Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, ήταν η μόνη πετυχημένη επανάσταση μαζί με την Αμερικανική. Πέραν από τη δόξα, υπήρχαν και ιστορίες που θα πρέπει να μάς διδάξουν πράγματα ώστε να μην επαναληφθούν. Αυτό άλλωστε είναι και το νόημα του μαθήματος της ιστορίας. Δεν ήταν μόνο ο Κολοκοτρώνης και ο Καποδίστριας που αδικήθηκαν κατάφορα. Ποιοί άλλοι επαναστάτες τιμωρήθηκαν αντί να δοξαστούν;
1. Οδυσσέας Ανδρούτσος
Πολλοί μελετητές συμφωνούν σε ένα πράγμα! Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος ήταν ο πιο αγνός χαρακτήρας της Ελληνικής Επανάστασης. Ο Ανδρούτσος κατάφερε να φτάσει στο Πάνθεον των ηρώων και να συγκριθεί με τον Λεωνίδα και τους 300 των Θερμοπυλών, όταν πολέμησε στο Χάνι της Γραβιάς. Εκεί, κατάφερε να νικήσει τους αμέτρητους Τούρκους του Ομέρ Βρυώνη. Το στράτευμα του Ανδρούτσου, δεν είχε παρά 100 άνδρες περίπου. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, ο Ανδρούτσος άρχισε να αποκτά εχθρούς, ακριβώς επειδή ήταν λαοφιλής. Ο χαρακτήρας του είχε περίσσεια ταπεινοφροσύνη και αυτό ανησυχούσε αρκετούς καθώς πίστευαν ότι ο Ανδρούτσος θα έχει πολιτικές αξιώσεις. Ο Γκούρας, που ήταν έμπιστος φίλος του και συμπολεμιστής του, τον συνέλαβε προδίδοντάς τον. Τελικά, ο Ανδρούτσος φυλακίστηκε από ψευδείς κατηγορίες στην Ακρόπολη μέχρι να δικαστεί. Πριν γίνει η δίκη, δολοφονήθηκε, το 1825.
2. Νικηταράς
Ο Νικηταράς φαίνεται να επιβεβαιώνει τον κανόνα της Ελληνικής Επανάστασης που δεν ήταν άλλος από “ο καλός, καλό δε βλέπει”. Ανιψιός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και ένθερμος θαυμαστής του, ο Νικηταράς έδωσε την ψυχή του στον Αγώνα για την Ανεξαρτησία. Ήταν τέτοια η αποτελεσματικότητά του που ονομάστηκε “Τουρκοφάγος”. Ήταν ήδη ζωντανός θρύλος. Βέβαια η αξιοπρέπειά του, η αυταπάρνησή του και η στρατιωτική του ικανότητα, τον έβλαψαν πολύ. Όπως και ο Ανδρούτσος, μπήκε στο στόχαστρο πολλών που θεωρούσαν ότι μαζί με τον Κολοκοτρώνη θα ηγηθούν των πολιτικών πραγμάτων καθώς ήταν λαοπρόβλητοι. Όταν ο Όθωνας ανέλαβε το βασιλικό αξίωμα στην Ελλάδα, ο Νικηταράς κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία. Ίσως είχε τη χειρότερη κατάληξη από όλους όσους αδικήθηκαν, συμπεριλαμβανομένου και του θείου του. Τυφλώθηκε από τα βασανιστήρια που πέρασε, στερήθηκε σύνταξης και ζητιάνευε στον Πειραιά μέχρι που πέθανε άστεγος, το 1849.
3. Μαντώ Μαυρογένους
Ο “θηλυκός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης” ή κατ’ άλλους, “ο θηλυκός Καποδίστριας”. Γεννήθηκε στην Τεργέστη και ήταν μια γυναίκα καλλιεργημένη και μορφωμένη. Όπως ο Καποδίστριας, έτσι και αυτή χρησιμοποίησε τις γνωριμίες της στην Ευρώπη για να διεθνοποιήσει το Ελληνικό Ζήτημα. Ξόδεψε την περιουσία της για να ενισχύσει τον Αγώνα για την Ανεξαρτησία. Η “ανταμοιβή” της γι’ αυτό ήταν να τής ληστέψουν το σπίτι δύο φορές, ως τιμωρία για το ότι είχε δεσμό (χωρίς γάμο) με τον Δημήτριο Υψηλάντη. Διαπομπεύτηκε δημοσίως και η προσωπικότητά της αμαυρώθηκε από τα κουτσομπολιά. Γεννήθηκε πλούσια και πέθανε φτωχή το 1840, γνωρίζοντας την περιφρόνηση από τη χώρα που στήριξε όσο τίποτε.
