Τα ποτάμια αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι των οικοσυστημάτων, καθώς είναι ζωτικής σημασίας για τα  ζώα, τα φυτά και τον άνθρωπο. Μεταφέρουν νερό και θρεπτικά συστατικά σε πάρα πολλές περιοχές της Γης και διαδραματίζουν σημαντικότατο ρόλο στον υδρολογικό κύκλο (κύκλο του νερού), λειτουργώντας σαν κανάλια αποστράγγισης του επιφανειακού νερού.  Τα ποτάμια προσφέρουν τόπο κατοικίας και τροφής σε πάρα πολλούς οργανισμούς της Γης, όπως σε πάπιες που φτιάχνουν τις φωλιές τους στις όχθες των ποταμών ή ακόμα και σε αρκούδες, οι οποίες τρέφονται με ψάρια. Ο άνθρωπος εκμεταλλεύεται τα ποτάμια με ποικίλλους τρόπους, μεταξύ άλλων, για ταξίδια, καλλιέργιες, εμπόριο, παραγωγή ενέργειας. Στις όχθες των ποταμών έχουν δημιουργηθεί σημαντικοί πολιτισμοί, αφού τόσο τα ποτάμια όσο και οι παραποτάμιες  περιοχές ευνοοούν την ανάπτυξη του εκάστοτε πολιτισμού.

1. Νείλος

Ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός στον κόσμο, βρίσκεται στην Αφρική και διασχίζει δέκα χώρες. Έχει μήκος 6.669 χιλιόμετρα και αποστραγγίζει έκταση που υπολογίζεται σε 3.349.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ο Νείλος, ο οποίος έχει δύο σημαντικούς παραπόταμους: τον Λευκό Νείλο από την Ανατολική Αφρική και τον Γαλάζιο Νείλο από την Αιθιοποιία, χύνεται στη Μεσόγειο Θάλασσα, σχηματίζοντας έτσι το γνωστό Δέλτα του Νείλου. Το Δέλτα του Νείλου, όπως και κάθε άλλο Δέλτα ποταμού, αποτελεί σημείο συσσώρευσης πολλών θρεπτικών συστατικών, με αποτέλεσμα να ευνοεί την παραγωγικότητα.  Ο ποταμός έπαιξε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της αρχαίας Αιγύπτου, αφού ο πολιτισμός της οφείλεται κατά κύριο λόγο σε αυτόν. Το γεγονός ότι ο Νείλος, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους γνωστούς ποταμούς, ρέει από τα νότια προς τα βόρεια, υπήρξε άλυτο μυστήριο για τους αρχαίους Αιγύπτιους και Έλληνες.

2. Αμαζόνιος

Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Γης με συνολικό μήκος 6.840 χιλιόμετρα, αλλά είναι ο μεγαλύτερος ποταμός σε όγκο. Διαρρέει τη Νότια Αμερική από τις Άνδεις ως τις εκβολές του, στον Ατλαντικό Ωκεανό. Υπολογίζεται ότι το 1/5 τού συνόλου του γλυκού νερού που κυκλοφορεί πάνω στην επιφάνεια της γης μεταφέρεται απ’ τον Αμαζόνιο. Το όνομα «Αμαζόνιος» το έδωσε ο Ισπανός κατακτητής Φρανθίσκο ντε Ορελάνα, ο οποίος στην πορεία του συνάντησε φυλές με γυναίκες που πολεμούσαν. Για τον λόγο αυτό του έδωσε το όνομα «Αμαζόνιος» (Río de las Amazonas). Ο Αμαζόνιος είναι πολύ γνωστός για την τεράστια ζούγκλα που τον περιβάλλει και για τα πολλά είδη φυτών και  ζώων.

3. Γιανγκτσέ

Είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Ασίας και ο τρίτος μεγαλύτερος στον κόσμο, με μήκος 6.300 χιλιόμετρα. Πηγάζει από τα όρη Τανγκούλασαν στο  Θιβέτ κι εκβάλλει στην ανατολική θάλασσα της Κίνας βόρεια της Σαγκάης.  Θεωρείται ο σημαντικότερος ποταμός της Κίνας, καθώς αποτελεί τον κυριότερο πλωτό δίαυλο και στη λεκάνη του Γιανγκτσέ ζει το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Ο ποταμός συχνά υπερχειλίζει προκαλώντας πολλά προβλήματα στους κατοίκους της περιοχής.

4. Μιζούρι-Μισσισίπι (ποτάμιο σύστημα)

Ο Μισσισίπι είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Βόρειας Αμερικής με μήκος 5.969 χιλιόμετρα και φτάνει ως τον κόλπο του Μεξικού. Ο ποταμός του Μισισιπή είναι μέρος του συστήματος ποταμών Τζέφερσον-Μιζούρι-Μισισιπή, το μεγαλύτερο σύστημα ποταμών στη Βόρεια Αμερική και μεταξύ των μεγαλύτερων στον κόσμο. Αποτελεί μια σημαντική κυκλοφοριακή αρτηρία, καθώς είναι πλωτός σχεδόν μέχρι τις πηγές του. Ο Μισσισσίπι είναι ένας άγριος ποταμός που ποτέ δεν κατάφεραν να δαμάσουν οι άνθρωποι, αλλά προσφέρει πολυάριθμες υπηρεσίες στους κατοίκους των ΗΠΑ.

