Ένα από τα θέματα που άρχισε από καιρό να απασχολεί τη σχολική κοινότητα και, δυστυχώς, προβλέπεται στο μέλλον να την απασχολήσει εντονότερα είναι η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός, αυτό δηλαδή που συνηθίζεται να αποκαλούμε «bullying».
Σε διαφορετικές μορφές σχολική βία και εκφοβισμό συναντάμε σήμερα σ’ όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού ως το Πανεπιστήμιο (με προσβολές, ξύλο, κοινωνική απομόνωση).
Συνήθως στοχοποιούνται οι καλοί (αριστούχοι) μαθητές, τα παιδιά με διαφορετικότητα (σωματική ή ιθαγένειας ή διαφαινόμενων σεξουαλικών προτιμήσεων, κλπ) ή παιδιά καλόψυχα που δεν επιδιώκουν τη βία. Με το που δείξει αδυναμία μια μαθήτρια ή ένας μαθητής, τον προκαλούν με πολλούς τρόπους έως και σωματική βία (ξύλο). Ακόμα και για σχόλια στο Facebook μπορεί να βρεθεί ένα παιδί στοχοποιημένο ή κοινωνικά απομονωμένο. Να αρνούνται οι συμμαθητές να τον δεχτούν σε οποιαδήποτε ομάδα εργασίας ή αθλητισμού
Δεν είναι δηλαδή η ατσουμπαλοσύνη πάνω στο παιχνίδι ή η ανταλλαγή σπρωξιμάτων πάνω σε καυγά.
Η λεκτική ή σωματική βία στα σχολεία δεν εκδηλώνεται πάντοτε φανερά. Αντίθετα, πιο συχνά, ασκείται με κρυφούς και ύπουλους τρόπους και έχει σαν στόχο να προκαλέσει πόνο, σωματικό ή ψυχικό, συνήθως σε μεμονωμένα άτομα αλλά και σε μικρές ομάδες παιδιών που έχουν για διάφορους λόγους στοχοποιηθεί.
Συχνά τα ίδια τα παιδιά ντρέπονται ή φοβούνται να ομολογήσουν την κακοποίησή τους, ακόμα και στους γονείς τους. Όταν συμβεί, ζητούν από τους γονείς να τους αλλάξουν σχολείο για να γλιτώσουν από τους βασανιστές τους.
Όταν δημοσιοποιηθεί κάποιο περιστατικό, οι γονείς έρχονται στο σχολείο να το καταγγείλουν και η διεύθυνση καλείται να πάρει θέση. Πώς να αντιμετωπίσεις ένα τέτοιο σοβαρό θέμα;
Τα ερωτήματα πολλά, όπως: Τι είναι αυτό που ωθεί όχι μόνο τους ορμητικούς έφηβους αλλά ακόμη και τα μικρά παιδιά στο να χειροδικούν σε βάρος των συμμαθητών τους ή στο να τους εκφοβίζουν με απειλές; Και γιατί αυτό συμβαίνει κυρίως τα τελευταία χρόνια και δεν συνέβαινε παλιότερα;
Μήπως επηρεάζονται από το διεθνές κλίμα βίας, όπως αυτό τόσο αβασάνιστα προβάλλεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ιδιαίτερα από την τηλεόραση ή μήπως το θεωρούν παιχνίδι ανάλογο με τα ιντερνετικά;
Ασφαλώς οι καταλληλότεροι στο να αναλύσουν το φαινόμενο και να προτείνουν λύσεις για την αντιμετώπιση και ακόμη καλύτερα για τη πρόληψή του είναι οι ειδικοί στον τομέα της ψυχικής υγείας των νέων όπως παιδοψυχίατροι, παιδοψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι, κ.ά.
Εκείνοι βέβαια που έρχονται σήμερα σε άμεση επαφή με το πρόβλημα και καλούνται να το αντιμετωπίσουν είναι οι εκπαιδευτικοί. Έχουν όμως πάντα την κατάλληλη κατάρτιση για να το διαχειριστούν αποτελεσματικά;
Τα παιδιά – θύτες είναι συχνά θύματα όχι μόνο των δύσκολων κοινωνικών και οικογενειακών συνθηκών που βιώνουν αλλά και της κοινωνικής και οικογενειακής αδιαφορίας. «Οι αρχές» με τις οποίες μεγάλωσαν προηγούμενες γενιές θεωρούνται συχνά ξεπερασμένες. Κάποιες ίσως και να είναι.
Όμως παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς αρχές και όρια είναι οι αυριανοί νέοι χωρίς προσανατολισμό και στόχους. Το πρόβλημα είναι μεγάλο και όσο γρηγορότερα το συνειδητοποιούμε τόσο το καλύτερο.
Θα ήταν λοιπόν σκόπιμο η πολιτεία να ξεκινήσει το συντομότερο προγράμματα ενημέρωσης τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για τους μαθητές. Υπάρχουν φορείς που έχουν ήδη ξεκινήσει πιλοτικά τέτοια προγράμματα. Καλό θα ήταν η εφαρμογή τους να γενικευτεί. Ένας τέτοιος φορέας είναι το ΕΨΥΠΕ.
Ας μην ξεχνάμε ότι η οικονομική κρίση θα εντείνει το πρόβλημα και σίγουρα δεν βοηθά στη λύση του.
Σημ. του site:
Ήδη ξεκίνησε η Πανευρωπαϊκή Καμπάνια ενάντια στο Σχολικό Εκφοβισμό από το «Χαμόγελο του Παιδιού» με τίτλο «Κάνε τη διαφορά! Μίλα τώρα!».
Με βασικό στόχο την ενημέρωση και την κινητοποίηση εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων, ώστε να αναστραφεί η αδράνεια ή η ανοχή. Το δημιουργικό της καμπάνιας έγινε probono από τη διαφημιστική εταιρία Magnet. Το video που βλέπετε είναι από την ταινία επικοινωνίας.
