Ο Άγιος Ελευθέριος είναι ο προστάτης των εγκύων, του τοκετού και των φυλακισμένων.
Η μνήμη του τιμάται στις 15 Δεκεμβρίου.
Η ζωή του.
Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα μ.Χ. στην Ελλάδα από πλούσιους γονείς. Λίγο μετά τη γέννησή του, έμεινε ορφανός από πατέρα και έτσι τον μεγάλωσε μόνη της η μητέρα του Ανθία. Η μητέρα του είχε γίνει Χριστιανή ακούγοντας τους μαθητές του Αποστόλου Παύλου να κηρύττουν και ήθελε πάρα πολύ να πάει στη Ρώμη, όπου κι είχε μαρτυρήσει ο Απόστολος. Και έτσι και έκανε. Πήρε τον πολύ μικρό γιο της και πήγαν εκεί.
Το έργο του.
Μόλις είκοσι ετών, ο Άγιος έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού, δηλαδή της σημερινής Αλβανίας.
Η φήμη του έφτασε μέχρι τη Βρετανία, όπου ο Καίσαρας Λούκιος, ζήτησε από τον Άγιο να τον βαφτίσει εκείνον και το λαό του, Χριστιανούς.
Το μαρτύριό του.
Όταν ο αυτοκράτορας Αδριανός έμαθε τη δράση του Αγίου, διέταξε τον στρατηγό Φίληκα να τον συλλάβει. Ο Άγιος όμως, κατόρθωσε με το χάρισμά του, να κάνει τον στρατηγό να πιστέψει στον Χριστό και να βαφτίσει.
Ο Ελευθέριος λίγες μέρες αργότερα παρουσιάστηκε ο ίδιος στον αυτοκράτορα.
Εκείνος προσπάθησε να τον πείσει να αρνηθεί την πίστη του, τάζοντάς του χρήματα και δόξα χωρίς όμως να τα καταφέρει. Έτσι τον υπέβαλε σε πολλά βασανιστήρια. Τον έβαλε σε πυρακτωμένο χάλκινο κρεβάτι, σε πυρωμένη σχάρα, σε καζάνι με πίσσα για να βράσει, τον έριξε μέχρι και στα άγρια θηρία, αλλά με τη βοήθεια του Θεού δεν έπαθε τίποτα. Ώσπου στο τέλος ο αυτοκράτορας διέταξε τον αποκεφαλισμό του.
Έθιμα.
Στην Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες λένε για τις έγκυες: «Αϊ Λευτέρη μ’ λευτερώσει την, Αϊ μου Αύκουλα αυκόλυνέ την» , ενώ στη Λέσβο οι έγκυες τάζουν άρτους στον Άγιο, για να έχουν καλή λευτεριά. Ακόμη, σε περίπτωση δύσκολου τοκετού, οι μέλλουσες μητέρες τάζουν το παιδί τους στον Άγιο και του δίνουν το όνομά του.