Άλλοτε είναι λόγοι ιστορικοί, άλλοτε θρησκευτικοί, ο κάθε τόπος έχει αποκτήσει μία διαφορετική ταυτότητα με βάση τα έθιμά του. Αυτά περνάνε από γενιά σε γενιά, άλλοτε με μικρές παραλλαγές άλλοτε όχι, το σίγουρο όμως είναι ότι όσοι συμμετέχουν σε αυτά το κάνουν με την ψυχή τους…
 
1. Κέρκυρα: το νησί του… ΠάσχαΜε αφετηρία τη λιτανεία του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα, η οποία πραγματοποιείται την Κυριακή των Βαΐων, το Πάσχα στην Κέρκυρα, αποτελεί μία ξεχωριστή εμπειρία. Η λιτανεία αυτή έχει τις ρίζες της στο 1630 σε ενθύμηση της απαλλαγής του νησιού από την πανώλη, που το 1629 «έσπειρε» το θάνατο σε πολλούς Κερκυραίους. Πλησιάζοντας το Πάσχα, τη Μ. Παρασκευή το απόγευμα ξεκινάει από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Φρούριο, ο Επιτάφιος. Μέχρι αργά το βράδυ έχει γίνει η περιφορά όλων των επιταφίων με τελευταίο εκείνο της Μητρόπολης. Στον ιερό ναό της Παναγίας των Ξένων, ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί ο τεχνητός σεισμός το Μ. Σάββατο, νωρίς το πρωί, αμέσως μετά το τέλος του Απόστολου. Ο σεισμός αυτός αποτελεί την αναπαράσταση του σεισμού που περιγράφεται στο Ιερό Ευαγγέλιο ως άγγελμα της Αναστάσεως. Το πρωί του Μ. Σαββάτου, πραγματοποιείται και η περιφορά του Επιταφίου της εκκλησίας του Αγ. Σπυρίδωνα, μαζί με την περιφορά της εικόνας του Αγίου, καθώς το 1574, οι Βενετσιάνοι απαγόρευσαν στους ορθοδόξους την περιφορά το βράδυ της Μ. Παρασκευής. Η περιφορά αυτή συνοδεύεται από πένθιμα εμβατήρια των φιλαρμονικών του νησιού, όπως ο “Αμλετ” , το πένθιμο εμβατήριο του Ιταλού συνθέτη Faccio, που από παράδοση παίζεται από την Παλαιά φιλαρμονική, το “Calde Lacrime” (καυτά δάκρυα) του άλλου Ιταλού συνθέτη Michelli από την φιλαρμονική Μάντζαρος και τέλος από την Φιλαρμονική Καποδίστριας το πένθιμο εμβατήριο από την Ηρωική του Μπετόβεν. Μετά την πρώτη Ανάσταση, η οποία γίνεται γύρω στις 11 το πρωί του Μ. Σαββάτου, οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούν και τότε είναι που συμβαίνει το πολύ γνωστό έθιμο της Κέρκυρας, με εκατοντάδες κανάτια να πέφτουν από τα παράθυρα των σπιτιών δημιουργώντας μεγάλο κρότο. Ξεχωριστό είναι το θέαμα το βράδυ της Ανάστασης, στην Άνω Πλατεία, όπου όλα τα παράθυρα των 6όροφων σπιτιών είναι ανοιχτά με κεράκια τοποθετημένα στα πρεβάζια. Την Κυριακή του Πάσχα, από τις 7 το πρωί κάθε εκκλησία, όπως συμβαίνει και με τους Επιταφίους, βγάζει την Ανάσταση με φιλαρμονικές, σχολεία, προσκόπους και χορωδίες.

