Η 25η Μαρτίου δεν είναι μόνο μια μέρα αργίας, ούτε την τιμούμε μόνο για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Σήμερα γιορτάζουμε σαν Έθνος, για την Επανάσταση του 1821. Διότι, σαν σήμερα, 195 χρόνια πριν, ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία. Στις 25 Μαρτίου του 1821, οι Έλληνες πολέμησαν την τουρκική σκλαβιά, που κρατούσε δέσμια τη χώρα μας για 400 ολόκληρα χρόνια.
Ας διαβάσουμε μαζί μερικά στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουμε ως Έλληνες αλλά και να μεταφέρουμε στα μικρά παιδιά για να γνωρίσουν την ιστορία του έθνους:
- Η επανάσταση ξεκίνησε από τα νότια διαμερίσματα του Ελλαδικού χώρου, λόγω της εκεί πλούσιας ναυτικής δύναμης και της οργάνωσης ικανών ανδρών, που θα βοηθούσαν στην επίτευξη ενός δυναμικού χτυπήματος από θάλασσα και στεριά.
- Πριν την επαναστατική έκρηξη στις 21 του Μάρτη, είχαν προηγηθεί επεισόδια ενάντια των Τούρκων σποραδικά στη χώρα στα μέσα του μήνα. Συγκεκριμένα: στις 21 στα Καλάβρυτα, στις 22 στη Μάνη, στις 23 στην Καλαμάτα και στις 24/25 στην Πάτρα και σ’ όλες σχεδόν τις επαρχίες της Πελοποννήσου καθώς και σε άλλες περιοχές (Σάλωνα, Γαλαξίδι, Λειβαδιά, Αταλάντη).
- Παρόλο που κατά τον Απρίλιο η Επανάσταση απλώθηκε στις Σπέτσες, στα Ψαρά, στην Ύδρα, στην Κάσο, στη Μύκονο, στην Αττική και σε άλλες περιοχές, ως επίσημη ημέρα κήρυξης της Επαναστάσεως αναγνωρίζεται η 25η Μαρτίου.
- Σαν αύριο, το 1821, συγκεντρώθηκαν στην Αγία Λαύρα στρατιωτικές δυνάμεις και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε και κήρυξε το ξεκίνημα του επαναστατικού αγώνα. Παρόντες Πρόκριτοι (δημογέροντες) και Οπλαρχηγοί, ύψωσαν το λάβαρο του αγώνα και ορκίστηκαν όλοι μαζί με τα σπαθιά και τα καριοφίλια τους: «Ελευθερία ή θάνατος». Εκείνη τη γενναία μέρα, οι σκλαβωμένοι Έλληνες έπαψαν να είναι ραγιάδες.
- Επί Τουρκοκρατίας, ήταν απαγορευμένη η εκπαίδευση των Ελλήνων σε ορισμένες περιοχές για να αποφεύγονται οι επιρροές από μαθήματα εθνικής αφύπνισης και ανεξαρτησίας. Έτσι, στο λεγόμενο κρυφό σχολειό, λάμβανε χώρα η κρυφή και απαγορευμένη από τους Τούρκους διδασκαλία. Βέβαια τα τελευταία χρόνια, έχουν έρθει στη δημοσιότητα αντικρουόμενες καταθέσεις σχετικά με αυτό, όπως εκείνη του Γιάννη Κορδάτου (Κοινωνιολόγου, Ιστορικού και Νομικού): «…Κρυφό σχολείο δεν υπήρχε πουθενά. Αυτό είναι ένα ιστορικό ψέμα (…) μερικοί ιερωμένοι (…) μάθαιναν τα αρχοντόπαιδα ανάγνωση και γραφή (…) τα μαθήματα αυτά γίνονταν όχι βέβαια σε ξεχωριστά χτίρια (…) αλλά στο νάρθηκα ή στα κελιά των εκκλησιών. Η τουρκική εξουσία δεν εμπόδιζε τα σχολεία, για να είναι κρυφά».
