Οι δέκα Μαύροι Κύκνοι του 2014

To 2014 είναι έτος κομβικό για την παγκόσμια πολιτική και οικονομία. Ένα από τα μεγάλα λάθη που κάνουμε τόσο, στην πολιτική όσο και σε οποιαδήποτε ερμηνεία-πρόγνωση κάποιων γεγονότων, είναι ότι τα υπολογίζουμε με βάση τη σταθερή τους εξέλιξη. Ο Nicholas Taleb, στο βιβλίο του «Οι Μαύροι Κύκνοι: Ο αντίκτυπος του εξαιρετικά απρόβλεπτου», μας «ανακατεύει» λίγο το μυαλό όσον αφορά το τί σημαίνει απρόβλεπτο και πώς αυτό επηρεάζει τη ζωή μας. Τί μπορεί να εξελιχθεί σε «Μαύρο Κύκνο» (δηλαδή σε επικίνδυνο απρόβλεπτο); Τα πάντα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια γεγονότα που το 2014 έχουν τάσεις να γίνουν «Μαύροι Κύκνοι».

1. Πολιτική κρίση και κατάρρευση του δημοσιονομικού προγράμματος προσαρμογής στην Ελλάδα

Στο σενάριο αυτό, η Ελλάδα εισέρχεται σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας που επιφέρει κατάρρευση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Μαζί με τις εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης και τις ευρωεκλογές, προγραμματίζονται εθνικές εκλογές. Η έλλειψη αυτοδυναμίας οποιουδήποτε κόμματος σε συνδυασμό με πιθανή άρνηση των κομμάτων να συνεργαστούν, δημιουργούν πολιτική αστάθεια και ακυβερνησία η οποία πιθανόν να προκαλέσει πιστωτικό γεγονός.

2. Οικονομική κρίση στην Τουρκία.

Ο κύκλος της νέας πολιτικής αστάθειας στην Τουρκία, ξεκίνησε από το καλοκαίρι με τις διαδηλώσεις κατά του σταδιακού εξισλαμισμού της τουρκικής κοινωνίας. Το πρόσφατο σκάνδαλο διαφθοράς στην Τουρκία, επιτείνει την πολιτική αστάθεια και δημιουργεί τις βάσεις για μια οικονομική κρίση. Ο επενδυτικός πανικός, μπορεί να είναι το πρωτογενές αίτιο για μια top–downcrisis που θα επηρεάσει το τραπεζικό σύστημα, την μεσαία τάξη και τον κατασκευαστικό τομέα.

3. Κατάρρευση διαπραγματεύσεων με το Ιράν.

Το ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, απασχολεί ιδιαίτερα τις Η.Π.Α και τη Ρωσία, οι οποίες ερίζουν για την κατοχύρωση γεωπολιτικών τους συμφερόντων. Το Ιράν, μπορεί να επωφεληθεί από πιθανές τριβές που μπορούν να προκύψουν μεταξύ των δύο δυνάμεων και να συνεχίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα. Το Ισραήλ, σε αυτήν την περίπτωση, θα δράσει μονομερώς χρησιμοποιώντας προληπτικό χτύπημα. Το Ιράν, χρησιμοποιεί το «σιιτικό χαρτί» του και η Μέση Ανατολή περνά σε φάση επικίνδυνης αστάθειας.

4. Σύγκρουση Ρωσίας-Γερμανίας.

Οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας είναι αρκετά περίπλοκες. Υπάρχουν τομείς στους οποίους οι δύο χώρες αναγκάζονται να συνεργάζονται. Το κούρεμα καταθέσεων που έλαβε χώρα τον Μάρτιο του 2013, ανέδειξε τα ευαίσθητα όρια των ρωσο-γερμανικών σχέσεων. Οι σχέσεις των δύο χωρών, δοκιμάζονται και θα συνεχίσουν να δοκιμάζονται στο πολυσύνθετο και ιδιαίτερης βαρύτητας ζήτημα της Ουκρανίας. Η επιδείνωση των ρωσο-γερμανικών σχέσεων, μπορεί να έχει πολύ αρνητικές συνέπειες για την Ε.Ε ειδικά στο ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας.

5. Ραγδαία άνοδος της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές.

Η αστάθεια που περιβάλλει τα Κοινοτικά ζητήματα, έχει επηρεάσει τη στήριξη μεγάλων μεριδίων πολλών ευρωπαϊκών κοινωνιών, σε ακροδεξιούς πολιτικούς σχηματισμούς. Το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας, το Jobbik της Ουγγαρίας, το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας, αποτελούν υπολογίσιμες πολιτικές δυνάμεις στις χώρες που δραστηριοποιούνται. Η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Ελευθερία, είναι ο συνασπισμός που θα συσπειρώσει μεγάλο μέρος των ευρωσκεπτικιστών, θέτοντας εμπόδια στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η ακροδεξιά τάση, συνεχίζει να αυξάνεται στην Ευρώπη.

