Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 αποτέλεσε το μεγαλύτερο πλήγμα του Ελληνισμού. Μετά την κατάκτησή της από τους Οθωμανούς, ο κόσμος δεν ήταν ξανά ο ίδιος. Ένα τόσο σημαντικό γεγονός για τον Ελληνισμό, τη Μεσόγειο, την Ευρώπη αλλά και για όλον τον κόσμο, δε γινόταν να μην έχει επηρεάσει πολλούς ανθρώπους των γραμμάτων. Ας δούμε βιβλία που αναφέρονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στην Άλωση αλλά και σε όσα αφορούν τη μακροβιότερη Αυτοκρατορία που υπήρξε ποτέ.
1. Τζων Καρ, Οι πολεμιστές αυτοκράτορες του Βυζαντίου, Εκδόσεις Ψυχογιός.
Οι αυτοκρατορίες δεν καθορίζονται μόνο από τη διάρκεια ακμής τους και από την έκτασή τους. Καθορίζονται και από τις προσωπικότητες που τις διοικούν. Η ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους 98 αυτοκράτορες και τις 4 αυτοκράτειρες που βασίλεψαν κατά τους 11 αιώνες ζωής της. Χάρη στη συνέπεια του συγγραφέα στην αλληλουχία γεγονότων και στο έργο τού κάθε αυτοκράτορα, καταλαβαίνει ο αναγνώστης τον κύκλο ακμής και παρακμής που ακολούθησε η Αυτοκρατορία και μαθαίνει τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά των ηγετών. Διαβάζοντας το βιβλίο, μπορεί κανείς να γνωρίσει καλά προσωπικότητες σαν τον Μέγα Κωνσταντίνο, τον Ιουστινιανό, τον Ηράκλειο, τον Ρωμανό τον Δ’ τον Διογένη, τον Λέοντα τον Γ’ τον Ίσαυρο και να κυριευτεί από το δέος μιας αυτοκρατορίας που περισσότερο από ό,τι πάλεψε με τους εχθρούς της, πάλεψε με τον χρόνο και αυτός τελείωσε το 1453 με την Άλωσή της από τους Οθωμανούς.
2. Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, Γιατί το Βυζάντιο, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
Η διαπρεπής (διεθνώς) καθηγήτρια Βυζαντινολογίας, προσπαθεί σε αυτό το βιβλίο να βγάλει το ψυχογράφημα της μακροβιότερης και πρώτης ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας. Μέσα από αυτό, προσπαθεί να δώσει ένα τέλος στην ασάφεια για την ταυτότητα των Βυζαντινών και θέτει τον πολιτισμό της Αυτοκρατορίας σε σωστή βάση για όσα ερμηνεύονται μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Άλλωστε, ο ίδιος ο τίτλος του επιστημονικού πονήματος της καθηγήτριας, (Γιατί το Βυζάντιο;) υπονοεί τους λόγους που πρέπει να ενσκύψουμε σε αυτήν την Αυτοκρατορία και σχετίζονται με τη μακροβιότητά του και το πολιτιστικό μεγαλείο που πέτυχε.
3. Ζεράρ Βαλτέρ, Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο, Εκδόσεις Παπαδήμα.
Η ιστορία του Βυζαντίου όσον αφορά την πολιτική του υπόσταση, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Πέραν από τη στρατηγική, τους πολέμους, την διπλωματία και τις ίντριγκες, που λάμβαναν χώρα προκειμένου να εκτονωθούν οι έριδες διαδοχής αυτοκρατόρων και άλλων αξιωματούχων, υπάρχει και ο κομμάτι της ιστορίας που αφορά στην κοινωνία και στον πολιτισμό της μεγάλης Αυτοκρατορίας. Σε αυτό το βιβλίο, ο συγγραφέας μάς βάζει να γνωρίσουμε τον μέσο Βυζαντινό πολίτη αλλά και όσους εργάζονταν στον τομέα της γεωργίας κτλ.
4. Στήβεν Ράνσιμαν, Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης 1453, Εκδόσεις Παπαδήμα.