Να δοκιμάσετε… Σούπα αυγολέμονο από κόκορα ή κότα την ημέρα του Πάσχα
 
2. Ζάκυνθος: Ζακυνθινός Επιτάφιος Ξεκινώντας από το Σάββατο του Λαζάρου, το Πάσχα στη Ζάκυνθο, συνοδεύεται από ιδιαίτερα παραδοσιακά Ζακυνθινά έθιμα τα οποία μάλιστα οι κάτοικοι τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια. Στις 11 το πρωί του Σαββάτου του Λαζάρου, οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούν πανηγυρικά και κρεμιέται το “βαγί” σ’ όλα τα καμπαναριά της πόλης και των χωριών. Παράλληλα, οι «νότσολοι», νεοκόροι των ναών, μοιράζουν βαγί σε όλα τα σπίτια, το οποίο τοποθετείται σε εικόνες. Την Παρασκευή το μεσημέρι, στο αποκορύφωμα του Ζακυνθινού Μεγαλοβδόμαδου, πραγματοποιείται η λιτανεία του Εσταυρωμένου με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου. Η περιφορά του Επιταφίου, πραγματοποιείται μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα, στις 4 τα ξημερώματα του Μ. Σαββάτου και μόνο από τη μητρόπολη του νησιού, τον Άγιο Νικόλαο των Ξένων. Με την επιστροφή του Επιταφίου στην εκκλησία γίνεται η πρώτη Ανάσταση,(Γκλόρια) ενώ ταυτόχρονα στην πλατεία του Αγ. Μάρκου, λαμβάνει χώρα ένα άλλο έθιμο, το «κομμάτι», όπου σπάνε τις «βίκες», δηλαδή πήλινες κανάτες. Παράλληλα, την ώρα που ο κόσμος περιμένει την έναρξη της περιφοράς του Επιταφίου, γίνονται οι λεγόμενες «μάντσιες» ή «μπαρτζολέττες», αστεία πειράγματα δηλαδή. Το πιο συνηθισμένο είναι να παίρνουν τις πινακίδες από τα καταστήματα και να τις τοποθετούν όλες μαζί μπροστά στο κεντρικό μουσείο Ζακύνθου. Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, πραγματοποιείται ο Εσπερινός της Αγάπης στο Ναό του Αγίου Λαζάρου της πόλεως και λιτάνευση της Εικόνας της Παναγίας της Γαλανούσας και της Εικόνας της Αναστάσεως. Την Παρασκευή της Διακαινησίμου γιορτάζει το γραφικότατο προάστιο της Μπόχαλης, όπου και πραγματοποιείται το παραδοσιακό πανηγύρι, με λιτάνευση της πανάρχαιας και θαυματουργής Εικόνας της Παναγίας της Χρυσοπηγής, υπό τους ήχους του “ταμπουρλονιάκαρου”. Παραδοσιακό είναι και το πανηγύρι του Αγ. Λύπιου, λίγο έξω από την πόλη στη διαδρομή προς Καλαμάκι.

Να δοκιμάσετε… το παραδοσιακό λαδοτύρι με πικάντικη γεύση που ωριμάζει μέσα στο λάδι.
 
3. Σάμος: μπαϊράκια στα βουνά της ΣάμουΤο χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης στο Μαραθόκαμπο της Σάμου, εκφράζεται με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο, ανήμερα το Πάσχα. Ισχυρές εκρήξεις διαδέχονται η μία την άλλη, καθώς ομάδες από τις 5 ενορίες της περιοχής έχουν «στήσει» η καθεμιά το δικό της «μπαϊράκι» στα βουνά. Η κάθε ομάδα, έχει τα δικά της όρια, το δικό της χρώμα και συγκεκριμένα όρια δράσης. Η προετοιμασία για αυτή την απαγορευμένη έτσι και αλλιώς συνήθεια ξεκινάει αρκετούς μήνες πριν από το Πάσχα, με πολλές από τις οβίδες που χρησιμοποιούνται να προέρχονται από την περίοδο του πολέμου το 1940. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλη σημασία δίνεται και στο θέαμα με την τοποθέτηση των βλημάτων που συμβάλλουν στο να εκτινάσσονται οι καπνοί με ορισμένο σχήμα. Οι οβίδες για παράδειγμα που πυροδοτούνται όρθιες, στέλνουν στον αέρα εντυπωσιακά κατάλευκα στεφάνια, ενώ αυτές που μαζί με το μπαρούτι έχουν ταπωθεί, γεμίζουν την ατμόσφαιρα με χρώματα. Η συνήθεια αυτή έλκει την καταγωγή της από τους επαναστατικούς χρόνους, επειδή ο Μαραθόκαμπος πρωτοστάτησε στην εξέγερση του 1821. Ο θρύλος μάλιστα αναφέρει πως κάποια στιγμή, ο καπετάν Σταμάτης Γεωργιάδης, τάπωσε το κανονάκι του ακόμα και με κερήθρες κι έκανε τέτοιο θόρυβο που κατατρόμαξε τους Τούρκους.

Να δοκιμάσετε… ένα από τα μοναδικά γλυκά κρασιά της Σάμου.
 
