Η Παναγία έχει την τιμητική της στην ελληνική παράδοση. Η Θεοτόκος απολαμβάνει ξεχωριστή θέση των πιστών και συμβολίζει τη ζωή και την υπέρβαση καθώς κατάφερε μέσω θαύματος να γεννήσει τον Θεάνθρωπο. Ειδικά για τις γυναίκες, η Παναγία συμβολίζει το πρότυπο ηθικής. Για όλη την Ορθοδοξία, η Παναγία είναι – ακόμη και στην καθημερινότητα – το σημείο αναφοράς για επικλήσεις και προσευχές για βοήθεια! Η Παναγία δε θα μπορούσε να λείπει από την ελληνική λογοτεχνία!
1. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο ”Άγιος” των γραμμάτων και η Παναγία.
Η σχέση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με την Παναγία είναι μνημειώδης για το έργο που άφησε. Ο φάρος των ελληνικών γραμμάτων, σε άρθρο που είχε γράψει στην εφημερίδα “Εφημερίς” και δημοσιεύτηκε τον Δεκαπενταύγουστο του 1887 υμνεί την Παναγία λέγοντας “Μία των γλυκυτέρων και συμπαθεστέρων εορτών του χριστιανικού κόσμου είναι η Κοίμησις της Υπεραγίας Θεοτόκου, την οποίαν σήμερον εορτάζει η Εκκλησία”. Η μεγάλη του αδυναμία για την Παναγία την Εικονίστρια που λατρεύεται στην ιδιαίτερη καταγωγή του, την Σκιάθο, ήταν εξίσου παροιμιώδης. Στην εφημερίδα ”Ακρόπολις” δημοσιεύτηκε τα Χριστούγεννα του 1894, το διήγημά του, ”Γλυκοφιλούσα” στο οποίο πάλι η Παναγία έχει την τιμητική της, ενώ έγραψε τα εξής ποιήματα για την Παναγία! ”Στην Παναγία του Ντομάν”, “Στην Παναγία την Κουνίστρα”, ”Στην Παναγίτσα στο Πυργί”, ”Στην Παναγία την Κεχριά” και ”Στην Παναγία τη Σαλονικιά”.
2. Στρατής Μυριβήλης, η Παναγιά η Γοργόνα.
Είναι το τρίτο και τελευταίο μυθιστόρημα του Στρατή Μυριβήλη, ο οποίος με αυτό, ολοκλήρωσε την ”Τριλογία του Πολέμου”. Τα άλλα δύο μυθιστορήματα, ήταν το ”Ζωή εν τάφω” και ”Δασκάλα με τα χρυσά μάτια”. Στο βιβλίο αυτό, ο Μυριβήλης αναφέρεται στην Μικρασιατική Καταστροφή η οποία οδήγησε στον ξεριζωμό Ελλήνων και στην προσπάθειά τους να ξεκινήσουν τη νέα τους ζωή στη Λέσβο, στο χωριό Σκάλα Συκαμιάς. Η Παναγία η Γοργόνα, είναι ένα εκκλησάκι δίπλα στη θάλασσα το οποίο συμβολίζει τα βάσανα των ανθρώπων που εγκαταστάθηκαν εκεί μετά τον ξεριζωμό αλλά και τις νέες ελπίδες τους για μια καλύτερη ζωή.
3. Φώτης Κόντογλου, Παναγία και Υπεραγία: Η μετά τόκον παρθένος και μετά θάνατον ζώσα.
Μια ολοκληρωμένη πνευματική και καλλιτεχνική ψυχή, ο Φώτης Κόντογλου έχει αφήσει και εκείνος το στίγμα του αναφορικά με τις σπουδαιότερες αναφορές της Παναγίας στην ελληνική λογοτεχνία. Το βιβλίο του ”Παναγία και Υπεραγία” αποτελεί έναν πραγματικό ύμνο για την Παναγία όπου ουσιαστικά προσπαθεί να αποσυμβολίσει το πρόσωπό της, με βάση όσα νιώθει η ελληνορθόδοξη ψυχή γι’ αυτήν. Εστιάζει σε όλα όσα σημαίνει η Παναγία για την πίστη και την Κοίμησή της τη θεωρεί ως “χαροποιόν πένθος”. Η αγάπη, ο σεβασμός, η αγνότητα και η ταπεινοφροσύνη ακτινοβολούν μέσα από την Παναγία, μαζί με τη θυσία, την αντοχή στον πόνο του να βλέπει τον γιό της και Θεάνθρωπο στον Σταυρό.
Φωτό από: βημα ορθοδοξιας