Ο ποταμός Μιζούρι είναι ο μεγαλύτερος παραπόταμος του Μισισιπή. Σχηματίζεται από την ένωση (συμβολή) τριών επιμέρους παραπόταμων των Τζέφερσον, Μάντισον και Γκάλατιν που πηγάζουν από τα Βραχώδη όρη. Έχει μήκος 4.720 χιλιόμετρα και είναι πλωτός για μερικούς μήνες του έτους. Το όνομα «Μιζούρι» είναι ινδιάνικη λέξη που σημαίνει «λασπώδης ποταμός» επειδή τα ύδατά του είναι σχεδόν πάντα θολά.

5. Γενισέι

Ο Γενισέι έχει μήκος 4.092 χιλιόμετρα και είναι ποταμός  της ανατολικής Ρωσίας, στη Σιβηρία.  Είναι πλωτός και παίζει σπουδαίο ρόλο στις μεταφορές, οι οποίες γίνονται συνήθως με ρυμουλκούμενες φορτηγίδες. Ο ποταμός είναι παγωμένος περίπου για επτά μήνες και μόνο το καλοκαίρι και για περίπου έξι εβδομάδες μπορούν με σχετική ευκολία να κινούνται τα πλοία σε όλο το μήκος του.

6. Κίτρινος Ποταμός

Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της Λαϊκής δημοκρατίας της Κίνας, μετά τον ποταμό Γιανγκτσέ, και ο έβδομος μεγαλύτερος στον κόσμο με μήκος περίπου 5.464 χιλιόμετρα. Ονομάστηκε “Κίτρινος Ποταμός” λόγω του κίτρινου χρώματος που έχει το νερό κοντά στο Δέλτα του ποταμού. Το χρώμα έχει αποδειχτεί ότι οφείλεται στην κίτρινη ασβεστώδη λάσπη που βρίσκεται διαλυμένη στο νερό. Το κινέζικο γνωμικό «όταν ο Κίτρινος Ποταμός καθαρίσει» είναι κάτι ανάλογο του ελληνικού «του Αγίου Ποτέ» και χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα γεγονός το οποίο μάλλον δε θα συμβεί ποτέ.

7. Ομπ

Ο ποταμός Ομπ ή αλλιώς Όμπι, βρίσκεται στη Ρωσία και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος του κόσμου. Είναι το δυτικότερο από τα τρία ποτάμια της Δυτικής Σιβηρίας που εκβάλλουν στον Αρκτικό Ωκεανό. Ο κόλπος του Ομπ, αποτελεί την μεγαλύτερη εκβολή ποταμού στον κόσμο. Ο συγκεριμένος ποταμός παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων, αφού χρησιμοποιείται για άρδευση, πόσιμο νερό, υδροηλεκτρική ενέργεια και αλιεία, μιας και φιλοξενεί περισσότερα από πενήντα είδη ψαριών.

8. Κονγκό

Ο ποταμός Κονγκό είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της κεντρικής Αφρικής. Το συνολικό του μήκος, που είναι 4.700 χιλιόμετρα  τον κατατάσσει δεύτερο σε μήκος στην Αφρική, μετά τον Νείλο. Ο Κονγκό και οι παραπόταμοί του διαρρέουν το κυρίως τροπικό δάσος βροχών («ζούγκλα») της Αφρικής, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο με πρώτο αυτό του Αμαζονίου στη Νότιο Αμερική.

9. Νίγηρας

Ο Νίγηρας είναι ο σημαντικότερος ποταμός της δυτικής Αφρικής, με μήκος περίπου 4.180 χιλιόμετρα. Η ροή του σχηματίζει ένα μεγάλο τόξο, που περνά από τα κράτη Γουινέα, Μάλι, Νίγηρα (κράτος που πήρε το όνομά του από τον ποταμό), από τα σύνορα του Μπενίν και τελικά από τη Νιγηρία, από όπου και χύνεται στον Κόλπο της Γουινέας (Ατλαντικός Ωκεανός) μετά από ένα εκτεταμένο ποτάμιο Δέλτα. Ο Νίγηρας είναι ο τρίτος σε μήκος ποταμός ολόκληρης της Αφρικής.

10. Βόλγας

Είναι ποταμός της ευρωπαϊκής Ρωσίας, που εκβάλλει στην Κασπία θάλασσα και ο μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης σε μήκος -3.531 χιλιόμετρα.  Είναι πλωτός σε όλο του το μήκος και μαζί με τους παραποτάμους του, που είναι κι αυτοί πλωτοί σε μεγάλο μήκος τους, σχηματίζει πλωτό υδάτινο σύστημα μήκους 41.000 χιλιομέτρων. Από την αρχαιότητα έως και σήμερα  ιδρύθηκαν πάνω από χίλιες πόλεις  γύρω από τις όχθες του και αναπτύχθηκε αρκετά η γεωργία η αλιεία και το εμπόριο, με αποτέλεσμα όλοι οι λαοί που ζούσαν γύρω από τον Βόλγα, να  τού απέδωσαν μεγάλη σημασία ανά τους αιώνες.

Φωτό από: www.shedexpedition.com