Έχεις ποτέ αναρωτηθεί γιατί αντιδράς με έναν συγκεκριμένο τρόπο σε διάφορες καταστάσεις; Γιατί κάποιες μέρες νιώθεις γεμάτη ενέργεια και έτοιμη να κατακτήσεις τον κόσμο, ενώ άλλες αισθάνεσαι βαριά και άτονη χωρίς προφανή λόγο; Η απάντηση βρίσκεται στην αυτοπαρατήρηση, δηλαδή την ικανότητα να βλέπεις τον εαυτό σου από μια ουδέτερη, αντικειμενική σκοπιά.
Τί είναι η αυτοπαρατήρηση;
Η αυτοπαρατήρηση δεν είναι απλώς το να σκέφτεσαι τον εαυτό σου. Είναι η διαδικασία κατά την οποία αποκτάς επίγνωση των σκέψεων, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών σου, χωρίς να τα κρίνεις. Είναι σαν να κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέφτη, όχι για να επικρίνεις τις ατέλειές σου, αλλά για να κατανοήσεις βαθύτερα ποια είσαι.
Τα μοτίβα.
Όταν εξασκείς την αυτοπαρατήρηση, αρχίζεις να παρατηρείς τα μοτίβα σου. Για παράδειγμα, μπορεί να συνειδητοποιήσεις ότι κάθε φορά που βρίσκεσαι υπό πίεση, τείνεις να γίνεσαι ευερέθιστη ή να αποφεύγεις τις υποχρεώσεις σου. Αυτή η συνειδητοποίηση είναι το πρώτο βήμα για την προσωπική ανάπτυξη, επειδή σου δίνει τη δυνατότητα να αλλάξεις συνήθειες που σε κρατούν πίσω.
Γιατί είναι σημαντική η αυτοπαρατήρηση;
Χωρίς αυτοπαρατήρηση, ζεις σε έναν αυτόματο πιλότο, επαναλαμβάνοντας τις ίδιες αντιδράσεις και συμπεριφορές χωρίς να καταλαβαίνεις γιατί. Όταν αρχίζεις να παρατηρείς τον εαυτό σου συνειδητά, αποκτάς μεγαλύτερο έλεγχο στη ζωή σου.
Η αυτοπαρατήρηση σε βοηθά:
1. Να βελτιώσεις τις σχέσεις σου: Όταν κατανοείς τα δικά σου συναισθήματα και αντιδράσεις, μπορείς να επικοινωνείς πιο αποτελεσματικά με τους άλλους.
2. Να διαχειρίζεσαι το άγχος και τις αρνητικές σκέψεις: Αναγνωρίζοντας τις σκέψεις που σε στρεσάρουν, μπορείς να τις αντιμετωπίσεις πριν σε κατακλύσουν.
3. Να παίρνεις καλύτερες αποφάσεις: Όταν καταλαβαίνεις γιατί σκέφτεσαι ή αισθάνεσαι με έναν συγκεκριμένο τρόπο, μπορείς να κάνεις πιο συνειδητές επιλογές.
Πώς να εξασκήσεις την αυτοπαρατήρηση;
1. Ημερολόγιο σκέψεων και συναισθημάτων.
Κράτα ένα ημερολόγιο όπου θα σημειώνεις τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις σου μέσα στην ημέρα. Μην ανησυχείς αν δεν είναι τέλειο, το σημαντικό είναι να αποκτήσεις επίγνωση των μοτίβων σου.
2. Παρατήρηση χωρίς κριτική.
Όταν πιάνεις τον εαυτό σου να νιώθει θυμό, λύπη ή απογοήτευση, μην αυτομαστιγώνεσαι. Παρατήρησε το συναίσθημα σαν να είσαι εξωτερικός παρατηρητής. Αντί να πεις “Δεν έπρεπε να νιώθω έτσι”, δοκίμασε να πεις “Ενδιαφέρον, αυτή τη στιγμή νιώθω θυμό. Γιατί άραγε;”.
3. Συνειδητή αναπνοή και διαλογισμός.
Ο διαλογισμός είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να καλλιεργήσεις την αυτοπαρατήρηση. Ακόμα και λίγα λεπτά συνειδητής αναπνοής μπορούν να σε βοηθήσουν να αποκτήσεις μεγαλύτερη επίγνωση του εαυτού σου.
4. Ζήτα ανατροφοδότηση από τους άλλους.
Μερικές φορές οι άνθρωποι γύρω σου μπορούν να σου δώσουν πολύτιμες πληροφορίες για τον εαυτό σου. Ρώτα τους κοντινούς σου ανθρώπους πώς σε βλέπουν, ποιες συμπεριφορές σου παρατηρούν και τι πιστεύουν ότι μπορείς να βελτιώσεις.
5. Ανάλυσε τις αντιδράσεις σου.
Όταν κάτι σου προκαλεί έντονη συναισθηματική αντίδραση, πάρε μια στιγμή να αναρωτηθείς: “Γιατί με επηρέασε τόσο; Υπάρχει κάποιο βαθύτερο μοτίβο πίσω από αυτή την αντίδραση;”. Συχνά, οι αντιδράσεις μας έχουν ρίζες στο παρελθόν μας και, αναγνωρίζοντάς το, μπορούμε να αποκτήσουμε μεγαλύτερο έλεγχο.
Αυτοπαρατήρηση και Αυτοβελτίωση.
Όταν γίνεται πιο συνειδητό για το πώς λειτουργείς, μπορείς να κάνεις στοχευμένες αλλαγές. Αν, για παράδειγμα, παρατηρήσεις ότι έχεις την τάση να αναβάλλεις πράγματα όταν φοβάσαι την αποτυχία, μπορείς να δουλέψεις συγκεκριμένα πάνω σε αυτό.
Η αυτοπαρατήρηση δεν σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξεις τον εαυτό σου άμεσα. Αντίθετα, σου επιτρέπει να αποδεχτείς τον εαυτό σου όπως είναι, ενώ παράλληλα σου δίνει τη δυνατότητα να εξελιχθείς. Είναι ένα εργαλείο που σου προσφέρει αυτογνωσία και σε βοηθά να ζεις με περισσότερη επίγνωση και ηρεμία.
Φωτό από: https://depositphotos.com/gr/
