Η Γη είναι ο τρίτος πιο κοντινός Πλανήτης στον Ήλιο, ο πιο πυκνός και ο πέμπτος μεγαλύτερος σε μάζα στο Ηλιακό Σύστημα. Έχει συνολική επιφάνεια 510,073 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, από τα οποία τα 148,94 είναι στεριά και τα 361,132 θάλασσα.

Για να μπορούμε να βρούμε τη θέση μας επάνω σε αυτή την τεράστια σφαίρα, οι επιστήμονες χώρισαν τη Γη σε οριζόντιους και κάθετους κύκλους, τους Παράλληλους και τους Μεσημβρινούς (ημικύκλια). Αυτοί οι κύκλοι προσδιορίζουν τις γεωγραφικές συντεταγμένες ενός σημείου επάνω στη Γη.

Η βάση των γεωγραφικών συντεταγμένων είναι ο Ισημερινός και ο Πρώτος Μεσημβρινός. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες προσδιορίζουν την απόσταση ενός σημείου από την Ισημερινό και τον Πρώτο Μεσημβρινό.

Ισημερινός και Παράλληλοι Κύκλοι

Ο Ισημερινός είναι ένας νοητός κύκλος, κάθετος στον άξονα περιστροφής της Γης, που απέχει ίση απόσταση από τους δύο πόλους και χωρίζει τη Γη σε δύο ίσα ημισφαίρια: το Βόρειο και το Νότιο.

Επάνω και κάτω από τον Ισημερινό περνάνε και άλλοι, παράλληλοι προς τον Ισημερινό, κύκλοι, οι οποίοι ονομάζονται Παράλληλοι και ορίζουν το γεωγραφικό πλάτος ενός σημείου, δηλαδή την απόσταση που απέχει από τον Ισημερινό. Το γεωγραφικό πλάτος μετρείται σε μοίρες, από 0º έως 90º, βόρεια και νότια.

Ο Ισημερινός αποτελεί την αφετηρία μέτρησης και έχει γεωγραφικό πλάτος 0 μοίρες. Οι πόλοι έχουν γεωγραφικό πλάτος 90 μοίρες.

Εκτός από τον Ισημερινό, υπάρχουν άλλοι 4 σημαντικοί Παράλληλοι (Κύκλοι): ο Αρκτικός και ο Ανταρκτικός κύκλος, και οι δύο Τροπικοί κύκλοι: ο Τροπικός του Καρκίνου και ο Τροπικός του Αιγόκερω. Οι κύκλοι αυτοί χωρίζουν τη Γη σε κλιματικές ζώνες: την τροπική, την εύκρατη και την πολική.

 Πρώτος Μεσημβρινός ή Μεσημβρινός του Γκρίνουιτς και Μεσημβρινοί

Τα κάθετα ημικύκλια που ενώνουν τους δύο πόλους της Γης, ονομάζονται Μεσημβρινοί και ορίζουν το γεωγραφικό μήκος ενός σημείου.

Η έννοια του γεωγραφικού μήκους αναπτύχθηκε από τον Έλληνα Ερατοσθένη στην Αλεξάνδρεια και τον Ιππάρχο στη Ρόδο και εφαρμόστηκε σε μεγάλο αριθμό πόλεων από τον γεωγράφο Στράβωνα.

Στις 22 Οκτωβρίου του 1884, υιοθετήθηκε ως Πρώτος Μεσημβρινός, ο μεσημβρινός  που διέρχεται από το αστεροσκοπείο του Γκρήνουϊτς της Αγγλίας, και έχει επίσημο γεωγραφικό μήκος 0 μοίρες.

Αυτός ο πρώτος μεσημβρινός χωρίζει τη γη σε δύο ημισφαίρια, το δεξιό που περιλαμβάνει την Ασία και ονομάζεται Ανατολικό και το αριστερό, που περιλαμβάνει τον Ατλαντικό Ωκεανό και την Αμερική, και ονομάζεται Δυτικό ημισφαίριο.

Το γεωγραφικό μήκος δηλώνει την απόσταση ενός σημείου από τον Πρώτο Μεσημβρινό και μετρείται επίσης σε μοίρες, από 0º έως 180º δυτικά και από 0º έως 180º ανατολικά.

Ο μεσημβρινός με μήκος 180 μοίρες, δηλαδή αυτός που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τον Πρώτο Μεσημβρινό, ονομάζεται Αντιμεσημβρινός.

Δείτε το βίντεο που ακολουθεί: