ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΣΧΕΣΕΙΣ

Τι είναι το χρήμα: πώς γεννήθηκε και η παγκόσμια δύναμή του!

Post by: 31/10/2017 0 comments

100.000 χρόνια πριν, οι συναλλαγές πραγματοποιούνταν βάσει του ανταλλακτικού συστήματος. Αυτή η μέθοδος όριζε σε έναν παραγωγό κάποιου προϊόντος να ανταλλάξει τα προϊόντα που είχε σε πλεόνασμα, με προϊόντα του έλειπαν, από έναν άλλον παραγωγό.

Τα νομίσματα χελώνες

Το 700 π.Χ. περίπου ο Βασιλιάς Φείδων του Άργους έπλασε τα πρώτα νομίσματα από ασήμι στην Αίγινα, στο ναό της Αθηνάς Αφαίας, χαράζοντας πάνω τους μια χελώνα, ως σύμβολο της κεφαλαιοκρατίας. Τα νομίσματα Χελώνες επικράτησαν μέχρι τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, όπου αντικαταστάθηκαν από την Αθηναϊκή δραχμή.

Τα χρυσά νομίσματα και ο μύθος της τιμωρίας

Τα πρώτα χρυσά νομίσματα, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, εκδόθηκαν γύρω στο 650 – 600 π.Χ. από το Λύδιο Βασιλιά Κροίσο. Τότε, επικρατούσε ένας μύθος, σύμφωνα με τον οποίο ο Δίας τιμώρησε την Ήρα και την έδεσε με μια χρυσή αλυσίδα ανάμεσα στον ουρανό και τη γη. Η Ήρα όμως, με τη βοήθεια του Ηφαίστου, έσπασε τη χρυσή αλυσίδα και απελευθερώθηκε. Λέγεται λοιπόν πως όλα τα κοιτάσματα χρυσού του πλανήτη μας, προέρχονται από τα σπασμένα χρυσά κομμάτια της αλυσίδας, που έπεσαν από τον ουρανό. Λόγω αυτής της μυθολογικής ιστορίας, οι Αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν το χρυσό ως μέταλλο μόνο στους τάφους, τους ναούς και τα κοσμήματα, ως ένδειξη σεβασμού. Το πρώτο αρχαίο ελληνικό νόμισμα από χρυσάφι εκδόθηκε το 390 π.Χ., από τον Έλληνα Βασιλιά της Μακεδονίας, Φίλιππο Β’.

 

Οι Εβραίοι τραπεζίτες, ο νόμος της Εκκλησίας

Με την πάροδο των χρόνων, οι έμποροι χρυσού και αργύρου ή οι τράπεζες, ξεκίνησαν να εκδίδουν αποδείξεις στους καταθέτες, οι οποίες ήταν εξαργυρώσιμες με χρήματα ουσιαστικής αξίας (τα οποία είχαν κατατεθεί). Αυτές οι αποδείξεις έγιναν ευρέως αποδεκτές ως μέσο πληρωμής και έτσι η μέθοδος της χρήσης νομισμάτων ως χρήμα, βάσει της αξίας του υλικού κατασκευής του, εξελίχθηκε στη μέθοδο του αντιπροσωπευτικού χρήματος.

Σε αυτό το σημείο, έχει σημασία να αναφερθεί ο ρόλος του Χριστιανισμού στη διαχείριση του χρήματος, κατά το Μεσαίωνα. Εκείνα τα χρόνια, η Εκκλησία θεωρούσε θανάσιμη αμαρτία την οποιαδήποτε επιβολή τόκου και κρατούσε αυτό τον «ηθικό κώδικα» ιερό και απαραβίαστο. Όσοι τον καταπατούσαν γνώριζαν βαρύτατες ποινές. Μιας που η τοκογλυφία λοιπόν διωκόταν αυστηρά, απαγορεύοντας στους Χριστιανούς ουσιαστικά να διαχειριστούν χρήματα σαν τραπεζίτες, οι Εβραίοι που συνήθιζαν να περιπλανιούνται στην Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα, άρχισαν να ειδικεύονται στον δανεισμό χρήματος και σε άλλες πρακτικές, οι οποίες ήταν απαγορευμένες σε Χριστιανούς.

