Η μελέτη της φύσης είναι ενδιαφέρουσα και εντυπωσιακή! Περιβαλλόμαστε από καταστάσεις και φαινόμενα τα οποία αγνοούμε ή περιφρονούμε επειδή – ευτυχώς – δε συμβαίνουν συχνά! Ένα από αυτά είναι ο περίφημος Ηφαιστειακός Χειμώνας! Τι είναι; Πότε έχει ξαναγίνει; Τι επιπτώσεις έχει;
Ποιός είναι ο Ηφαιστειακός Χειμώνας;
Πρόκειται για τη διατήρηση χαμηλής θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα που την προκαλεί η έκρηξη ενός ηφαιστείου! Ως γνωστόν, οι πυκνοί καπνοί, η ηφαιστειακή στάχτη ακολουθούν την έκρηξη ενός ηφαιστείου. Αυτός ο καπνός, εκτός από επικίνδυνος για εισπνοή (εμπεριέχει σταγονίδια θειϊκού οξέος) διατηρείται για καιρό στην ατμόσφαιρα με την ηφαιστειακή τέφρα να “κρύβει” τον ήλιο.
Η στάχτη και το θειικό οξύ δημιουργούν συνθήκες τέτοιες που κρύβουν τον ήλιο και δεν επιτρέπουν στην ηλιακή ακτινοβολία να θερμάνει τη γη. Έτσι η θερμοκρασία πέφτει και δημιουργούνται ψυχρές κλιματολογικές συνθήκες. Όσο ισχυρότερη είναι η έκρηξη ενός ηφαιστείου, τόσο πιο έντονος μπορεί να είναι ο ηφαιστειακός χειμώνας.
Η ανθρωπότητα έχει επιβιώσει ήδη από Ηφαιστειακό Χειμώνα!
Πριν από περίπου 75.000 χρόνια, εξερράγη το Ηφαίστειο Toba στη Σουμάτρα της Ινδονησίας. Αποτέλεσμα αυτής της έκρηξης ήταν η δημιουργία ενός μεγάλης διάρκειας Ηφαιστειακού Χειμώνα. Απελευθερώθηκαν 3.000 κυβικά χιλιόμετρα στάχτης και πετρωμάτων ενώ τα αέρια που απελευθερώθηκαν μαζί με τη στάχτη, διασκορπίστηκαν σε όλον τον πλανήτη.
Ο Ηφαιστειακός Χειμώνας αυτός διήρκησε αρκετά χρόνια καταστρέφοντας τη βλάστηση που είναι η βάση της τροφικής αλυσίδας. Για καλή τύχη της ανθρωπότητας, δεν εξαφανιστήκαμε σαν είδος. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τις μελέτες η τεράστια καταστροφή που προκάλεσε η έκρηξη του Ηφαιστείου στην Ινδονησία, μείωσε τον ανθρώπινο πληθυσμό σε 5.000 με 10.000 άτομα εκ των οποίων μόνο 1.000 βρίσκονταν σε αναπαραγωγική ηλικία. Οι συνέπειες αυτού του τρομερού Ηφαιστειακού Χειμώνα, κράτησαν για …μια χιλιετία!
Το …”έτος χωρίς καλοκαίρι”.
Η Ινδονησία φαίνεται να είναι η…γενέτειρα των ηφαιστειακών καταστροφών. Μάλιστα το Ηφαίστειο Tabora ήταν αυτή τη φορά υπεύθυνο για μια τεράστια κλιματική αλλαγή που σημειώθηκε το 1815. Η συγκεκριμένη χρονιά, ονομάστηκε “έτος χωρίς καλοκαίρι”. Οι κάτοικοι της Νέας Αγγλίας στις ΗΠΑ, ξύπνησαν στις 19 Μαΐου 1816 χωρίς να δουν την ανατολή του Ηλίου.
Οι δοξασίες για το τέλος του κόσμου και τη μέρα της κρίσης άρχισαν να κερδίζουν έδαφος σκορπώντας αληθινό τρόμο στην Αμερική που δοκιμάστηκε από σφοδρές χιονοπτώσεις και δριμύ ψύχος εκείνη τη χρονιά από την οποία…το μόνο που απουσίαζε… ήταν το καλοκαίρι!
Περίπου 31 χρόνια πριν από αυτήν την έκρηξη στην Ινδονησία, ένας άλλος Ηφαιστειακός Χειμώνας προκλήθηκε. Το έτος 1784 το Ηφαίστειο Laki στην Ισλανδία σκορπούσε τρόμο για 8 μήνες. Η ηφαιστειακή στάχτη κάλυψε μεγάλο μέρος της Βόρειας Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής και ψύχρανε για μήνες τη θερμοκρασία. Αυτό το γεγονός μάλιστα μελετήθηκε από τον Βενιαμίν Φραγκλίνο!
Το έτος 1991 είναι ό,τι πιο κοντινό για να μελετήσουμε επιπτώσεις…
Κοντά στην Ινδονησία, στις Φιλιππίνες αυτή τη φορά, η έκρηξη του Ηφαιστείου Pinatubo το 1991 προκάλεσε τεράστιες καταστροφές και δημιούργησε συνθήκες Ηφαιστειακού Χειμώνα, ο οποίος και διήρκησε για περίπου 3 χρόνια!
Οι εκρήξεις ηφαιστείων που σημειώθηκαν κατά το έτος 2018 έφεραν ξανά συζήτηση για τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει ένας παγκόσμιος Ηφαιστειακός Χειμώνας και για το τι θα μπορούσαμε να κάνουμε, έχοντας σαν δεδομένο ότι η τρύπα του όζοντος κάνει το πρόβλημα – σύμφωνα με τους ειδικούς – ακόμη μεγαλύτερο. Από ό,τι φαίνεται, δύσκολα μπορούμε να ελέγξουμε τη φύση η οποία πολλές φορές, εκδηλώνει τη δύναμή της προκαλώντας…δέος!
Φωτό από: Djiwallpaper.co