Ο Στήβεν Ράνσιμαν έχει γράψει σπουδαία βιβλία για την Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ένα από αυτά, αφιερώνεται στις μέρες της Άλωσης. Ο καθηγητής αναφέρει όλα όσα έλαβαν χώρα κατά τις μέρες της πολιορκίας αλλά και κατά τις τελευταίες στιγμές της Κωνσταντινούπολης. Αναφέρεται στην πολύ μικρή βοήθεια που ήρθε από τη Δύση και για τις συνέπειες που τάραξαν τη Δύση καθώς χάθηκε μια κοιτίδα Χριστιανισμού στην Ανατολή. Παρόλα αυτά, η φυγή των λογίων από την Κωνσταντινούπολη μετά την άλωσή της από τους Οθωμανούς, με προορισμό τη Δύση, δημιούργησε όλες τις συνθήκες για τη μετέπειτα Αναγέννηση.
5. Μαρίζα Ντεκάστρο, Περπατώντας τις εποχές του Βυζαντίου, Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Το βιβλίο αυτό έχει γραφτεί έτσι ώστε να είναι εύληπτο και κατάλληλο, τόσο για ενήλικους όσο, κυρίως, για μικρά παιδιά. Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών το έχει ως οδηγό ξενάγησης. Είναι εικονογραφημένο και περιγράφει την ζωή και τον πολιτισμό κατά την μακρά ζωή της Αυτοκρατορίας. Σπουδαίο βιβλίο για κάποιον που επιθυμεί να κάνει ταξίδι στο χρόνο και να βιώσει μέσα από ανάγνωση το Βυζαντινό μεγαλείο.
6. Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου, Πήραν την Πόλη, πήραν την…, Εκδόσεις Πατάκη.
Πρόκειται για ένα πολύ όμορφο ιστορικό μυθιστόρημα που αναλώνεται στο μεγάλο τραύμα της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Οι συνέπειες αυτής της γεωπολιτικής και πολιτιστικής καταστροφής του Ελληνισμού ήταν πολύ σοβαρές και εκδηλώθηκαν άμεσα. Μέσα στο βιβλίο υπάρχει ένας λυρισμός και μια ποιητική διάθεση που ταιριάζουν στον πόνο του Ελληνισμού μετά από την οδύνη της Άλωσης της Βασιλεύουσας από τους Οθωμανούς το 1453.
7. Σ.Κ. Χάμφρινς, Ένας τόπος που λεγόταν Αρμαγεδδών, Εκδόσεις Ψυχογιός.
Μέσα από ένα ξεχωριστό ιστορικό μυθιστόρημα, ο Χάμφρινς μάς μεταφέρει στον καιρό που το ρολόι μετράει το χρόνο αντίστροφα για την μεγαλειώδη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το χρονικό της Άλωσης της Πόλης ζωντανεύει με αριστουργηματικό τρόπο μέσα από τις σελίδες και τους ήρωες αυτού του βιβλίου και διατηρεί άσβεστο το θρύλο της Βασιλεύουσας. Ο Μωάμεθ ο Β’, ανακηρύσσεται σουλτάνος, μόλις 20 ετών και έρχεται με 80.000 στρατό και ένα τεράστιο κανόνι να καταλάβει την Πόλη. Οι κάτοικοί της είναι άρρηκτα δεμένοι με τη μοίρα της Βασιλεύουσας.
8. Θάνος Κονδύλης, Η τελευταία αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, Εκδόσεις Ψυχογιός.
Η τραγική ιστορία της τελευταίας και λησμονημένης αυτοκράτειρας του Βυζαντίου, της Άννας Παλαιολόγου Νοταρά. Μιας γυναίκας που γνώρισε τον απόλυτο έρωτα μέσα στη δίνη δραματικών γεγονότων, που θα οδήγησαν στην πτώση της βυζαντινής αυτοκρατορίας.
1453.Λίγους μήνες πριν ξεκινήσει η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος παντρεύεται μυστικά την τρίτη και τελευταία του σύζυγο, την Άννα Νοταρά, κόρη του πρωθυπουργού του. Εκείνη, θα δεχτεί το γάμο, προδίδοντας, όμως, τον έρωτα της ζωής της, τον βενετό Μαρίνο Κονταρίνι, ταγματάρχη της αυτοκρατορικής φρουράς. Μερικές μέρες μετά το γάμο, ο αυτοκράτορας τη φυγαδεύει από την Πόλη και η Άννα θα καταλήξει στη Βενετία, πιστεύοντας ότι έχει χάσει και το σύζυγο και τον αγαπημένο της στην άλωση. Αλλά η μοίρα επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις…
Φωτό από: Pinterest
