Η Φιλική Εταιρεία ακόμη και σήμερα μας προκαλεί δέος. Είναι ιστορία, θρύλος και μύθος μαζί. Η ομάδα ειδικού σκοπού που δημιουργήθηκε από τους Ξάνθο, Σκουφά και Τσακάλωφ, ήταν ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν σε επιτυχία την Επανάσταση του 1821. Η μυστικότητα της Φιλικής Εταιρείας και η αυστηρή δομή της, είναι μέχρι σήμερα ξακουστές. Το καταστατικό της και ο όρκος της, δεν προέβλεπαν συμμετοχή γυναικών. Κι όμως, κάποια κατάφερε να γίνει!
Η Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό της σημερινής Ουκρανίας. Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι ο Καποδίστριας, βοηθούσε άτυπα την οργάνωση, καθώς ήταν Υπουργός Εξωτερικών του Τσάρου της Ρωσίας. Η ομάδα αυτή είχε σκοπό τον συντονισμό κινήσεων για την απελευθέρωση των Ελλήνων και διέδιδε διακριτικά στα νέα μέλη της πως υπάρχει «μια αόρατη αρχή» που θα βοηθήσει την Ελλάδα. Η άκρα μυστικότητα των δράσεων της Φιλικής Εταιρείας προστατευόταν από όρκο, έναν όρκο που είχε δώσει μέχρι και ο Κολοκοτρώνης. Οι Τούρκοι θα μπορούσαν να τούς έχουν καταστρέψει, αν και εφόσον μάθαιναν για την ύπαρξή τους. Έτσι είχαν φτιάξει μέχρι και κώδικες-χαιρετισμούς για να αναγνωρίζονται και να συντονίζονται.
Ένα από τα μέρη που συνεδρίαζαν οι Φιλικοί και στο οποίο ένιωθαν μια σχετική ασφάλεια, ήταν το σπίτι του Μιχαήλ Ναύτη στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας. Η Φιλική Εταιρεία σαν εναλλακτικές έδρες της ( η κύρια ήταν η Οδησσός) χρησιμοποιούσε την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη. Η πειθαρχία των μελών της εξηγεί και τον μικρό αριθμό των μελών της τα πρώτα 2-3 χρόνια, που δεν ξεπερνούσαν τα 20. Ο Μιχαήλ Ναύτης μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία ύστερα από σύσταση του εμπόρου που ζούσε στη Σμύρνη, Στρατηγόπουλου. Στη συνέχεια, το σπίτι του γιατρού Μιχαήλ Ναύτη έγινε τόπος συνεδριάσεων των Φιλικών.
Κάθε φορά λοιπόν, η γυναίκα του Μιχαήλ Ναύτη έβλεπε να έρχονται άνθρωποι στο σπίτι της και ο σύζυγός της δεν της έλεγε για ποιόν σκοπό γίνονταν οι συνεδριάσεις. Μια μέρα η Κυριακή Ναύτη, αποκάλυψε στον άνδρα της ότι κατάλαβε και άκουσε πράγματα που αφορούσαν τις συνεδριάσεις. Έντρομος ο σύζυγός της ζήτησε από τα άλλα μέλη να γίνει εξαίρεση και να μυηθεί και η γυναίκα του καθώς σε διαφορετική περίπτωση, η Κυριακή Ναύτη θα οδηγούταν σε θάνατο προκειμένου μην μαθευτεί κάτι για τη Φιλική Εταιρεία. Πώς βρήκε όμως το μυστικό η Κυριακή Ναύτη;
Η σύζυγος του γιατρού Μιχαήλ Ναύτη, είχε αρχίσει να φοβάται ότι ο άντρας της έχει μπλέξει με τις τουρκικές αρχές και ότι κάτι άσχημο συμβαίνει για εκείνον και την οικογένειά τους και πως ο σύζυγός της, δεν της έλεγε κάτι για να μην κινδυνεύσει εκείνη. Μια μέρα μπήκε στο γραφείο του και το έκανε φύλλο και φτερό ανακαλύπτοντας έγγραφα και σφραγίδες που έδειχναν τον σκοπό. Ο ίδιος ο γιατρός εκμυστηρεύτηκε στους Φιλικούς τι έγινε και είπε πως αν είναι να κινδυνεύσει η πατρίδα, ας θανατωθεί. Η πίστη του στον όρκο του, φαίνεται να συγκίνησε πολύ τους Φιλικούς οι οποίοι το 1820 αποφάσισαν να την μυήσουν και από ό,τι φάνηκε έκαναν πολύ καλά.
Η πρώτη και η μόνη γυναίκα που μυήθηκε στη Φιλική εταιρεία ήταν η σύζυγος του Μιχαήλ Ναύτη, Κυριακή. Μάλιστα έφτασε σε σημείο να συμμετέχει σε μυήσεις και να φέρνει νέα μέλη. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ανέλαβε να ολοκληρώσει εράνους για το καλό της ελευθερίας της πατρίδας. Η Κυριακή Ναύτη πούλησε όλη την πατρική της περιουσία προκειμένου να ενισχύσει οικονομικά την προετοιμασία του Αγώνα. Φρόντισε να φτάσει με άκρα μυστικότητα στην Ελλάδα, ένα υπέρογκο για την εποχή ποσό. Η προσφορά της στον Αγώνα ήταν τεράστια και απέδειξε πως άξιζε την μύησή της στη Φιλική Εταιρεία!
Φωτό από: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