4. Χίος: η εκκωφαντική Ανάσταση της ΧίουΑποτελεί ένα από τα πλέον γνωστά έθιμα για την περίοδο του Πάσχα. Δεν είναι άλλο από τον ρουκετοπόλεμο που γίνεται στο Βροντάδο της Χίου, κάθε χρόνο το βράδυ της Ανάστασης, ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες ενορίες της πόλης, αυτής του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερυθιανής. Αρχικά, η «μάχη» ανάμεσα στις δύο ενορίες γινόταν με όπλα της τότε εποχής, τα οποία τα ονόμαζαν «σουρντάδα», αλλά και με κανόνια, που είχαν φέρει οι κάτοικοι από παροπλισμένα πλοία που βρίσκονταν στην Χίο εκείνη την εποχή. Το έθιμο σταμάτησε καθώς οι Τούρκοι κατακτητές, φοβούμενοι εξέγερση, αφού η «μάχη» έπαιρνε μεγάλες διαστάσεις. Ο τρόπος όμως για την συνέχιση του εθίμου βρέθηκε γρήγορα, αφού οι κάτοικοι του Βροντάδου αντικατέστησαν με τις ρουκέτες τα όπλα και τα κανόνια. Τα αυτοσχέδια αυτά κανονάκια έχουν εξελιχθεί σε αυτοσχέδιες ρουκέτες- βεγγαλικά, που κατασκευάζουν οι ίδιοι. Τα υλικά για την κατασκευή τους είναι νίτρο, θειάφι και μπαρούτι αλλά απαιτείται μεγάλη προσοχή και εμπειρία η οποία διοχετεύεται πια από γενιά σε γενιά. Η προετοιμασία των ρουκετών αρχίζει πολλούς μήνες πριν από το Πάσχα, ενώ οι ποσότητες των ρουκετών που ετοιμάζονται φτάνουν τις μερικές χιλιάδες και το θέαμα που παρουσιάζουν στον ανοιξιάτικο ουρανό το βράδυ της Ανάστασης είναι πραγματικά φαντασμαγορικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι προκειμένου το έθιμο να τελείται με ασφάλεια την ευθύνη για την προστασία των παρευρισκομένων και των γειτονικών σπιτιών την έχει αναλάβει ο δήμος λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.

Να δοκιμάσετε… μαστίχα σε όλες τις εκδοχές της!
 
5. Δράμα: επίκληση για την προστασία της φύσης στην Καλή Βρύση Δράμας Ένα παλιό έθιμο, το οποίο σχετίζεται και με τη θρησκευτική πίστη των κατοίκων και την επίκληση για πλούσια παραγωγή, προστασία από το χαλάζι και πρόκληση βροχής, είναι η περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως στην Καλή Βρύση Δράμας, την πρώτη Πέμπτη μετά το Πάσχα. Αφού τελεστεί η Θεία Λειτουργία στον Προφήτη Ηλία ξεκινάει η περιφορά της εικόνας, και μετά από 5 περίπου ώρες πεζοπορίας και αφού προηγηθούν στάσεις στα ξωκλήσια της περιοχής, η πομπή καταλήγει στα κοντινά μεταξύ τους ξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Βλασίου, που είναι προστάτες αντίστοιχα της κτηνοτροφίας και της γεωργίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι μερικοί ακολουθούν την πομπή έφιπποι. Εκεί μέσα στην πανέμορφη φύση, πραγματοποιείται ένα μεγάλο γλέντι όπου ντόπιοι οργανοπαίκτες παίζουν με γκάιντες και νταχαρέδες αλλά και οργανοπαίκτες από την Ηράκλεια Σερρών παίζουν με ζουρνάδες και νταούλια. Αφού πλέον έχει φτάσει το βράδυ, η εικόνα της Αναστάσεως μεταφέρεται στην κεντρική εκκλησία του χωριού, τον Άγιο Νικόλαο. Όσο αφορά στη Μεγάλη Εβδομάδα, ξεχωρίζει το γεγονός ότι τα εγκώμια του επιτάφιου θρήνου ψάλλονται από νέα παιδιά, ενώ μετά την Ανάσταση το Άγιο Φως, μεταφέρεται σε ξωκλήσια που βρίσκονται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, με σκοπό την προστασία των ανθρώπων του χωριού.

Να δοκιμάσετε… τζιγεροσαρμά, συκωτάκια, έντερα, αρωματικά φυτά τυλιγμένα με τη μπόλια του αρνιού ψημένα στο φούρνο.
 
