Η εποχή της «μέτρησης» έχει έλθει εδώ και πολλά χρόνια! Ωστόσο, δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε τη μανία που έχει πιάσει τους επιστήμονες με τους αριθμούς και τη σχέση που έχουν αυτοί, με τις προβλέψεις! Έτσι, μια ομάδα έρευνας του Stony Brook University της Νέας Υόρκης, έβαλε στόχο της να αποδείξει πως όταν τελειώσει η γραφή ενός βιβλίου, η μοίρα του είναι κατά…84% προδιαγεγραμμένη…
Χαρακτηριστικά επιτυχίας…
Η έρευνα της ομάδας, ξεκίνησε από το «αρχείο». Κλασικά βιβλία περασμένων αιώνων και δεκαετιών που συνεχίζουν να πουλάνε αρκετές χιλιάδες αντίτυπα, έγιναν αντικείμενο μελέτης. Καθαρά μαθηματικοί οι υπολογισμοί. Τί ψάχνουμε λοιπόν; Ομοιότητες μεταξύ των επιτυχημένων βιβλίων! Οι ομοιότητες λοιπόν, έδειξαν ότι υπάρχουν γραμματικές και συντακτικές ομοιότητες.
-
Τα βιβλία που τελικά γίνονται ανάρπαστα, χρησιμοποιούν πολλούς συνδέσμους (κυρίως αντιθετικούς, π.χ «αλλά»).
-
Αντί για ρήματα, χρησιμοποιούν πολλά επίθετα και ουσιαστικά.
-
Τα ρήματα των επιτυχημένων βιβλίων αφορούν ενέργειες που εξαρτώνται από το μυαλό των πρωταγωνιστών («λησμονώ», «σκέφτομαι», «αναπολώ» κτλ.)
Από αυτό, μπορούμε να καταλάβουμε και τις αναγνωστικές προτιμήσεις του μέσου ανθρώπου ο οποίος φαίνεται να αγαπά τις περιγραφές.
Μετριέται το ταλέντο;
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μέθοδός τους, έχει 84% επιτυχία. Βέβαια, παραδέχεται πως η εφευρετικότητα του συγγραφέα, η πλοκή και ο τρόπος γραφής του παίζει σημαντικό ρόλο. Αυτό που ψάχνει, είναι το αποτέλεσμα αυτού του ταλέντου και το πώς αυτό εκφράζεται στο χαρτί. Εδώ, οι ερευνητές μας μπερδεύουν λίγο…Μπορεί να μετρήσει κανείς την πλοκή; Ακόμη καλύτερα, μπορεί να προβλέψει τον αντίκτυπο της πλοκής στο συναισθηματικό κόσμο του αναγνώστη;
Ομοιότητες μπορούν να έχουν πολλά πράγματα μεταξύ τους ακόμη και άσχετα. Αυτό είναι πραγματικότητα επειδή τα πράγματα συμβαίνουν. Η λογοτεχνία είναι αποτέλεσμα συναισθήματος. Αλήθεια, ποιός μπορεί να προβλέψει ένα συναίσθημα; Πώς γίνεται να προβλέψεις τον αντίκτυπο ενός συναισθήματος σε άλλους ανθρώπους;
Πρόβλεψη δεν ξέρουμε αν υπάρχει, πρόβλημα σίγουρα…
Να σκεφτούμε άλλο ένα πρόβλημα που έχει αυτή η μέθοδος αναφορικά με τα επιτυχημένα και τα λιγότερο επιτυχημένα βιβλία. Όταν ο Νίτσε έγραψε το «Τάδε Έφη Ζαρατούστρα», οι πωλήσεις του βιβλίου του (και γενικά των βιβλίων του) ήταν τόσο χαμηλές όσο και οι κριτικές που απέσπασε… Σήμερα, τα βιβλία του θεωρούνται μνημεία λογοτεχνίας και φιλοσοφίας. Κάποια έργα δεν είχαν καμία ανταπόκριση στο αναγνωστικό κοινό της εποχής στην οποία γράφτηκαν. Άρα, το ερώτημα που προκύπτει είναι :
-
Για ποιό αναγνωστικό κοινό και ποιάς εποχής; Κάθε εποχή, είχε το δικό της «μοτίβο» επιτυχίας.
Δεν είναι μετεωρολογία η λογοτεχνία.
Μπορεί οι ερευνητές να πήραν τεράστιο δείγμα βιβλίων για να υλοποιήσουν την έρευνά τους, ωστόσο, πάλι δεν είναι το ζήτημα ποσοτικό. Η μέθοδος έρευνας που ακολουθήθηκε είναι κατάλληλη για τις θετικές επιστήμες. Με αυτήν τη μέθοδο, προβλέπεται ο καιρός της επόμενης μέρας. Η λογοτεχνία όμως, δεν μπορεί να προσεγγιστεί με τέτοια μέθοδο, όπως και όλες οι τέχνες άλλωστε. Είναι ζήτημα γραμματικής και σύνταξης μας λένε οι ερευνητές. Ποιές ερωτήσεις θα μπορούσαμε να τους κάνουμε;
-
Ποιάς οικογένειας γλωσσών η σύνταξη και η γραμματική;
-
Επίσης, ποιό είναι το όριο πωλήσεων για να χαρακτηρίσουμε ένα βιβλίο επιτυχημένο και γιατί; Το τελευταίο πράγμα από τους «εξωτερικούς» παράγοντες που δε μας ανέφερε η έρευνα, είναι η προώθηση και η διαφήμιση ενός βιβλίου.
-
Στα 800 βιβλία που ερεύνησε η ομάδα του νεοϋορκέζικου πανεπιστημίου, βρίσκονται βιβλία που ανήκουν στις δεκαετίες από το 1980 και έπειτα; Η προώθηση, φέρνει την πώληση. Σε αυτήν την περίπτωση, πόσο μετράνε τα παραπάνω κριτήρια;
Οι τάσεις, ενός βιβλίου για επιτυχία μπορούν να διακριθούν κυρίως από το περιεχόμενο. Παράδειγμα, ο Μπράουν. Όταν ακούστηκε το θέμα του Κώδικα Ντα Βίντσι, όλοι περίμεναν κάτι «δυνατό». Είχαμε όμως εικόνα. Είδαμε πρώτα τον αντίκτυπο του βιβλίου το οποίο προκάλεσε υστερία. Η μόνη ασφαλής πρόβλεψη για την επιτυχία ενός βιβλίου στις πωλήσεις, είναι η πρόβλεψη …εκ των υστέρων. Η εκ των προτέρων πρόβλεψη, μάλλον θα εξέθετε πολλούς!
Φωτό από: Κατερίνα Τσεμπερλίδου
