ΕΜΠΝΕΥΣΗ, ΑΥΤΟΒΕΛΤΙΩΣΗ

Αφουγκράσου τις αισθήσεις σου με ένα χαϊκού

Post by: 30/08/2016 0 comments

Φαντάσου την ουσία ενός συναισθήματος, δοσμένη σε 3 μικρές σειρές, που μπορούν να σου προκαλέσουν ψυχική ανάταση σε χρόνο dt! Το όνομα αυτού: χαϊκού!
 
Τι είναι τα χαϊκού;

Από τον 16ο αιώνα έως σήμερα, τα συγκινητικά χαϊκού γεμίζουν τους αναγνώστες τους με ανάσες ευδιαθεσίας, δημιουργικότητας και νοσταλγίας. Ξεκίνησαν από την Ιαπωνία, μια περίοδο που οι κάτοικοί της βίωναν ένα κλειστοφοβικό, φεουδαρχικό ταξικό σύστημα που τους κράταγε μακριά από τον έξω κόσμο. Έτσι, οι μόνες αλλαγές που συνέβαιναν ήταν στη φύση γύρω τους και αναμεταξύ τους – εντοπίζονταν δηλαδή σε λεπτομέρειες.

Οι λεπτομέρειες αυτές πήραν τη θέση που τους άξιζε, με σκοπό να μεταδοθεί η «αίσθηση του αμετάβλητου μέσα στην κίνηση» όπως χαρακτηριστικά έχει πει ο Ματσούο Μπασό (1644–1694), ο πρώτος μεγάλος ποιητής χαϊκού. Υπάρχουν στιγμές που αφαιρούμαστε κοιτώντας κάτι, μια σκέψη περνάει φευγαλέα από το μυαλό μας και νιώθουμε γαλήνη να μας κυριεύει. Κάτι τέτοιες στιγμές οι λυρικοί Ιάπωνες ξεκίνησαν να τις «παγώνουν» σε ένα τρίστιχο, με συνοδεία μιας ζωγραφιάς, για να τις εξυψώνουν στην αιωνιότητα – αυτό ονομάζεται «χαϊκού»!

Είναι όμορφο και ιδιαίτερο, καθώς μέσα σε μόνο 17 συλλαβές μεταφέρονται μεγαλειώδη συναισθήματα στην ανώτερη μορφή της ουσίας τους – για αυτό και αποκαλείται ως η πιο σύντομη μορφή ποίησης στον κόσμο και μάλιστα λέγεται πως κάθε τρίστιχο διαβάζεται σε μια αναπνοή. Το Χαϊκού είναι μια πολύτιμη ποιητική μορφή του Ζεν (παραπέμπει σε διαλογισμό), κατά την οποία ο ποιητής απουσιάζει και μόνο το ποίημα κυριαρχεί. Είναι η έκφραση μιας συναισθηματικής φώτισης στην οποία βλέπουμε μέσα στη ζωή όσων μας περιβάλλουν.
 
Το χαϊκού χρωματίζει τις ευαισθησίες μας

Δεδομένου ότι εξελικτικά το χαϊκού επηρεάστηκε από τη σκέψη του Ταοϊσμού και του Βουδισμού Ζεν, μπορεί κανείς να καταλάβει το ψυχολογικό εκτόπισμα αυτών των μικρών ποιητικών διαμαντιών. Είναι καταλύτες συγκίνησης, καθώς εμφυσούν μέσα στον καθένα τη στροφή προς την παρατήρηση των αισθήσεών μας και των βιωμάτων μας (η ιαπωνική λέξη Ζεν προέρχεται από την κινεζική Τσαν, η οποία με τη σειρά της προέρχεται από τη σανσκριτική λέξη dhyana, που σημαίνει “διαλογισμός”).

Η ζωγραφιά που συνοδεύει κάθε χαϊκού, με το χαρακτηριστικό ιαπωνικό τρόπο τέχνης, αναπαράγει φαντασμαγορίες της φύσης, του ουρανού, της γης, ζωντανεύοντας κάθε μας αίσθηση: ενεργοποιείται η όρασή μας, η όσφρηση μέσω μνήμης, η αφή μας και εν τέλει η ψυχή μας.

Ο κάθε αναγνώστης έτσι, καλείται να δώσει τη δική του εξήγηση για αυτό που διαβάζει, ανάλογα με τις δικές του εμπνεύσεις και τα δικά του ερεθίσματα.
 
Μερικά μυστικά Συμβολισμών που διευκολύνουν την ανάγνωση
Για τους θαυμαστές των χαϊκού είναι καλό να γνωρίζουν πως περιλαμβάνουν πάντα μια εποχιακή λέξη ή κίγκο, η οποία παραπέμπει σε μια εποχή του χρόνου. Συνήθως δε φανερώνεται έκδηλα αλλά μέσω κάποιων συμβολισμών. Για παράδειγμα:

Οι ανθισμένες κερασιές, τα αηδόνια, ο βάτραχος και οι ιτιές είναι κίγκο για την άνοιξη.

Τα κρίνα, μια απογευματινή αύρα, και οι λιβελλούλες για το καλοκαίρι.

Τα κόκκινα φύλλα, η πανσέληνος, και τα σκιάχτρα για το φθινόπωρο.

Η πάπια, ο παγετός και το χαλάζι για το χειμώνα.
 
Χαϊκού στην Ελλάδα και μάλιστα μέσα στα σχολεία μας!
Το ήξερες ότι στο μάθημα Μουσικής της Β’ Γυμνασίου, παρουσιάζεται η μορφή χαϊκού στους μαθητές και τους ζητείται να μελοποιήσουν το διάσημο «Χαϊκού του βατράχου» του Μπασό; (>Παλιά λιμνούλα-Ένας βάτραχος βουτά-Ήχος του νερού).

Από τα μέσα του 20ού αιώνα και μετά, τα χαϊκού άρχισαν να διαδίδονται στο δυτικό κόσμο και εξαπλώθηκαν και στη χώρα μας. Μάλιστα, έχουν γράψει χαϊκού και σπουδαίοι Έλληνες συγγραφείς και ποιητές! Ίσως ο πιο επιφανής Έλληνας που έγραψε χαϊκού είναι ο Γιώργος Σεφέρης και θεωρείται ο εισηγητής τους στην Ελλάδα!

Θα κλείσω με ένα αγαπημένο τρίστιχο, που μιλάει για την παρουσία κάποιου όμορφου στοιχείου, παρά τα όσα άσχημα συμβαίνουν – για την αιτία που ξανασηκωνόμαστε όσες φορές κι αν πέσουμε.

«Μπορεί αυτός ο κόσμος

να είναι λάθος

αλλά οι κερασιές ανθίζουν»

Φωτό από: wallpapercave.com

Η ιστοσελίδα έχει πληροφοριακό χαρακτήρα. Διαβάστε τους όρους χρήσης
Show Buttons
Hide Buttons