6. Χαλκιδική: Ιερισσός, «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι»Η Τρίτη του Πάσχα είναι μία ξεχωριστή ημέρα για τους Ιερισσιώτες καθώς τότε έχει καθιερωθεί το έθιμο που ονομάζεται «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι». Αμέσως μετά την επιμνημόσυνη δέηση, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ξεκινάνε το χορό όπου στη συνέχεια συμμετέχουν όλο και περισσότεροι. Ο χορός αυτός μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 400 μέτρα. Τραγουδούν και χορεύουν όλα τα Πασχαλινά τραγούδια και τελειώνουν με τον «Καγκέλευτο» χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής Ιερισσιωτών από τους Τούρκους. Αφού λοιπόν το 1821 επαναστάτησαν οι Έλληνες τη Χαλκιδικής, οι Τούρκοι γρήγορα κυριάρχησαν και οι πρόκριτοι καθώς ήταν φοβισμένοι για την εξέλιξη, έφυγαν στα βουνά. Μερικά χρόνια αργότερα το 1845 και ενώ η Ιερισσός ήταν έρημη, οι Τούρκοι διεμήνυσαν στους Ιερισσιώτες να κατέβουν από τα βουνά και ότι δεν θα τους ενοχλούσαν. Με την επιστροφή τους, την Τρίτη του Πάσχα, τους έβαλαν να περάσουν κάτω από δύο υψωμένα σπαθιά, δείχνοντας έτσι την υποταγή τους. Όσοι δεν δέχτηκαν να περάσουν κάτω από τα σπαθιά, τους σκότωσαν. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι το χαρακτηριστικό του καγκελευτού χορού είναι ότι περνά κάτω από τη δάφνινη αψίδα κρατώντας δύο σπαθιά. Δημιουργούν μία αψίδα. Στη μέση του τραγουδιού ο χορός, διπλώνεται στα δύο με τους χορευτές να περνούν ο ένας απέναντι από τον άλλο για τον τελευταίο χαιρετισμό. Κατά την διάρκεια της γιορτής μοιράζεται, καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι , ο λεγόμενος «ζωγραφίτικος», τσουρέκια και αυγά.

Να δοκιμάσετε… κατσικάκι γεμιστό με ρύζι και εντόσθια.
 
7. Γρεβενά: η ανδρομάνα στη Δεσκάτη ΓρεβενώνΠρόκειται για ένα σπάνιο σχετικά έθιμο με το οποίο οι κάτοικοι της Δεσκάτης Γρεβενών, αποχαιρετούν το Πάσχα, ανήμερα της Ζωοδόχου Πηγής, την πρώτη Παρασκευή μετά τη Μεγάλη Εβδομάδα. Ιδιόρυθμα παραδοσιακά τραγούδια αλλά και Πασχαλινοί χοροί, που συναντώνται μόνο σε αυτή την περιοχή της χώρας, πραγαμτοποιούνται εδώ και δεκαετίες δίνοντας ιδιαίτερο χρώμα τις μέρες αυτές στην περιοχή. Το έθιμο της «Ανδρομάνας» ξεκίνησε την εποχή της Τουρκοκρατίας, όπου ήταν ο καλύτερος τρόπος, με τον οποίο οι Δεσκατιώτες περνούσαν τα μηνύματα της λευτεριάς και της επανάστασης με τις αλληγορικές έννοιες των τραγουδιών και μάλιστα με την παρουσία των Τούρκων. Ξεκινάει με τον «τρανό» χορό, ο οποίος στήνεται στην κεντρική πλατεία της Δεσκάτης και αποτελείται από ομάδες χορευτών των είκοσι ατόμων, που χορεύουν σε κύκλους, με αργό ρυθμό, τραγούδια της περιοχής. Κάποια από τα τραγούδια αυτά, αναφέρονται στα χρόνια της σκλαβιάς από τους Τούρκους, όπως το τραγούδι «Τα λειβάδια», τα οποία δεν είναι άλλα από την Ευρώπη και τις «μεγάλες δυνάμεις», από τις οποίες η «Μούλα», η Ελλάδα, δηλαδή, περιμένει τη βοήθειά της για να απελευθερωθεί από τον «κατή», την Τουρκία, όπως και οι άλλες «Μούλες», οι χώρες που ήδη είχαν απελευθερωθεί. Στο τέλος το έθιμο θέλει να χορεύεται η «Ανδρομάνα», ένας χορός που αποτελείται από άνδρες που σχηματίζουν τρία πατώματα, έξι στο πρώτο, πέντε στο δεύτερο-πάνω στις πλάτες των πρώτων και άλλοι τρεις στην κορυφή. Η ανθρώπινη πυραμίδα που σχηματίζεται, δίνει την ευκαιρία στο χορό να αλλάξει και τους ρυθμούς των τραγουδιών, που από αργούς και λυπητερούς μετατρέπονται σε γρήγορους και εύθυμους. Σύμφωνα με τον παράδοση, η «Ανδρομάνα», συμβολίζει την Παναγία, και την ανδρεία της. Μία άλλη εκδοχή συμβολίζει την Άνοιξη που παρατηρείται η αναγέννηση της φύσης.

