Η ανθρώπινη ιστορία είναι αχανής και έχει πολλές πτυχές. Αν κάποιος όμως μας ζητήσει να βρούμε οπωσδήποτε κάποια milestones, κάποια κρίσιμα σημεία στην πορεία της ανθρώπινης ιστορίας, θα αναφέραμε τις δύο βιομηχανικές επαναστάσεις που έλαβαν χώρα τους προηγούμενους αιώνες. Γιατί μας επηρέασε τόσο πολύ η βιομηχανική επανάσταση που ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις;
Πώς η μηχανή εσωτερικής καύσης άλλαξε την κοινωνία;
Όλη η πρόοδος που βλέπουμε στην ψηφιακή εποχή, είναι αυτό που ονομάζουν “Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση” και έχει τις ρίζες της στον 18ο αιώνα.
Είναι πάντα πολύ πιο εύληπτη η κατανόηση της ιστορίας όταν την εξετάζουμε βάζοντας τις εξελίξεις σε μια γραμμή. Η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός, ήταν τα θεμέλια της Βιομηχανικής Επανάστασης που ξεκίνησε στη Μεγάλη Βρετανία στα μέσα του 18ου αιώνα (1760). Οι γνώσεις που αντλήσαμε από την έκρηξη γνώσης της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού, διαχύθηκαν σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας. Χωρίς καμία υπερβολή, η αρχή του ίντερνετ και των περιπετειών μας στο διάστημα, βρίσκεται στην επεξεργασία βάμβακος που έπρεπε να γίνει ταχύτερη για να παράγονται μαζικά, υφάσματα. Μηχανές, τροχαλίες και άλλες εφευρέσεις, υπήρχαν και πριν την Βιομηχανική Επανάσταση όμως η μηχανή εσωτερικής καύσης που τοποθετήθηκε σε πλοία, έφερε αλλαγή όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στην ίδια την κοινωνία.
Η συνύπαρξη ανθρώπων και η ανάγκη ιδιοκτησίας.
Η δυνατότητα μαζικής παραγωγής, έφερε τους ανθρώπους πιο “κοντά”. Μέχρι τη Βιομηχανική Επανάσταση, στη Μ. Βρετανία, τα υφάσματα και κάθε λογής βαμβακερών προϊόντων, παράγονταν από οικογενειακές επιχειρήσεις, μικρής παραγωγικότητας. Κάποια στιγμή, η προσφορά δεν μπορούσε να καλύψει την ταχεία ζήτηση για υφάσματα. Η συνύπαρξη διαφορετικών ανθρώπων σε φάμπρικες και εργοστάσια, δημιούργησε ουσιαστικά αυτό που λέμε σήμερα “Διοίκηση και Οργάνωση Επιχειρήσεων”, “Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων”, “Καταμερισμός Εργασίας” κτλ. Κατά παράδοξο τρόπο, ενώ ο άνθρωπος άρχισε να λειτουργεί όλο και περισσότερο σαν συλλογικότητα, έγινε πιο ισχυρός ως άτομο! Γιατί;
Για να ενθαρρυνθεί η παραγωγικότητα και η βέλτιστη αξιοποίηση των μηχανημάτων, δημιουργήθηκαν θεσμοί που προστάτευαν την ιδιοκτησία! Η ιδιοκτησία έφερε κίνητρα για όλο και μεγαλύτερη παραγωγικότητα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η Βιομηχανική Επανάσταση έφερε και την αστικοποίηση καθώς τα κίνητρα για συμμετοχή στη βιομηχανία, ήταν πολύ μεγαλύτερα από την απόκτηση και καλλιέργεια γης. Από την άλλη, η αύξηση του πληθυσμού είχε ανάγκη για περισσότερα τρόφιμα. Έτσι, το ζήτημα επιλύθηκε με τον εκσυγχρονισμό της αγροτικής παραγωγής, βελτίωση τεχνικών διατήρησης και συντήρησης τροφίμων κτλ.
Γιατί ξεκίνησε από την Μ. Βρετανία η Βιομηχανική Επανάσταση;
Η ιστορική περίοδος αυτή, έβαλε στο κέντρο της παραγωγής το εργοστάσιο. Ακόμη και οι οικοτεχνίες και οι βιοτεχνίες, ουσιαστικά έγιναν παραρτήματα αυτών των εργοστασίων. Η πρώτη φάση της Βιομηχανικής Επανάστασης διήρκεσε έναν αιώνα (1760-1860). Στο μεταξύ, είχε ήδη γίνει διάχυση και σε άλλες χώρες όπως η Γαλλία και οι ΗΠΑ όμως το δεύτερο στάδιο της Βιομηχανικής Επανάστασης, έλαβε χώρα κυρίως στη Γερμανία (Β’ Βιομηχανική Επανάσταση). Μάλιστα οι Βρετανοί κατηγορούσαν τους Γερμανούς για βιομηχανική κατασκοπεία! Γιατί ήταν οι Βρετανοί πρωτοπόροι;
Η Μ. Βρετανία, ως νησί, μπορούσε να έχει με το μέρος της την γεωγραφία και έτσι να μπορέσει να πάρει τη σκυτάλη από την Ολλανδία, ως θαλασσοκράτειρα δύναμη. Εκτός από τα εργατικά χέρια που υπήρχε ανάγκη να αυξάνονται, χρειάζονταν και πρώτες ύλες! Έτσι, οι Βρετανοί έκαναν αποικιοκρατικά “ταξίδια”, όχι και τόσο “ειρηνικά” προκειμένου να τροφοδοτούν την παραγωγή των εργοστασίων τους, που μέχρι το 1830 ήταν κυρίως κλωστοϋφαντουργικά. Ο περίφημος “Δρόμος του Μεταξιού” ήταν κυριολεκτικά ένα κυνήγι για πρώτες ύλες που θα έδινε περισσότερα κέρδη. Το σύστημα των αποικιών βοηθούσε πολύ την Μεγάλη Βρετανία. Επίσης, το ότι είχε το αρχαιότερο Κοινοβούλιο στην Ευρώπη, έκανε τη Μ. Βρετανία να έχει μεγαλύτερη ικανότητα προσαρμογής σε τέτοιες μεγάλες αλλαγές, λόγω της ευελιξίας που παρείχαν δημοκρατικοί θεσμοί.
Φωτό από: Kidskunst.info