6. Πόλεμος στην Ανατολική Ασία.

Η ισορροπία ισχύος στην Ανατολική Ασία, δοκιμάζεται εδώ και αρκετά έτη. Οι σινο-ιαπωνικές σχέσεις, συχνά-πυκνά, αγγίζουν οριακά σημεία, μολονότι έχουν ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς. Το ίδιο ισχύει και για τις σχέσεις μεταξύ Βόρειας Κορέας, Η.Π.Α και Νότιας Κορέας. Η άνοδος του εθνικισμού σε Ιαπωνία και Κίνα, η πυρηνική απειλή της Βορείου Κορέας έναντι της Νότιας Κορέας και των οριακών σχέσεων της Πιονγκ-Γιάνγκ με τις Η.Π.Α, είναι πιθανό να προκαλέσουν ένα θερμό επεισόδιο στην περιοχή της Ανατολικής Ασίας.

7. Εμφύλιος Πόλεμος στην Ουκρανία.

Η Ουκρανία έχει πλούσια ιστορία αναφορικά με παρεμβάσεις στο εσωτερικό των υποθέσεών της. Η ουκρανική κυβέρνηση αποφάσισε να μην προχωρήσει στη Συμφωνία Σύνδεσης με την Ε.Ε. Οι πολίτες που πιστεύουν στην χειραφέτηση της Ουκρανίας από τη ρωσική επιρροή, αντιδρούν σε αυτήν την απόφαση η οποία πιστεύουν ότι έρχεται κατόπιν παρέμβασης της Μόσχας. Ο διχασμός του ουκρανικού λαού, τείνει να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνος για τη σταθερότητα της χώρας.

8. Η Γερμανία οδηγείται σε ύφεση.

Μια σειρά από διεθνείς οικονομικούς παράγοντες, οδηγούν τη Γερμανία σε ύφεση. Η «ακρίβεια» του ευρώ σε σχέση με το δολάριο, η απόφαση της Κίνας να ενισχύσει την εσωτερική κατανάλωση αποφεύγοντας την «παγίδα του μεσαίου εισοδήματος» και η παρατεταμένη ύφεση στη Νότια Ευρώπη, απειλούν άμεσα την μέχρι τώρα πλεονασματική πορεία της γερμανικής οικονομίας. Οι αυξήσεις των μισθών που μπορεί να γίνουν στη Γερμανία, μολονότι θα αυξήσουν την εγχώρια κατανάλωση, θα καταστήσουν λιγότερο ανταγωνιστικά τα γερμανικά προϊόντα σε διεθνές επίπεδο.

9. Αστάθεια στη Ρωσία λόγω τρομοκρατικών ενεργειών.

Η Ρωσία είχε στηρίξει τις Η.Π.Α στον «πόλεμο κατά της διεθνούς τρομοκρατίας», καθώς και η ίδια αντιμετωπίζει σημαντικό πρόβλημα. Τα γεγονότα του Οκτωβρίου του 2013 και του Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, απέδειξαν πως η χώρα είναι ευάλωτη σε ασύμμετρες απειλές. Όλα αυτά, έρχονται τη στιγμή που η κυβέρνηση Πούτιν προσπαθεί να προχωρήσει σε σημαντικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις και να ολοκληρώσει τη γεωπολιτική ανασυγκρότηση της Ρωσίας. Η πτώση της δημοτικότητας του Ρώσου προέδρου, θα συνεχιστεί από τη στιγμή που θα φαίνεται ανήμπορος να εγγυηθεί την ασφάλεια των πολιτών. Μια πολιτική αστάθεια στη Ρωσία, θα προκαλέσει αύξηση των τιμών στους υδρογονάνθρακες και θα επηρεάσει σημαντικά την Ε.Ε.

10. Εμφύλιος στην Αίγυπτο.

Η Αίγυπτος περνά για πολλούς μια παρατεταμένη «Αραβική Άνοιξη». Η απαγόρευση πολιτικής δραστηριοποίησης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, έχει προκαλέσει την αντίδραση των «Αδελφών Μουσουλμάνων» οι οποίοι καλούν ενισχύσεις ακραίες ομάδες που έχουν θρησκευτική και ιδεολογική συγγένεια με αυτούς, για να υποστηρίξουν τη νομιμότητα της Αδελφότητας. Το επόμενο στάδιο, είναι ο διχασμός του αιγυπτιακού λαού και τελικά ένας εμφύλιος πόλεμος που θα καθορίσει το πολιτικό μέλλον της χώρας.

Συγγραφείς: Διακαντώνης Μιχαήλ-Έξαρχος & Δρίβας Αλέξανδρος

@το κείμενο έλαβε την τελική του μορφή ως προς το περιεχόμενο στις 17/1/2014.

Φωτό από: www.sxc.hu