Να δοκιμάσετε… ντόπια κρέατα ψητά στα κάρβουνα ή μαγειρευτά με άγρια χόρτα.
 
8. Αιανή Κοζάνης: οι λαζαρίνες χορεύουν τον «τσιντσιρό»Στην Αιανή Κοζάνης, το Σάββατο του Λαζάρου είναι αφιερωμένο στις Λαζαρίνες. Στο πρώτο στάδιο του εθίμου, ανύπαντρα κορίτσια από την περιοχή, χωρισμένα σε παρέες, «μπλίκιες», όπως ονομάζονται χαρακτηριστικά, ντύνονται με την ειδική φορεσιά και από το μεσημέρι του Σαββάτου και έπειτα, επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού χορεύοντας και τραγουδώντας τα Λαζαριάτικα. Πρόκειται για αυτοσχέδια τραγούδια όπου ανάλογα με το σπίτι που επισκέπτονται προσαρμόζουν και τους στίχους. Αν για παράδειγμα το σπίτι έχει ανύπαντρη κόρη, λένε ευχές για την κόρη, αν υπάρχει κάποιος γραμματιζούμενος λένε ανάλογα στιχάκια. Ιδιαίτερα στο παρελθόν, οι ομάδες αυτές, συνοδεύονταν πάντα από τη Λαζαρίνα, η οποία ήταν μια γυναίκα που έπρεπε, να έχει παντρευτεί, να έχει γνωρίσει την μητρότητα και να έχει γευτεί τον θάνατο, να είναι δηλαδή χήρα. Τα καθήκοντά της δεν αφορούσαν μόνο το Σάββατο του Λαζάρου αλλά όλο το έτος κατά τη διάρκεια του οποίου ήταν υπεύθυνη να τα μυήσει στην ζωή. Οι στολές διαφέρουν από παντρεμένη σε ανύπαντρη. Ειδικότερα, οι ανύπαντρες φοράνε τη λεγόμενη «νυφιάτικη» στολή με το μπλε μαντήλι και οι παντρεμένες με κίτρινο μαντήλι. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ακολουθεί το έθιμο της γάστρας, όπου στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού της Παναγίας, στήνεται μία γάστρα και οι ανύπαντρες λαζαρίνες περνάνε από πάνω. Όποια κατά λάθος χτυπήσει με το πόδι της τη γάστρα, σημαίνει ότι θα παντρευτεί στο επόμενο διάστημα. Λίγο αργότερα, πραγματοποιείται ο τρανός χορός «Τσιντσιρό» από τις Λαζαρίνες όλων των ηλικιών στην κεντρική πλατεία. Μετά το χορό, ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι, «κονάκι» με Λαζαριάτικα τραγούδια. Κατά το παρελθόν στις εκδηλώσεις αυτές δεν παρευρίσκονταν άντρες. Πλέον οι παράμετρος αυτή έχει ατονήσει. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη μέρα αυτή οι γυναίκες που είχαν αγόρια κοντά στην ηλικία του γάμου, έβλεπαν ανάμεσα στις λαζαρίνες ποια επιθυμούσαν για νύφη.

Να δοκιμάσετε… τους παραδοσιακούς λαχανοντολμάδες και τις κάθε είδους πίτες.
 
