική σας δουλειά ή απλά γεννηθήκατε στην αντίπερα όχθη, σας έχω νέα: ο αναλφαβητισμός οδηγεί σε εγκληματικές πράξεις, λόγω της κοινωνικής περιθωριοποίησης που υφίστανται αυτοί οι άνθρωποι. Είναι δική μας ευθύνη, λοιπόν, να βοηθήσουμε στην εξάλειψή του, με όποιον τρόπο μπορούμε.
Φωτό από: www.freedigitalphotos.net