 

Η καθιέρωση τραπεζογραμματίων

  • Η πρώτη χρήση των χάρτινων χρημάτων ή τραπεζογραμματίων έγινε στην Κίνα, κατά τη διάρκεια της Δυναστείας των Σονγκ. Τα συγκεκριμένα τραπεζογραμμάτια, τα λεγόμενα “Jiaozi”, ήταν εξέλιξη των χρεογράφων, που χρησιμοποιούνταν από τον 7ο αιώνα μ.Χ..
  • Στην Ευρώπη, τα πρώτα τραπεζογραμμάτια εκδόθηκαν το 1661 από τη «Στόκχολμς Μπάνκο» και χρησιμοποιήθηκαν παράλληλα με κέρματα.
  • Όπως ήταν φυσικό, τα χαρτονομίσματα καθιερώθηκαν ως η απόλυτη συναλλακτική πρακτική. Το μέσο συναλλαγής ήταν χαρτιά, που μπορούσαν να μετατραπούν σε προκαθορισμένες ποσότητες χρυσού – έτσι μεταξύ του 17ου και 19ου αιώνα στην Ευρώπη έσβησε ολοκληρωτικά η χρήση των χρυσών νομισμάτων ως χρήμα.
  • Στις αρχές του 20ου αιώνα, σχεδόν όλες οι χώρες υιοθέτησαν αυτό το σύστημα, όπου για τα πιστοποιητικά που εξέδιδαν, ίσχυε συγκεκριμένη ποσότητα χρυσού προς εξαργύρωση.
  • Μετά το τέλος του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, με τη διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς, ξεκίνησε η χρήση των χρημάτων «Fiat», των οποίων η τιμή καθοριζόταν σύμφωνα με το δολάριο ΗΠΑ. Το αμερικανικό δολάριο με τη σειρά του καθορίστηκε σε σχέση με το χρυσό.
  • Το 1971, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, αποφάσισε την παύση της μετατρεψιμότητας του δολαρίου ΗΠΑ σε χρυσού. Έπειτα, πολλές χώρες ακολούθησαν το παράδειγμα της Αμερικής και η πλειονότητα των χρημάτων παγκοσμίως σταμάτησε να υποστηρίζεται από αποθέματα χρυσού.

 

Το χρήμα σήμερα – ο άυλος άρχοντας των πάντων

Σαν έννοια το χρήμα δύσκολα ορίζεται, διαμορφώνοντας μια άυλη παρουσία γύρω από το όνομά του. Κάποτε μπορεί να συνεπαγόταν το χρυσάφι και τον άργυρο. Από τα  μέσα του 20ου αιώνα περίπου όμως και μετά, που έπαψαν τα πολύτιμα μέταλλα να χρησιμοποιούνται στην καθημερινή οικονομική ζωή, επικρατεί μια δυσκολία στην απόλυτη κατανόηση του «τι είναι χρήμα». Πολλές συζητήσεις μάλιστα γίνονται γύρω από την έννοια του χρήματος ως τη «μεγαλύτερη απάτη όλων των εποχών».

Στη σύγχρονη εποχή, προκειμένου να διατηρείται η ασφάλεια ότι για κάθε χαρτονόμισμα υπάρχει αντίκρισμα – εξασφάλιση ότι η απαίτηση μπορεί να εκπληρωθεί άμεσα, τα χαρτονομίσματα εκδίδονται από την Κεντρική Τράπεζα μίας χώρας. Απαγορεύεται αυστηρά η έκδοση χαρτονομισμάτων από άλλες τράπεζες ή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και φυσικά από άλλα νομικά ή φυσικά πρόσωπα. Φυσικά, απαγορεύεται αυστηρά η παραχάραξη χαρτονομίσματος δηλαδή η παράνομη κατασκευή πλαστού χρήματος.

 

Φωτό από: The Kingsmans Journals

Η ιστοσελίδα έχει πληροφοριακό χαρακτήρα. Διαβάστε τους όρους χρήσης
Show Buttons
Hide Buttons