9. Αμοργός: η περιήγηση των εικόνωνΤο Πάσχα στην Αμοργό είναι ιεροτελεστία. Τη Μεγάλη Πέμπτη, οι νοικοκυρές, έξω από τα σπίτια τους, ασβεστώνουν τους δρόμους, ζωγραφίζοντας μαργαρίτες και άλλα χαρούμενα σχέδια. Ετοιμάζονται για την Μεγάλη Παρασκευή, που θα γυρίσει ο Επιτάφιος γύρω από το χωριό. Τότε, δάδες και θυμιατά είναι αναμμένα έξω από κάθε νοικοκυριό, ενώ οι νοικοκυρές θα ραντίσουν το Χριστό αλλά και τους πιστούς με κολόνια. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, τα κορίτσια γυρίζουν στο χωριό, και μαζεύουν λουλούδια από τις γλάστρες και τους κήπους των σπιτιών, για να φτιάξουν τα στεφάνια για τον Επιτάφιο. Μετά την Αποκαθήλωση, φθάνουν στην εκκλησία τα «Πασχιάτικα», μεγάλα καφάσια, διακοσμημένα με δαντέλες και λουλούδια, γεμάτα με άρτο, εις μνήμην αγαπημένων που έφυγαν. Αυτά, μαζί με ελιές, χαλβά, κρασί, και ψημένη ρακί, μοιράζονται σε όλους τους εκκλησιαζόμενους μετά το τέλος της λειτουργίας. Οι γιαγιάδες του χωριού, «φυλάνε» τον Χριστό, έως το βράδυ, που θα αρχίσει «Η ζωή εν τάφω». Τη βραδιά της Ανάστασης, η εκκλησία είναι στρωμένη από μυρωδάτο φασκόμηλο, και οι καμπάνες χτυπούν στο ρυθμό που ο ιερέας διαβάζει το Ευαγγέλιο. Το «Χριστός Ανέστη» δίνει το σήμα για φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα. Την ημέρα της Λαμπρής, οι καμπάνες χτυπούν ασταμάτητα, ενώ η νεολαία του χωριού, ετοιμάζει το ομοίωμα του Ωβραίου, και έξω από την εκκλησία, παίζουν ομαδικά παιχνίδια. Την ημέρα του Πάσχα, η Παναγία η Χοζοβιώτισσα, ξεκινά την περιήγησή της σε όλα τα χωριά του νησιού. Τρεις εικόνες ξεκινούν συγχρόνως, η μία για την Αιγιάλη, η άλλη για την Κάτω Μεριά και η τρίτη για την Χώρα και τα Κατάπολα. Οι κάτοικοι κάθε χωριού, πηγαίνουν με τα εξαπτέρυγα να την υποδεχθούν στην μέση της διαδρομής από το άλλο χωριό. Από όλους, ακούγεται το Χριστός Ανέστη, καθώς περπατούν στα λουλουδιασμένα μονοπάτια, με τις μεθυστικές ευωδιές. Οι εικόνες, επιστρέφουν την Κυριακή του Θωμά στο Μοναστήρι. Τις συνοδεύει κόσμος από όλο το νησί. Συναντιούνται στην είσοδο της Μονής. Είναι ένα έθιμο που πηγαίνει πίσω στα χρόνια του Βυζαντίου.

Να δοκιμάσετε… γεμιστό κατσικάκι με δενδρολίβανο.
 
10. Πάρος: η αναπαράσταση των Παθών στην Πάρο
Φωτογραφία: Φραγκίσκος Κεφαλάς, PhotoFrank

Με αφετηρία το 1937 και εμπνεύστρια τη δασκάλα του χωριού, Καφούρου-Ασωνίτη Βασιλεία κάθε χρόνο στη Μάρπησσα της Πάρου, πραγματοποιείται η περιφορά του Επιταφίου με τις αναπαραστάσεις των Παθών. Έτσι λοιπόν, το βράδυ της Μ. Παρασκευής, κατά τη διάρκεια της περιφοράς πραγματοποιούνται στάσεις, όπου, με τη συμμετοχή νέων ντυμένων με ρούχα της περιόδου που έζησε ο Χριστός, λαμβάνουν χώρα σκηνές από τη ζωή και τα πάθη του. Σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την μετάνοια της Μαγδαληνής, το Μυστικό δείπνο, την προσευχή στο όρος των ελαιών, τον Πόντιο Πιλάτο, την ανάβαση στον Γολγοθά, την κρεμάλα του Ιούδα, τη Σταύρωση, την Αποκαθήλωση και τον επιτάφιο του Χριστού, αναπαριστώνται σε διάφορα σημεία της διαδρομής, δημιουργώντας κλίμα κατάνυξης. Η Ανάσταση γιορτάζεται με πλήθος πυροτεχνημάτων δημιουργώντας ένα φαντασμαγορικό θέαμα. Οι εκδηλώσεις, ολοκληρώνονται με την γιορτή της Αγάπης που πραγματοποιείται την ημέρα του Πάσχα στον χώρο του γηπέδου της Μάρπησσας με τον παραδοσιακό οβελία και νησιώτικο γλέντι.