- «Ὁ κόσμος μᾶς ἔλεγε τρελλούς. Ἡμεῖς, ἂν δὲν εἴμεθα τρελλοί, δὲν ἐκάναμεν τὴν ἐπανάστασιν» (Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Απομνημονεύματα). Ο Γέρος του Μοριά, με το όνομα, δεν ήταν άλλος από το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Ήταν η σπουδαιότερη προσωπικότητα του απελευθερωτικού αγώνα εναντίον των Τούρκων το 1821. Από τα 17 του έτη έγινε οπλαρχηγός και εξελίχθηκε σε τρανό στρατιωτικό και πολιτικό. Στα κατορθώματά του συγκαταλέγεται η συντριβή των 23.000 μονάδων Πεζικού και 6.000 Ιππικού του Δράμαλη στα Δερβενάκια. Αρχιστράτηγος των επαναστατικών δυνάμεων της Στερεάς Ελλάδας, ήταν ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, Έλληνας αρματολός από τα Άγραφα. Ήταν μεγάλος στρατάρχης της Ρούμελης και βοήθησε καταλυτικά στον απελευθερωτικό αγώνα εναντίον των Τούρκων το 1821.Ένας από τους ικανότερους Πυρπολητές του 1821, ναύαρχος και μετέπειτα πρωθυπουργός του ελεύθερου ελληνικού κράτους, ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ξεχώρισε στον επαναστατικό αγώνα. Μεγάλο του κατόρθωμα η ανατίναξη της ναυαρχίδας του τούρκου Καρά Αλή, έξω από το λιμάνι της Χίου τον Ιούνη του 1822, που είχε ως συνέπεια την απώλεια της ζωής περίπου 2.000 Τούρκων στρατιωτών.Ο στρατηγός Ιωάννης Μακρυγιάννης ήταν ένας από τους δυνατούς πρωταγωνιστές του επαναστατικού αγώνα των Ελλήνων. Τα απομνημονεύματά του θεωρούνται «Μνημείο του Λόγου».
- Kατά την επανάσταση ξεχώρισαν δύο γυναικείες φιγούρες – υποδείγματα θάρρους και ικανοτήτων. Ο λόγος για την Μπουμπουλίνα, που ήταν πρωτεργάτρια της επανάστασης, συντηρούσε ένα σώμα με δικά της έξοδα και πήρε μέρος στην πολιορκία της Μονεμβασιάς, του Ναυπλίου και της Τριπολιτσάς και για τη Μαντώ Μαυρογένους, που ξόδεψε όλη της την περιουσία για τον Αγώνα, εξοπλίζοντας πλοία και καταδιώκοντας τους πειρατές που λυμαίνονταν στις Κυκλάδες (ο Καποδίστριας μάλιστα της απένειμε το αξίωμα του επίτιμου αντιστράτηγου).
- Κρήτη, Σάμος, Λέσβος, Ικαρία, Μακεδονία και Ήπειρος μέχρι το 1912 ήταν εκτός Ελληνικής επικράτειας. Κατά το διάστημα του Αγώνα από το 1821 έως το 1824, οι Τούρκοι απάντησαν με αντίποινα εις βάρος του άμαχου πληθυσμού στην Κωνσταντινούπολη, στη Σμύρνη, στη Θράκη, στην Κύπρο και αλλού. Στη διάρκειά τους απαγχονίστηκε ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε (10 Απριλίου 1821), κατέλαβαν τη Χίο (Πάσχα του 1822 –απελευθερώθηκε το 1912) και κατατρόπωσαν τον ελληνικό πληθυσμό της (23.000 νεκροί και 47.000 αιχμάλωτοι). Συνολική αποτίμηση των νεκρών Ελλήνων που έπεσαν κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1921, είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί – πάραυτα υπάρχουν μαρτυρίες για περισσότερους από 000 νεκρούς.
- Εκείνη την περίοδο, το Ναύπλιο ήταν ένα σημαντικό προπύργιο των Τούρκων και πολιορκήθηκε για περισσότερο από ένα έτος. Η πόλη τελικά παραδόθηκε εξαιτίας της πείνας. Μετά τη κατάληψή του, λόγω των ισχυρών του οχυρώσεων, έγινε η έδρα της προσωρινής κυβέρνησης της Ελλάδας. Η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας το 1827, ύστερα από πρόταση του Κολοκοτρώνη, επέλεξε τον κόμη Ιωάννη Καποδίστρια, Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, ως πρώτο κυβερνήτη του νεοσύστατου Κράτους. Το 1829, το Ναύπλιο έγινε η επίσημη πρωτεύουσα της Ελλάδας.
- Τέλος, η Μεγάλη Επανάσταση του 1821 αποτελεί την κορυφαία προσπάθεια των Ελλήνων να αποκτήσουν την ελευθερία τους, η οποία παρά τις όσες δυσκολίες, ολοκληρώθηκε επιτυχώς το 1830. Η ελεύθερη εθνική ζωή ξεκινά!
Φωτό από: www.e-yliko.gr