Κάθε ελληνική γιορτή συνοδεύεται από συναρπαστικά έθιμα που κρατούν ζωντανές μέχρι σήμερα τις παραδόσεις του λαού μας! Τα έθιμα των Αποκριών έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα. Μας πηγαίνουν πίσω στη λατρεία του Διονύσου, θεού του κρασιού, της ευθυμίας και των εορτασμών, που συνοδευόταν από παγανιστικές τελετουργίες: οι Αρχαίοι Έλληνες μεταμφιέζονταν σε σάτυρους ή φορούσαν μάσκες ζώων και συμπεριφέρονταν «προκλητικά», χόρευαν και τραγουδούσαν.
Στη σύγχρονη εποχή, πολλά από τα έθιμα του παρελθόντος διατηρούνται και τιμούνται μέχρι και σήμερα!
Έθιμα δραστηριότητας:
1. Γαϊτανάκι
Στην κεντρική πλατεία των πόλεων, συγκεντρώνονται χορευτές με παραδοσιακές ενδυμασίες και στήνουν το χορό: χορεύουν όμως κυκλικά, κρατώντας κορδέλες σε όλα τα χρώματα, που στερεώνονται στην κορυφή ενός ψηλού κονταριού στη µέση του κύκλου. Σε κάθε γύρο, οι κορδέλες τυλίγονται γύρω από το κοντάρι και στην αντίστροφη φορά, ξετυλίγονται. Όσο κι αν ακούγεται απλό και εύκολο, χρειάζεται τέχνη για να γίνει σωστά!
2. Βλάχικος Γάμος
Στα χωριά ακόμα και σήμερα πραγματοποιείται το έθιμο της αναπαράστασης του βλάχικου γάμου-της βλάχας, δηλαδή της βοσκοπούλας και του βλάχου. Συνήθως τη βλάχα υποκρίνεται ένας άντρας μεταμφιεσμένος, για περισσότερο θέαμα! Η διαδικασία του γάμου ξεκινάει µε το ζευγάρι, συνοδευόμενο από «συγγενείς», έναν «ιερέα» και έναν «κουμπάρο». Το υπόλοιπο χωριό φοράει παραδοσιακές στολές! Μετά την τελετή, η γιορτή συνεχίζεται µε ζωντανή παραδοσιακή μουσική, τοπικά εδέσματα και μπόλικο κρασί.
3. Οι Μπούλες και Γενίτσαροι
Αυτή η παράδοση συμβαίνει στην Νάουσα µε τις «Μπούλες»: οι Ναουσαίοι φοράνε προσωπίδα χωρίς μουστάκι, με κόκκινα ολοστρόγγυλα μάγουλα. Οι δε «Γενίτσαροι» συναντώνται στη Νάουσα από το 1705. Αυτή τη χρονιά, οι χωριανοί της Νάουσας τιμούσαν τη μνήμη των νεαρών συμπολιτών τους, οι οποίοι έπεσαν στον αγώνα κατά των Τούρκων. Το έθιμο θέλει τον κόσμο να κυκλοφορεί με φορεσιές των μαχητών της ελευθερίας, µε κέρινες μάσκες και θώρακες κατασκευασμένους από ασημένια νομίσματα.
4. Μπουρμπούλια
Τα Μπουρμπούλια είναι ελληνικό έθιμο, το οποίο εορτάζεται την περίοδο του Καρναβαλιού, κυρίως στην Πάτρα. Η προέλευση του δεν είναι γνωστή. Τα Μπουρμπούλια είναι χοροί όπου οι γυναίκες διατηρούν την ανωνυμία τους κάτω από ένα μαύρο ντόμινο και μια μαύρη μάσκα, ενώ οι άντρες φορούν επίσημο ένδυμα και διαλέγουν την ντάμα τους αγνοώντας την ταυτότητα της, τουλάχιστον για εκείνο το βράδυ. Συνδέεται με τη στιγμιαία γνωριμία που ήταν εξαπλωμένη την εποχή της δημιουργίας του εθίμου.
Έθιμα τελετουργίας:
1. Τσικνοπέμπτη
11 μέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα γιορτάζουμε την Πέμπτη που μυρίζει τσίκνα από ψημένο κρέας! Την Τσικνοπέμπτη τρώμε φανατικά κρέας και άλλους εκλεκτούς μεζέδες όπως: «πηχτή», «οµάτια», «τσιγαρίδες», λουκάνικα, κτλ. Πέραν από το χορταστικό φαγοπότι όμως, η Τσικνοπέμπτη συνεπάγεται και την έναρξη της προετοιμασίας των Ελληνορθόδοξων χριστιανών για τη σαρανταήμερη περίοδο της Σαρακοστής πριν το Πάσχα.
2. Ψυχοσάββατα
Αυτά τα Σάββατα είναι τα δύο πριν την «Κυριακή της Απόκρεω» και την «Κυριακή της Τυρινής» και το πρώτο Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα. Αν και στο παρελθόν εορτάζονταν ως ένδειξη του ερχομού της άνοιξης – της «νέας ζωής» και ως άνοδος των νεκρών στον πάνω κόσμο, πλέον, με την επέμβαση της εκκλησίας, τέτοιου είδους παγανισμοί υποβιβάστηκαν. Σήμερα, κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών, πραγματοποιούνται ειδικά μνημόσυνα, μοίρασμα βρασμένου σιταριού και ύμνοι στη μνήμη αγαπημένων που έχουν αποδημήσει.
3. Η ημέρα των Αγ. Θεοδώρων
Το πρώτο Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα είναι η γιορτή των Αγίων Θεοδώρων. Είναι επίσης και μια ευκαιρία για τους ανύπαντρους, να μάθουν ποιόν/α θα παντρευτούν! Ο λαός λέει πως αν βάλετε λίγο σιτάρι κάτω από το μαξιλάρι σας και προσευχηθείτε στους Αγ. Θεοδώρους να σας αποκαλύψουν τον/τη μελλοντικό/ή σας σύζυγο στον ύπνο σας, θα ανταποκριθούν στην παράκληση!
Έθιμα Διατροφής:
Τελευταία μέρα που μπορούμε να καταναλώσουμε κόκκινο κρέας είναι την «Κυριακή της Απόκρεω», (φέτος αυτή είναι η 11η Φεβρουαρίου) καθώς η εβδομάδα μεταξύ αυτής και της «Κυριακής της Τυρινής» επιτάσσει να φάμε ψάρι, τυρί, γάλα και αυγά. Κάποια τραγούδια του λαού, μιλούν για αποχαιρετισμό του «Τυριού» (Τύρος) και για καλωσόρισμα του «Κρεμμυδιού» και του «Πράσου».
Στην Αρκαδία, σερβίρεται το παραδοσιακό «τυροζούμι», βραστό µε άγρια χόρτα µε κομμάτια τυριού μυζήθρα. Αυτό είναι το πρώτο πιάτο και το τιμούν όλοι αφού πρώτα σηκώσουν το τραπέζι µε τα χέρια τους τρεις φορές.
Στα ορεινά χωριά της κεντρικής Ελλάδας, φτιάχνουν παραδοσιακές «γαλατόπιτες», τυρόπιτες ή πίτες µε «τραχανά», ενώ στην Κάρπαθο σερβίρουν ένα μεγάλο μπουφέ µε ψάρι και γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα γλυκά που προτιμώνται, φτιάχνονται από μυζήθρα και το ποτό που κερνιέται ονομάζεται «σιτάκα», καρυκευμένο µε βούτυρο και μέλι.
Φωτό από: www.freestuff.gr