Να δοκιμάσετε… κατσίκι γεμιστό με μάραθο, άνηθο ρύζι, για την Κυριακή του Πάσχα και όχι μόνο!
 
11. Τήνος: Πάσχα στη θάλασσαΗ περιφορά του Επιταφίου στην Τήνο και ειδικότερα στην περιοχή Καλάμια στα Κιόνια, διαφέρει σημαντικά από την υπόλοιπη Ελλάδα. Κατά την διάρκεια της Ακολουθίας τόσο ο παπάς, όσο και ο Επιτάφιος, ο Εσταυρωμένος και τα εξαπτέρυγα, μπαίνουν μέσα στη θάλασσα. Την ίδια ώρα, στην απέναντι βραχονησίδα ανάβουν φωτιές ενώ από τα καΐκια «πετάνε» φωτοβολίδες. Πρόκειται για σχετικά νέο έθιμο, το οποίο καθιερώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του `80 στη μνήμη ενός νέου που πνίγηκε ανήμερα στη θάλασσα. Στη Χώρα οι περιφορές των Επιταφίων, συναντώνται στη μαρμάρινη εξέδρα της παραλίας. Τη Δευτέρα του Πάσχα στο χωριό Κτικάδο αναβιώνει το παλιό έθιμο «Τραπέζι της Αγάπης», ένα γιορταστικό τραπέζι με πασχαλινά εδέσματα. Όσο για την Πέμπτη του Πάσχα στο χωριό Βώλακας, στο καθολικό ξωκλήσι της Παναγίας Καλαμάν, μετά την θεία λειτουργία, πραγματοποιείται λαμπρό πανηγύρι με μουσική και πασχαλινούς μεζέδες.

Να δοκιμάσετε…μαραθοτηγανίτες αλλά και το παραδοσιακό τηνιακό τυρί.
 
12. Σαντορίνη: «Τενεκεδάκια» και «Οβραίος»στον Πύργο ΣαντορίνηςΑμέσως μετά την Αποκαθήλωση, στον Πύργο, βγαίνει στους δρόμους, το λεγόμενο «τάνταλο» αναγγέλλοντας με τον τρόπο αυτό το γεγονός, ενώ οι καμπάνες του χωριού ηχούν πένθιμα. Και ενώ όλοι ετοιμάζονται για την περιφορά του Επιταφίου, ο οποίος στολίστηκε από νωρίς το πρωί από νέες κοπέλες, δεκάδες αγόρια και κορίτσια είναι στους δρόμους τοποθετώντας σε ταράτσες, μπαλκόνια, δρόμους αλλά και στα τείχη του Μεσαιωνικού κάστρου χιλιάδες «τενεκεδάκια». Πρόκειται αυτοσχέδια λυχνάρια, που καίνε παραφινέλαιο και μόλις «πέσει» το σκοτάδι, και λίγο πριν την έναρξη της περιφοράς του Επιταφίου, ανάβουν και προσδίδουν μαγική ατμόσφαιρα στο νησί. Η θέα του κάστρου από μακριά είναι μοναδική… Κατά την περιφορά, γυναίκες από τις αυλές των σπιτιών ραίνουν την πομπή του Επιταφίου με ροδόνερο. Το Μεγάλο Σάββατο μετά την Ανάσταση πηγαίνουν στα σπίτια τους όπου τρώνε τα παραδοσιακά «σγαρδούμια». Την Κυριακή του Πάσχα σε αρκετά χωριά του νησιού γίνεται το λαϊκό δικαστήριο του «Οβραίου» τον οποίο, αφού τον «καταδικάσουν σε θάνατο, τον κρεμάνε και καίγεται από τα αυτοσχέδια βαρελότα. Στο Εμπορείο οι κάτοικοι βγαίνουν στους δρόμους χτυπώντας μεταλλικά αντικείμενα, ώστε να ξορκίσουν το «κακό».

Να δοκιμάσετε… μελιτίνια, κουλουράκια γεμιστά με καρύδι και μέλι
 
Διαβάστε τη συνέχεια στο www.arttravel.gr