Η ευλαβική τελετή της αρτοκλασίας είναι μια πολύ παλιά λειτουργική πράξη της Εκκλησίας και έχει τις ρίζες της στους αποστολικούς χρόνους. Θεωρείται κατάλοιπο από τα κοινά γεύματα των πρώτων Χριστιανών, τις λεγόμενες «αγάπες».

Είναι η εκκλησιαστική τελετή, κατά την οποία ο ιερέας ευλογεί τα ψωμιά τα οποία κατά την απόλυση της λειτουργίας, μοιράζονται κομμάτι-κομμάτι στους πιστούς.

Η ετοιμολογία της λέξης προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων άρτος (ψωμί) και το ρήμα κλάω-κλω (σπάω, κόβω).

Αρτοκλασία σημαίνει το κομμάτιασμα των άρτων που έχουν ευλογηθεί στο ναό από τον ιερέα ή το μητροπολίτη. Στη συνέχεια μοιράζονται στο εκκλησίασμα. Η κάθε αρτοκλασία αποτελείται από έξι άρτους. Οι πέντε από αυτές διαβάζονται από τον ιερέα και συμβολίζουν τους άρτους που ευλόγησε ο Χριστός στην έρημο, που έπειτα πολλαπλασιάστηκαν και μοιράστηκαν στο συγκεντρωμένο πλήθος. Ο έκτος άρτος προορίζεται για την αγία πρόθεση και το μυστήριο της θείας ευχαριστίας. Οι άρτοι συνοδεύονται από ένα μπουκάλι λάδι και ένα μπουκάλι κρασί για να ευλογηθούν και αυτά με τη σειρά τους.

Πότε γίνεται;

Η αρτοκλασία τελείται στο τέλος της ακολουθίας του όρθρου ή στο τέλος της θείας λειτουργίας. Κυρίως, όμως, γίνεται την παραμονή της εορτής Αγίου ή Αγίας, κατά την ακολουθία του εσπερινού. Οι πιστοί συνηθίζουν να κάνουν αρτοκλασία όταν έχουν την ονομαστική τους εορτή. Tην πηγαίνουν στην εκκλησία προς τιμήν του αγίου ή της αγίας των οποίων έχουν το όνομα, για να λάβουν την ευλογία της Εκκλησίας.

Γενικά όμως, η τέλεση της αρτοκλασίας αποσκοπεί στην ευλόγηση της οικογένειάς μας, του σπιτιού μας και της ζωής μας.

Πώς γίνεται;

Στην τελετή της αρτοκλασίας, οι άρτοι μαζί με το λάδι και το κρασί βρίσκονται πάνω σε ένα τραπέζι που τοποθετείται συνήθως μπροστά από το ιερό ή στο μέσο του ναού. Πάνω στους άρτους τοποθετούνται συμβολικά πέντε κεράκια αναμμένα. Οι εορτάζοντες που κάνουν αρτοκλασία προσθέτουν και καρβουνάκια και φυτιλάκια για την τέλεση της θείας λειτουργίας. Στο τέλος της τελετής, παίρνουν έναν άρτο που έχει ευλογηθεί, στο σπίτι τους. Οι υπόλοιποι άρτοι κόβονται και μοιράζονται στους πιστούς στην εκκλησία.

Τέλος, έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε πως οι μοναχοί στα μοναστήρια, που νήστευαν ολόκληρη την ημέρα της παραμονής κάθε μεγάλης εορτής, παρέμεναν στον ναό μετά τον εσπερινό προκειμένου να συνεχίσουν την αγρυπνία. Χάρη στην αρτοκλασία, έβρισκαν την απαραίτητη δύναμη για να ανταπεξέλθουν στην πολύωρη ακολουθία.

Φωτό από: INKomotini